به قلم : رکسانا خوشابی - کارشناس ارشد مشاوره
rox.khoushabi@gmail.com
تحریریه زندگی آنلاین : حتما شما هم به عنوان مادر یا پدر، در طول بزرگ کردن فرزندان‌تان شاهد خط‌خطی کردن آنها روی کاغذ و دفتر بوده‌اید. شاید برایتان جالب باشد که بدانید که خط‌خطی کردن، هم فواید خاص خود را دارد و هم معانی جالب توجهی را داراست، البته حتما می‌دانید که این روزها از تمام علائم یا استعدادهایی كه از انسان بروز می‌كند، می‌توان در جهت افزایش شناخت او كمك گرفت. این شناخت هر چه گسترده‌تر و عمیق‌تر باشد بهتر می‌تواند زمینه موفقیت فرد و شكوفایی استعدادهایش را فراهم كند. در این مطلب هم می‌خواهیم یكی از این ابزارهای ساده برای شناخت فرزندان و حتی برای شناخت خودتان را خدمت‌تان معرفی كنیم.
بیشتر بخوانید:
بازی های مفید برای تقویت انگشتان کودک
خط‌خطی کردن
وقتي پشت تلفن با كسي حرف مي‌زنيد و صحبت اوج مي‌گيرد اگر زير دست‌تان ورق و خودكار باشد چكار مي‌‌‌‌كنيد؟ حتما شما هم شروع مي‌‌‌‌كنيد به خط‌خطي كردن كاغذ يا شكل كشيدن. به نظر شما اين اشكال كه از ضمير ناخودآگاه‌مان سرچشمه مي‌گيرند مي‌‌خواهند چه چيزي از وجود ما را آشكار كنند؟
بعضي از روانشناسان معتقدند وقتي بزرگسال یا دانش‌آموزی بي‌حوصله مي‌‌‌شود، مانند زماني كه پاي تلفن يا سخنراني‌هاي كسل‌كننده نشسته، با اين كار ايجاد هيجان مي‌‌‌‌كند يا فشار عصبي و استرس خود را تخليه مي‌‌‌‌كند، البته عده‌اي هم بي‌هدف و بدون جهت اين كار را انجام مي‌دهند و شايد هدف و انگيزه مشخصي براي اين كار سراغ ندارند.
اما اين خط‌خطي‌ها يا اشكال كه فعاليت خلاقانه نيمكره راست مغز را نشان مي‌دهند براي افراد هنرمند نوعی نرمش به حساب مي‌آيند. آنها با اين كار مغز خود را به طور غير مستقيم براي حركت و يادگيري آماده ميكنند. کاری که در بسیاری از نوجوانان هم مشاهده می‌شود. در همين زمينه تحقيق ساده‌اي انجام شده: در يك سخنراني، شنوندگان آزاد گذاشته شده بودند كه به سخنراني گوش دهند، يادداشت بردارند و يا خط‌خطي كنند و شكل بكشند و نتيجه اين بود: گروهي كه يادداشت بر مي‌داشتند يا خط‌خطي مي‌كردند، به يك ميزان و هر دو بيش از شنوندگان موضوع سخنراني را فهميده بودند.
بعضي از روانشناسان هم معتقدند كه اين اشكال و خطوط، فرم تصويري رؤياهاي بيداري‌مان است كه در اين صورت مي‌توان شخصيت فرد را از روي آن شناخت و حتي با تفسير جزئياتش به فرهنگ و پيشينه و تحصيلات وي پي برد.
بیشتربخوانید:
نقش مهم اسباب بازی در شکل گیری شخصیت کودک
پیش‌دبستانی ها و خط‌خطی کردن
در بچه‌هاي پيش از دبستان كه قادر به نوشتن نيستند از تست‌هاي نقاشي و خط خطی کردن استفاده مي‌‌‌شود، چون مهارت‌هاي كلامي، به ويژه در كودكان و نوجوانان و برخي از جوانان هنوز كامل نشده و اين تستها در موردشان خيلي خوب جواب مي‌دهد، مثلا مي‌توان از آنها خواست آينده را بكشند و سپس از روي آنچه كشيده‌اند، كه از پرنده صلح و آزادي گرفته تا ميله‌هاي زندان، نوع خاص تفكر و احساس آنها را حدس زد و فهميد.
