زندگی آنلاین؛ مجله اینترنتی سبک زندگی

اعظم حاجی یوسفی؛ موسس و بنیانگذار موسسه خیریه کودکان نیکوکار موعود ایرانیان

طی تحقیقات چند ساله؛ متخصصان به این نتیجه رسیده‌اند که پیشگیری از اعتیاد باید خیلی زودتر از آن چیزی که تصور می‌کردند، اتفاق بیفتد و لازم است تدابیر تربیتی و آگاهی بخشی از اوان کودکی شروع شود.

گستره آموزش نباید وابسته به سن خاصی باشد و مهم است از کودکی به آنها آموزش‌های لازم و مهارت‌های کافی داده شود تا مواردی را که ممکن است سلامت‌شان را به خطر بیندازد، بشناسند تا بتوانند با آنها مبارزه کنند.

آگاهی کودک از معضل اعتیاد حتی از سنین پیش‌دبستانی لازم است. 

در نتیجه تحقیقات دیگر متخصصین متوجه شدند که احتمال گرایش انسان‌ها به مواد مخدر بی‌تاثیر از چگونگی شرایط زندگی آنها در دوران کودکی نیست.

اکثر تحقیقات مشابه و دراز‌مدت نیز نتایجی مشابهی حاکی از این مهم داشتند: «کودکانی که در دوران کودکی زندگی رضایت‌بخشی داشته و به سلامت روحی و جسمی آنها اهمیت داده شده، کمتر درگیر اعتیاد شده‌اند».

با توجه به مطالب گفته شده می‌توان گفت: «باید بیشتر مراقب کودکان باشیم تا زندگی رضایت‌بخش و البته متعادلی را در سنین کودکی تجربه کنند و در نتیجه به شخصیت محکم و سالمی دست یافته و بتوانند با مشکلات به درستی کنار آمده و در نقد آنها کوشش کنند».

نیاز به امنیت، محبت و آرامش

والدین موظفند برای فرزندان‌شان فضایی ایجاد کنند که احساس امنیت کند.

احساس امنیت یکی از نیازهای اصلی انسان‌ها حتی از بدو تولد است.

والدین باید بدانند کودکان‌شان حتی قبل از نیاز به غذا، نیازمند محبت و آرامش هستند. 

کودکان علاقه دارند به کارهایی که انجام می‌دهند به عنوان یک فرد، توجه شود نه به عنوان یک سرگرمی.

با درست برخورد کردن با تخیلات کودک می‌توان کمک کرد تا او در رفتارهای ناهنجار اجتماعی در امان باشد. 

حتما نباید تمام رفتارهای کودک‌مان را تشویق کنیم، اما مهم این است که کدام یک از اعمال او باید مورد تایید و تشویق قرار بگیرد.

بعضی از والدین می‌گویند ما فرزندان‌مان را بسیار دوست داریم، اما باید بدانند که گفتن این جمله کافی نیست.

محبت را باید به کودکان نشان داد تا با تمام وجود آن را حس کنند.

شاید باور نکنید، اما نیازهای عاطفی کودکان از زمانی که در شکم مادر هستند شروع می‌شود.

والدین باید تا می‌توانند کودک خود را در آغوش گرفته و نوازشش کنند و اگر نیاز به تنبیه بود به گونه‌ای رفتار نکنند که کودک دچار ترس و وحشت شود؛ مانند تنبیه بدنی که اثرات مخربی روی روان کودک گذاشته و متاسفانه ریشه بسیاری از ناهنجاری‌های روانی از همین جا به وجود می‌آید.

امروزه ثابت شده که تشویق بهتر از تنبیه بدنی است. محبت بی‌قید و شرط کودکان باعث پرورش اعتماد به نفس در آنها می‌شود و کودکی که از اعتماد به نفس بالایی برخوردار است به درستی می‌آموزد که چگونه و چه چیزی را دوست بدارد.

او از تنبیه و تشویق نتیجه‌گیری می‌کند که رفتارهای درست، پاداش و رفتارهای نادرست کیفر دارد. 

بگذارید کودکان تجربه کنند

در عین حال تا می‌توانید به کودکان اجازه دهید تجربه کنند. آنها حق دارند بدوند، سر و صدا کنند و زمین بخورند تا واقعیت را درک کنند و معنی موفقیت و شکست را متوجه شوند.

