به قلم : رکسانا خوشابی ؛ کارشناس ارشد مشاوره
rox.khoushabi@gmail.com
تحریریه زندگی آنلاین : چقدر کودکان و نوجوانان شما خودشان را دوست دارند و عزیز می‌شمارند؟ چقدر خود را با ارزش و توانمند می‌دانند؟ خود شما تا چه حد خودتان را دوست دارید و عزیز و توانمند می‌دانید؟ حتما عبارت عزت‌نفس را شنیده‌اید. متاسفانه آمار نشان می‌دهد والدینی که عزت‌نفس پایینی دارند، فرزندانی با عزت‌نفس پرورش می‌دهند. در نتیجه لازم است در کنار کمک کردن به افزایش عزت‌نفس فرزندان‌تان، به خودتان هم کمک کنید تا عزت‌نفس بیشتری داشته باشید.
بیشتربخوانید:
10روش برای اینکه عزت نفس دختر نوجوان تان را بالا ببرید
عزت نفس‌تان چقدر است؟
هر یک از عبارت‌های زیر را بخوانید، به هر عبارتی که مورد قبول شما است، پاسخ موافق و به هر عبارتی که مورد قبول شما نیست، پاسخ مخالف بدهید. صداقت شما در پاسخ دادن به سؤال‌ها منجر به شناخت بهتر و درست‌تر شما از خودتان مي‌شود، البته مثل همیشه تأکید می‌کنم که بر اساس نتیجه یک یا چند تست، نمی‌توان به شناخت کاملی از خود رسید. پس لطفا برای خود حکم قطعی صادر نکنید.
وقتی تکلیف عزت‌نفس خودتان را معلوم کردید، همین سوالات را جداگانه برای تک‌تک نوجوانان‌تان بخوانید و نمرات آنها را هم حساب کنید.
1- احساس مي‌کنم انسان با ارزشی هستم، حداقل مساوی با دیگران.
2- احساس مي‌کنم چند ویژگی خوب دارم.
3- مي‌توانم به خوبی اکثر مردم کارها را انجام دهم.
4- نسبت به خود نگرش مثبت دارم.
5- به طور کلی از خودم راضی هستم.
6- احساس مي‌کنم چیز زیادی ندارم که به آنها افتخار کنم.
7- با در نظر گرفتن همه چیز، فکر مي‌کنم شکست خورده‌ام.
8- ای کاش مي‌توانستم احترام بیشتری برای خودم قائل شوم.
9- گاهی احساس مي‌کنم بی‌فایده هستم.
10- گاهی فکر مي‌کنم اصلا نمي‌توانم کاری انجام دهم.
نمره‌گذاری
پاسخ موافق به هر یک از عبارت‌های 1 تا 5 ، نمره 1+ دریافت مي‌کند.
پاسخ مخالف به هر یک از عبارت‌های 1 تا 5 نمره 1- دریافت مي‌کند.
پاسخ موافق به هر یک از عبارت‌های 6 تا 10، نمره 1- دریافت مي‌کند.
پاسخ مخالف به هر یک از عبارت‌های 6 تا 10، نمره 1+ دریافت مي‌کند.
بیشتربخوانید:
نسخه تــقــویت اعتماد بــه نـفس کودکان ( بخش اول )
نتیجه تست
جمع جبری کل نمرات را به دست مي‌آوریم. نمره بالاتر از صفر نشان‌دهنده عزت‌نفس بالا و نمره کمتر از صفر نشان‌دهنده عزت‌نفس پایین است. نمره 01+ نشان‌دهنده عزت‌نفس خیلی بالا و نمره 01- نشان‌دهنده عزت‌نفس خیلی پایین است، بنابراین هر چه نمره بالاتر باشد، به همان اندازه سطح عزت‌نفس بالاتر خواهد بود و برعکس.
تفسیر نتیجه
بهتر است ابتدا بدانیم که نظر شخص درباره خود، تصویر فرد از خوبی یا بدی رفتار، زشتی یا زیبایی قیافه، کمی یا زیادی هوش، موفقیت‌ها و شکست‌هاي اجتماعی خود با مجموعه‌اي از نظرات دیگران درباره رفتارها، شکل ظاهری، میزان هوش و موفقیت‌ها یا شکست‌هاي او عزت‌نفس فرد را تشکیل مي‌دهد. کسانی که از عزت‌نفس ضعیفی برخوردارند به استعدادهای خود خیلی اطمینان نداشته و توانمندی‌هاي خود را باور ندارند. چنین افرادی از انجام کارهای نو و دست زدن به تغییر و تحول هراس دارند، اما افرادی که دارای عزت‌نفس بالا هستند، در کار خطر مي‌کنند و دست به انجام کارهایی مي‌زنند که نیاز زیادی به رقابت دارد. عزت‌نفس تحت تأثیر عوامل موقعیتی نیز قرار مي‌گیرد. کسی که به دفعات متعدد شکست مي‌خورد، عزت نفس خود را در حال کاهش مي‌بیند و برعکس کسی که به موفقیت‌های پیاپی دست مي‌یابد، عزت‌نفس خود را رو به افزایش مي‌بیند، لذا مي‌توانیم با در نظر گرفتن عوامل مؤثر بر عزت‌نفس که مهم‌ترین آن تصویر فرد از خودش و باور خویش است، میزان عزت‌نفس خود را افزایش داده و با انجام کارهای درست و به موقع، نظر دیگران را نیز نسبت به خود تغییر دهیم.
