زندگی آنلاین؛ مجله اینترنتی سبک زندگی

به قلم : دکتر حامد فهیمی ، دانش‌آموخته دکتری روانشناسی ورزشی دانشگاه تهران ، مدرس دانشگاه

ایمیل:Fahimi 69@ut.ac.ir

دکتر نسترن پرویزی : دانش‌آموخته دکتری رفتار و یادگیری حرکتی دانشگاه تهران ، مدرس دانشگاه

آدرس ایمیل:nastaranparvizi@ut.ac.ir

پیچ اینستاگرام: @shiraz.club

تحریریه زندگی آنلاین : فعالیت فیزیکی می‌تواند سلامت کلی کودک را بهبود بخشد و خطر چاقی و بیماری‌های مزمن را در بزرگسالی کاهش دهد. صرفا افزایش زمان بازی به تنهایی ممکن است برای تأمین فعالیت فیزیکی بیشتر کافی نباشد. برای بسیاری از کودکان، ورزش کردن و فعالیت فیزیکی به طور طبیعی انجام نمی‌شود و آسان نخواهد بود و بسیاری از فعالیت‌ها ممکن است سرگرم‌کننده تلقی نشوند! به خصوص برای کودکان، صرف زمان بیشتر، نحوه استفاده از آن زمان را تغییر نمی‌دهد. آنها برای فعال شدن به راهنمایی و تشویق بیشتری نیاز دارند.

  ساختن خودکارآمدی

آموزش و تمرین مهارت‌های فیزیکی در سال‌های اول کودکی کلید کمک به کودکان در تسلط بر این مهارت‌های بنیادی است. انتظار تا دوره ابتدایی برای آموزش این مهارت‌ها زمانی که ورزش‌های خاص و سایر فعالیت‌های فیزیکی معرفی می‌شوند، به عدم خودکارآمدی کودک کمک می‌کند. روانشناس معروف آلبرت بندورا خودکارآمدی را به عنوان خودباوری کودک در توانایی یا شانس موفقیت در انجام یک کار تعریف می‌کند. به عنوان مثال، اگر کودکان به توانایی خود در پرتاب، گرفتن و زدن توپ اطمینان داشته باشند، بیشتر تمایل دارند با دوستان خود مهارت‌های ورزشی را امتحان کنند و باور دارند که موفق خواهند شد. اگر کودکان بتوانند چرخش رو به جلو، چرخش روی یک پا و پرش بلند انجام دهند، بیشتر مشتاق هستند که رقص، یا ژیمناستیک را امتحان کنند. کودکی که در سنین پایین به مهارت‌های حرکتی خود اطمینان دارد، احتمالا در سال‌های بعد فعال‌تر خواهد بود. از سوی دیگر، کودکانی که ماهر نیستند، از ورزش‌ها، بازی‌ها و رقص‌های فعال دور شده و به سمت سرگرمی‌های کم‌تحرک‌تر گرایش پیدا می‌کنند. این امر به ویژه با انتقال کودکان از کودکی به نوجوانی در آنچه به عنوان «شکاف فعالیت فیزیکی» شناخته می‌شود، قابل توجه است. کودکان کم‌مهارت و غیرفعال ناگهان خود را با مهارت ضعیف می‌بینند و ممکن است بر خلاف دوستان ماهرتر و فعال‌تر خود که فعالیت فیزیکی را پاداش‌دهنده و سرگرم‌کننده می‌دانند، عقب‌نشینی کنند.

بیشتربخوانید:

بازهای مناسب برای کودکان با توانمندی های خاص ( قسمت دوم )

  تسلط بر مهارت‌ها

فعالیت فیزیکی به این سوال پاسخ می‌دهد که یک کودک چقدر فعالیت می‌کند. آمادگی جسمانی به ما می‌گوید که قلب، عضلات و استخوان‌های او چقدر قوی هستند. تسلط بر مهارت‌ها، یک جزء بسیار مهم فعالیت فیزیکی، سطح مهارت و توانایی فیزیکی کودکان را بررسی می‌کند. برخی از کودکان ممکن است دارای تأخیرهای رشدی یا اختلالاتی باشند که نیاز به توجه حرفه‌ای دارند، خانواده‌ها باید برای رسیدگی به این نگرانی‌ها به ارائه‌دهنده مراقبت‌های بهداشتی و حوزه سلامت مراجعه کنند. برخی دیگر از کودکان ممکن است به سادگی مهارت‌های لازم برای داشتن یک سبک زندگی فعال را نداشته باشند. باید به کودکان فرصت داده شود تا هم بر مهارت‌های حرکتی بنیادی مانند پریدن روی یک پا، حفظ تعادل، پریدن، چرخیدن و جهیدن و هم بر مهارت‌های حرکتی ادراکی که با پنج حس مغز در ارتباط است هماهنگ شوند مانند پاها را روی هم انداختن یا حرکات آهسته بدن.

مهارت‌های حرکتی بنیادی چیست؟

مهارت‌های حرکتی بنیادی مجموعه خاصی از مهارت‌ها هستند که شامل استفاده از قسمت‌های مختلف بدن کودک می‌شوند و «بلوک‌های سازنده» مهارت‌های پیچیده‌تر و تخصصی‌تر را تشکیل می‌دهند که در طول زندگی به آن‌ها نیاز خواهند داشت. استانداردهای مهدکودک و توصیف کارهایی که کودکان باید قبل از شروع مهدکودک انجام دهند. به عنوان مثال می‌توان به پریدن روی یک پا، چرخش روی یک پا، گام برداشتن به جلو و عقب و تعادل روی یک پا به مدت 5 ثانیه اشاره کرد.

 بچه‌ها می‌بایست سه حیطه مشخص از مهارت‌های حرکتی بنیادی را یاد بگیرند:

 حیطه حرکتی

فعالیت‌هایی که کودکان را از یک مکان به مکان دیگر حرکت می‌دهند (حرکت) نامیده می‌شود، عبارتند از:

دویدن، راه رفتن، رژه رفتن، پریدن روی یک پا، پریدن، جهیدن، قدم زدن (به جلو، عقب و پهلو)

بیشتربخوانید:

چاقی ، کم تحرکی و ورزش در کودکان

 حیطه غیر حرکتی

فعالیت‌هایی که نیاز دارند کودک در یک مکان ثابت بماند (ایستایی)، عبارتند از:

خم شدن، کشش، تاب خوردن، چرخیدن و پیچش

 فعالیت‌هایی که شامل گروه‌های عضلانی کوچک هستند که امکان دستکاری یک شیء (مانند توپ) را فراهم می‌کنند، عبارتند از:

پرتاب کردن، گرفتن، پریدن، دریبل کردن و لگد زدن

منابع در دفتر مجله موجود است.

 بیشتربخوانید:

چه زمانی نگران وزن کودک خود باشیم؟