روی صندلی نشسته بودم و به نحوه بازی کردن همسرم و دختر کوچکم نگاه می‌کردم. دخترم خیلی ریز و آرام انگار در عوالم خودش بود، مهره‌ها را روی هم می‌چید، اما همسرم به او تذکر می‌داد که باید این طور مهره‌ها را بگذاری تا درست باشد و این چیز‌ها را رعایت کنی، او هم گوش نمی‌داد و کار خودش را می‌کرد، در نهایت هم کلافه شد و همه مهره‌ها را روی زمین ریخت و به پدرش گفت: «تو سوختی و بازی بلد نیستی». همسرم که این صحنه را دید، اخم کرد و گفت تو قوانین بازی را نمی‌خواهی یاد بگیری.
آرام کنارشان رفتم و به همسرم گوشزد کردم که نیازی نیست حتما همه قواعد را بچه‌ها یاد بگیرند و طبق آن عمل کنند، همین که طبق آن چیزی که در ذهنشان است، بازی کنند و احساس خوب و برتری هم داشته باشند، کافی است. بهتر است ما هم به قواعد آن‌ها در بازی تن بدهیم تا زمانی که سن و سالشان بیشتر بشود.
نوع بازی کردن با بچه‌ها خیلی مهم است. بازی کردن یک هنر است و همبازی خوبی برای بچه‌ها بودن هم خیلی مهم است، منتها بهتر است اطرافیان نحوه بازی کردن با بچه‌ها را بدانند نه اینکه توقع داشته باشند یک بچه کوچک عین دستورالعمل بازی‌کند و خیلی هم او را جدی بگیرند و بُرد و باخت را رعایت کنند.
طبق گفته روانشناسان، بازی کردن بهترین عامل رشد شخصیت، رشد مغز، خلاقیت، تمرکز بهتر، صبر و اعتماد به نفس بیشتر، ارتباط برقرار کردن و کشف دنیا توسط بچه‌ها است. اما این بازی‌ها چه قواعد و قوانینی بایدداشته باشد تا هم باعث ابراز هیجانات و احساسات بچه‌ها شده و هم آن‌ها را شاد کند، بدون اینکه هیچ استرس و اضطرابی به آن‌ها وارد کند.
بیشتربخوانید:
نقش مهم اسباب بازی در شکل گیری شخصیت کودک
۱- کودک درونتان با بچه‌ها بازی کنند
«دکتر سجاد کریمان مجد، روانشناس و مشاور خانواده» در این باره به فارس می‌گوید: «بازی کردن یکی از بهترین راه‌ها برای شاد کردن محیط خانه برای بچه‌ها است. وقتی پدر و مادر با بچه‌ها بازی می‌کنند در واقع با آن‌ها کودک می‌شوند و هیجانات آن‌ها را کشف کرده و با کودک درونشان بازی می‌کنند؛ بنابراین نخستین نکته این است که پدر و مادر با کودک درو نشان بازی کنند، نه با بالغ و والد درونشان!
۲-فقط بازی کنید بدون دستور و قواعد خاصی
کریمان مجد تأکید می‌کند: «بهتر است با قواعد بچه‌ها بازی کنید و بازی را با آموزش تلفیق نکنید. چرا که از لذت بخشی آن برای بچه‌ها کاهش می‌دهد. صرف بازی کردن و ابزار هیجان برای بچه‌ها جنبه تربیتی دارد. نیازی نیست که چیزی آموزش هم داده شود.».
اما اگر می‌خواهید قوانینی بگذارید، تا وقتی که کودک با بازی‌اش کار خطرناکی نکرده یا کسی را اذیت نکرده، بهتر است که قوانین بازی را او تعیین کند؛ بنابراین سخت گیری نکنید و اجازه دهید که براساس نیاز و استعدادش خود کودک قوانین بازی را مشخص کند.
برخی والدین دچار همین خطا می‌شوند و تصور می‌کنند که باید قواعد بازی بزرگتر‌ها برای بچه‌ها هم وجود داشته باشد یا اینکه یک بازی را خیلی جدی می‌گیرند و مدام مثلا می‌گویند که ما برنده شدیم، در حالیکه باید اجازه دهند اغلب اوقات بچه‌ها برنده شوند.
۳-به بچه‌ها در بازی زمان بدهید
به فرزندتان زمان بدهید تا بازی اش را تمام کند، بعد او را برای کار دیگری مثل غذا خوردن، خوابیدن یا بیرون رفتن آماده کنید. منتها به او اعلام کنید که مثلا در این زمان فرصت بازی تمام است و این کار را با آرامش انجام دهید تا اضطراب و استرسی او را تهدید نکند و زمان کافی برای بازی کردن داشته باشد.
بیشتربخوانید:
روش های ساده برای ضدعفونی اسباب‌بازی‌ها
نقش مهم اسباب بازی در شکل گیری شخصیت کودک
فواید گِل بازی برای کودکان
۴-شما همیشه همبازی بچه‌ها نیستید
پدر و مادر باید بدانند که همیشه نمی‌توانند همبازی بچه‌ها باشند. کم‌کم بچه‌ها یاد می‌گیرند که در حضور شما یا بدون حضور شما با خودشان هم بازی کنند، یا با بقیه بچه‌ها بازی کنند و همه این مهارت‌ها را کسب می‌کنند. پس اولا تلاش نکنید که زود قواعد را در هر بازی به آن‌ها یاد دهید، بعد هم مدت زمان بازی کردن بچه‌ها با شما خیلی اندک است شاید چند سال این زمان به طور می‌انجامد و پس از آن بچه‌ها تمایل دارند که با همبازی‌های هم سن و سال خود و یا حتی تنها با خودشان بازی کنند و بازی کردن بچه‌ها با والدین در یک زمان‌های خاصی محدود می‌شود.
۵-مشاهده گر خوبی باشید
کودک شما با انتخاب نوع بازی اش به شما احساسات، حالت ها، نگرانی ها، توانایی و تمایلاتش را نشان می‌دهد پس بیشتر اوقات سعی کنید که مشاهده گر باشید و در کارهایش دخالت نکنید.
برخی پدر و مادر‌ها تا می‌بینند بچه در حال بازی با خودش است، در کار بچه دخالت می‌کنند مثلا خانه سازی‌ها را برای او روی هم قرار می‌دهند، یا حلقه‌ها را در سبد می‌اندازند یا چیز‌های دیگری تا بچه‌ها قاعده‌ها را یاد بگیرند، درحالیکه همه این‌ها در مراحل مختلفی از رشد حاصل می‌شود و بچه لذت می‌برد از اینکه خودش همه چیز را در این عرصه‌ها بیاموزد و آزمون و خطا کند.
در نهایت طبق نظر محققان فضای داخلی منزل باید برای بازی کردن بچه‌ها مهیا باشد، یا اینکه هر روز یا هر دو ـ سه روز یکبار کودکان به همراه پدر و مادرشان به پارک‌های بازی بروند و انرژی خود را تخلیه کنند و خلاقیتشان هم بروز پیدا کند. بازی کردن با بچه‌ها یک مقدار حال، حوصله، و انگیزه می‌خواهد پس تلاش کنید خودتان را سر حال نگه‌دارید.
بهتر است زمانی که در منزل هستید بخشی از زمانتان را به بازی کردن با بچه‌ها اختصاص دهید و از فعالیت‌هایی که می‌توانید انجام دهید تا نشاط و انرژی به شما برگردانده شود مضایقه نکنید.
شما به عنوان پدر و مادر چقدر از وقتتان را برای بازی با بچه‌ها اختصاص می‌دهید؟ برایمان بنویسید.