رقابت یا همکاری؟
آیا روحیه رقابت داشتن بهتراست یا روحیه همکاری داشتن؟ آیا کودک یا نوجوان شما روحیه همکاری دارد یا روحیه رقابت؟ نمي‌دانم پاسخ‌تان چیست، اما به نظر مي‌رسد در پاسخ به اين سؤال افراد سه دسته مي‌شوند، عده‌اي رقابت را مي‌پسندند و عده‌اي همکاری را بر رقابت ترجیح مي‌دهند، اما گروهی هم هستند که داشتن هر دو ویژگی را لازم مي‌دانند. چنانچه مي‌خواهید دقیق‌ترین پاسخ خود را به این سؤال به دست آورید، از فرزندان خود بخواهید در نهایت صداقت و بدون سوگیری، به سؤال‌های زیر پاسخ کاملا موافق، موافق، بدون نظر، کاملا مخالف و مخالف دهند:
1- اشخاصی که روش مرا پیش می‌گیرند، برایشان گران تمام مي‌شود.
2- بهترین راه برای وادارکردن مردم به انجام کاری، فشار آوردن بر آنها است.
3- بد نیست که با مردم مقابله به مثل کنیم.
4- به اكثر افراد اعتماد نمي‌کنم.
5- مهربان بودن با افراد مهم است.
6- برای موفق شدن مي‌توان دیگران را زیر پا گذاشت.
7- کار گروهی مهم‌تر از برنده شدن است.
8- مي‌خواهم موفق شوم، حتی اگر به قیمت از دست دادن دیگری باشد.
9- هرگز نباید به مردم اجازه داد دوباره‌کاری را امتحان کنند.
10- طوری بازی مي‌کنم که گویی زندگی‌ام به آن وابسته است.
11- خیلی با حرارت‌تر از اعضای گروه خود بازی مي‌کنم.
12- در عشق نیز مثل جنگ همه ضربه‌ها مجاز است.
13- انسان‌های خوب بعد از همه مي‌میرند.
14- بازندگان در سطح پایین‌تر قرار مي‌گیرند.
15- گروه از سرعت من، کم مي‌کند.
16- باید با مردم به تفاهم رسید و آنها را مثل خود در نظر گرفت.
17- شیوه کار من بهترین شیوه است.
18- بهترین سیاست این است که هر کس برای خودش کار کند.
19- برای برنده شدن به هر کاری دست مي‌زنم.
20- مهم‌ترین کار در بازی برنده شدن است.
21- برای رسیدن به صلح جهانی، کشور ما باید بیشترین تلاش را بکند.
22- دوست دارم به دیگران کمک کنم.
23- ضرر شما نفع من است.
24- کسانی که همه رقابت‌ها را کنار مي‌گذارند، برای همه جوان‌ها الگو مي‌شوند.
25- هر اندازه بیشتر برنده مي‌شوم، بیشتر احساس قدرت مي‌کنم.
26- دوست دارم کل کلاس در امتحان قبول شود.
27- سعی مي‌کنم با مردم بد حرف نزنم.
28- دوست ندارم برای رسیدن به هدفم دیگران را تحت فشار قرار دهم.
بیشتربخوانید:
نقش والدین در برطرف كردن گوشه‌گیرى كودكان
نمره‌گذاری
به پاسخ‌های سؤالات 5، 7، 16، 21، 22، 26، 27، 28 ابتدا این گونه نمره دهید؛ 1= کاملا موافق، 2= موافق، 3= بدون نظر، 4= مخالف، 5= کاملا مخالف، حالا نمره هر گزینه را منهاي عدد 6 کنید و جمع نمرات این سؤال‌ها را به دست آورید. نمره بقیه سؤال‌های تست را بر اساس 5= کاملا موافق، 4= موافق، 3= بدون نظر، 2= مخالف، 1= کاملا مخالف، محاسبه کنید. حالا همه نمرات آزمون را جمع بزنید تا نمره کلی‌تان در این آزمون مشخص شود.
نتیجه نهایی
دامنه نمره شما مي‌تواند بین عدد 46 تا 83 قرار گیرد، نمرات بسیار بالا و پایین و نمره میانی جایگاه همان سه دسته افرادی است که ابتدای سخن گفتیم. نمرات پایین‌تر نشان‌دهنده تمایل به رقابت بیشتر است و نمرات بالاتر روحیه همکاری بیشتری را نشان مي‌دهد و نمره میانگین جایگاه فردی را نشان مي‌دهد که خواهان اعتدال در هر دو ویژگی در روابط اجتماعی است. این افراد معمولا با خطر عدم پیشرفت چشمگیر روبرو هستند.
توجه داشته باشید که پیمانکاران و کارفرمایان خیلی موفق از روحیه رقابت بالایی برخوردارند. همان افرادی که در کسب و تجارت ضعف راه نمي‌دهند و معمولا هم افرادی که مي‌خواهند شرکت تازه‌اي راه بیندازند یا وارد بازار فروش شوند، از چنین ویژگی برخوردارند، اما احتمالا مدیران موفق و جاافتاده شرکت‌های بزرگ از روحیه همکاری بسیار بالایی برخوردارند. افرادی که ممکن است به علت انجام دادن تحقیقات گروهی به شهرت هم رسیده باشند، اما موفقیت خود را متعلق به گروه مي‌دانند. این افراد روحیه رقابت حتی به مقدار کم را عاملی برای ایجاد خلل در روابط دوستانه مي‌دانند.
والدین محترم، ملاحظه مي‌کنید که تمایل به رقابت و همکاری زمینه‌ساز موفقیت افراد زیادی شده‌اند. احتمالا رمز موفقیت آنها در به کارگیری درست و بجای تمایلات‌شان بوده است، لذا فقط قرار گرفتن در گروهی که تمایل به رقابت دارند، کافی نیست، بلکه ابزار بروز و ظهور تمایل یا همکاری را بایستی مهیا کرد.
موفق باشید.