در بررسي دست‌خط كه يكي ديگر از تستها است، به اندازه، شكل و فضاي بين حروف توجه مي‌‌‌شود، اما در اشكال و خطوط، نمادها و تصاوير مهم هستند، البته اينكه تمام صفحه نقاشي شده و يا يك گوشه و اينكه قلم، روان و منعطف يا با فشار حركت كرده، نكته ديگري است كه بررسي‌كنندگان آنها بايد در نظر داشته باشند. نتيجه تفسير‌ها و تحليل‌هايي كه روي كشيدن اشكال و خطوط وجود دارد را (كه البته قطعي هم نيستند) مي‌توان چنين بيان كرد: كساني كه خط يا شكلي نمي‌كشند، اصولا افرادي دقيق، منظم و متمركز بر هدف هستند.
براي آنهايي كه زياد اين كار را ميكنند، كشيدن پيكان و تير توسط نوجوان مي‌تواند بيانگر تمايلات جنسي باشد، اما اگر رو به بالا باشد، مي‌تواند بلند‌همتي و جاه‌طلبي او را نشان دهد و اگر افقي كشيده شود، بر قوه شهود فرد دلالت مي‌‌‌‌كند و تيرهایي كه در جهات مختلف رسم شده‌اند ذهن باز فرد براي پذيرش حقايق بدون تعصب و محدوديت برداشت‌هاي قبلي را نشان مي‌دهند، اما فردي كه فقط خطوط صاف مي‌‌‌‌كشد، اغلب رك و بدون تعارف آنچه در ذهنش مي‌گذرد را بر زبان مي‌آورد كه اغلب خام و ناپخته است. صفر و صليب و خطوط متقاطع بيانگر فكر فردي است كه اهل رقابت و مسابقه است. آرمان‌گرايان و معنويان اغلب ستاره مي‌كشند و اگر اين ستاره چند پر باشد، اشتياق زياد آنها براي رسيدن به هدف يا استعداد فوق‌العاده‌شان را در تمركز و مديتيشن نشان مي‌دهد.
بیشتربخوانید:
پیکاسو کوچولوی مـا
اشخاص رؤياپرداز اغلب دايره مي‌كشند، اما چهارگوش‌ها نشان‌دهنده منطق، كارآزمودگي و دقيق بودن انديشه‌هاي فرد است. براي قضاوتي دقيق‌تر، علاوه بر اين معاني، زندگينامه و تربيت شخص در تفسير علائم حائز اهميت هستند. با وجودي كه قطعيت اين تفاسير هنوز به اثبات نرسيده، اما به هر حال اين اشكال و خط‌خطي‌ها را دست كم نگيريد، چون تكنيكي به نام فرافكني نگاره‌ها وجود دارد كه در بازجویي‌هاي ساده گرفته تا خواندن افكار جنايتكاران، از آن استفاده مي‌‌‌شود.
شما هم مي‌توانيد يك تكه ورق برداريد و همين حالا شروع كنيد. پيشنهاد مي‌‌‌‌كنيم يك آدم بكشيد كه مثلا نماد خودتان است و بعد هر چه شكل كه به ذهن‌تان رسيد دور و برش بكشيد. بعد كه با دقت تصوير را نگاه كنيد به نكاتي جالب از زندگي‌تان دست مي‌یابيد كه شايد تا به حال به آنها توجهي نداشته‌ايد. در ضمن وقتي مي‌‌خواهيد مسئله‌اي را حل كنيد و يا ايده‌اي را خلق كنيد، مي‌توانيد تمركز كنيد و بدون هيچ تفسير و برنامه‌ريزي قبلي، اشكال و خطوطي رسم كنيد. بعد از چند ساعت ورق را برداريد و سعي كنيد جواب و يا ايده‌تان را پيدا كنيد.
اگرچه شايد در ظاهر اين كار يك تفريح محسوب شود، اما اين تكنيك، بازتابي است از عواطف ما و با تمرين و مداومت مي‌توانيم به نقاط ضعف و يا احيانا وجوه منفي خود پي برده و آنها را اصلاح كنيم.
این تکنیک را به فرزندان‌تان هم یاد بدهید تا بعد از انجام آن به کمک شما، درباره خود و خواسته‌ها و نقاط ضعف یا قوت‌شان مطالب جدیدی را کشف کنند.
بیشتربخوانید:
تفسیر روانشناختی نقاشی کودکان