اگر کودکی همیشه برنده باشد، روزی که شکست بخورد چه بر سرش خواهد آمد؟ (البته که باید برای کودکان حد و مرزی را هم تعیین کرد).

در شرایط امروز بهتر است والدین مهارت‌های تربیتی خود را بازنگری کنند و افزایش دهند تا بتوانند از بدو تولد برنامه‌ریزی‌های لازم برای آموزش و پرورش فرزندان خود داشته باشند تا کودکان قبل از رسیدن به سن بحران بتوانند در مقابل آسیب‌های اجتماعی و از جمله اعتیاد به مهارت لازم برسند.

شاید برخی از والدین فکر کنند که هرگز فرزند آنها در خطر اعتیاد نخواهد بود، اما لازم است بدانید که همه می‌توانند در خطر باشند، مگر اینکه از سنین ابتدایی و دوران کودکی پیشگیری‌های لازم انجام شده باشد و غفلت از این موضوع مهم اصلا به صلاح نیست و بهتر است به جای پاک کردن صورت مسئله، به حل آن پرداخت.

برخی نیز بر این باورند که ممانعت از تولید و عرضه مواد مخدر می‌تواند مانع از به وجود آمدن اعتیاد و پیشرفت آن در جوامع باشد، اما گام قبل از آن پیشگیری از به وجود آمدن شرایط درگیری افراد به اعتیاد است.

1- به حرف‌های کودکان به دقت گوش کنید و گاهی به او بگویید چه موضوع جالبی را بیان کردی و اینگونه او را تشویق به گفتمان کنید تا یاد بگیرد در مورد مسئله‌ها با شما صحبت کند.

2- حتما زمانی را در هفته به کودک‌تان اختصاص دهید.

3- جلسات هفتگی خانوادگی برگزار کنید و راجع به ناهنجاری‌ها از جمله اعتیاد گفتگو کنید و با نظر کودک‌تان آشنا شوید.

4- تا می‌توانید با کودکان صادق و مهربان باشید.

5- موضع خود را در مورد مواد مخدر، سیگار و ... به طور قاطع بیان کنید و بگویید به خاطر زیان‌هایی که دارند، اصلا دوست ندارم تو به آنها نزدیک شوی.

6- رفتارهای مثبت آنها را تشویق کنید و هر از گاهی به آنها پاداش دهید.

7- اگر رفتار منفی از او سر زد و او را دعوا یا با او قهر کردید، بعد از مدت کوتاهی او را دلداری داده و در آغوش بگیرید.

8- دیدگاه خود را درباره سیگار و مواد اعتیاد‌آور و معتادین در حد درک کودک برایش بیان کنید.

مثلا به او بگوئید؛ سیگار و مواد ممکن است ابتدا لذت‌بخش باشد، اما به دلیل عوارضی که بعدا ایجاد می‌کند، من اصلا دوست ندارم آنها را امتحان کنیم.

بعد یک بازی ترتیب دهید و تمرین کنید که اگر کسی سیگار یا مواد به ما تعارف کرد، چگونه به او نه بگوییم.

9- در خانواده باید قوانینی وضع شود و برای سرپیچی از آن تنبیه‌هایی در نظر گرفته شود تا کودکان از ابتدا قانون‌مند تربیت شوند تا در نوجوانی از اینکه باید شب‌ها در یک ساعت مشخص در منزل باشند تبعیت کنند.

10- صادق و مهربان باشید. فرزندان شما باید از کودکی بیاموزند که هرگاه با مشکلی روبرو شدند، بهترین فرد برای مشورت شما هستید.

مراقب باشید در حین مشاوره با او بدرفتاری نکنید که این کار باعث سلب اعتماد او از شما بشود و واکنش غیر منطقی و شدید نداشته باشید، چون اصلا کارساز نیست.

11- هیچ‌گاه برای خانه‌تان قلیان نخرید.

و در پایان اجازه ندهید مشکلات و مشغله‌های روزانه باعث غفلت شما از کودکان شود و تا می‌توانید اطلاعات خود را در این گونه موارد ارتقا دهید.

بیشتر بخوانید:

پیامدهای اقتصادی در اعتیاد به مواد مخدر

آیا اعتیاد به شیرینی خوردن واقعیت دارد؟

اعتیاد به بازی‌های کامپیوتری!

اعتیاد به عمل‌های زیبایی