ستاره حمیدی : كارشناس ارشد مشاوره ؛ عضو تحریریه دنیای سلامت
تحریریه زندگی آنلاین : عدم فرمانبرداري كودكان از قوانين والدين يكي از مسائل با اهميت است كه بسياري از والدين را دچار حالت درماندگي میكند. كودكان بنا بر سن كمشان قادر نيستند ضوابط اجتماعي را همانطور كه بزرگسالان درك ميكنند بپذيرند و براي تبديل شدن به يك فرد اجتماعي و مستقل بايد بهمرورزمان بياموزند رفتارشان را تغيير داده و براي رعايت نظم از قوانيني پيروي و حد و حدودها را رعايت كنند. چنانچه كودكي بدون آمادگي وارد جامعه شود مسلماً با مسائل و قوانيني مواجهه ميشود كه با آنها آشنا نبوده و توان سازگاري با آنها را ندارد و در پي اين درماندگي يا از قوانين و حدوحدودها كنارهگيري كرده و به مسائلي همچون داروهاي آرامبخش و يا اعتياد روي ميآورد و يا جهت عدم مواجهه با واقعيتهاي جامعه شروع به سركشي و جامعه ستيزي ميكند. براي پيشگيري از بروز اين مشكلات بهتر است والدين از دوران كودكي آموزشهاي لازم جهت رعايت قوانين و مقررات را داده و كودكان را با محدوديتها آشنا سازند و به آنها بياموزند براي داشتن آرامش و امنيت نياز به نظم و تبعيت از قوانين دارد. جهت رسيدن به این منظور مدنظر قرار دادن موارد ذيل قابلتأمل است:
بیشتربخوانید:
کودک خوب ، کودک منظم و با فرهنگ
از قضاوت كردن و دستور دادن بپرهیزید
درست است كودكان بايد از والدینشان فرمانبري داشته باشند ولي اين به معناي دستور دادن نيست. براي پذيرش و حرفشنوي بيشتر بهتر است خواستههایتان را از كودك بهصورت يك پيشنهاد مطرح نكنيد بهعنوان مثال از او نپرسيد اين لباس را ميپوشي يا نه؟ به او حق انتخاب دهيد با اين روش «دو گزينه داري ميتواني از بين اين دو لباس يكي را انتخاب كني» و در اين خصوص قاطعيت داشته باشيد. با اين روش هم به او حق انتخاب دادهايد و هم قاطعيت خود را به وي نشان دادهايد.
از كلمات شرطي استفاده نكنيد
از كلمات شرطي همانند «اگر» استفاده نكنيد. «اگر اسباببازيها رو جمع كني ميتوني كارتون نگاه كني» بلكه با قاطعيت بگوييد: «وقتي اسباببازيهاتو جمع كردي اجازه داري كارتون نگاه كني» به ياد داشته باشيد قاطعيت به معناي خشونت نيست. متاسفانه برخي والدين اشتباه برداشت كرده و با خشونت با كودكان رفتار ميكنند و متعجب خواهند شد كه چرا با توجه به اصول رعايت كرده پاسخ مورد انتظار از كودك نميگيرند. خشونت نه تنها راهكار مناسبي نيست بلكه سبب لجبازي و آموزش خشونت در كودك ميشود.
به كودكتان براي عمل به قوانين رشوه ندهيد
«اين شكلات را بگير و در مهماني شيطنت نكن» رشوه با پاداش را اشتباه نگيريد براي پاداش بايد ابتدا كودك عمل مورد نظر را انجام دهد و پس از آن تقويت شود بدينگونه «پسر خوبي باش در مهماني با اسباب بازيهايت بازي كن و پس از مهماني يك شكلات از من بگير» فراموش نكنيد بايد جملهتان جزئي و دقيق باشد. از کلیگویی پرهيز كنيد كودكان قادر به هضم منظور شما از ميان بسياري از كلمات كلي و پيچيده نيستند. با آنان واضح و شفاف صحبت كنيد.
بیشتربخوانید:
ایده هایی برای نظم دادن به کمد کودک
كمتر نه بگوييد
بكن و نكن يكي از مواردي است كه نه تنها براي كودكان آزار دهنده است بلكه بزرگسالان نيز از اينكه مدام به آنها نه بگويند و دستور دهند چه كاري بايد انجام دهند و يا نه آزرده خاطر ميشوند. به ياد داشته باشيد تذكرات زياد و نه گفتن مداوم سبب لجبازي كودك ميشود. قانون «10 نه» را ياد بگيريد. مدام براي خود يادآوري كنيد كه پدر و مادر با يكديگر در كل روز فقط ميتوانند 10 بار به كودك نه بگويند. آن هم در مواقعي بكار ببريد كه خطري كودك شما را تهديد ميكند. براي رسيدن به اين هدف تا حد امكان محيط امني را در خانه براي كودكتان فراهم كنيد تا كمتر مجبور به نه گفتن شويد. با كمي توجه در خواهيد يافت كه در طول روز چگونه به كرات به وي تذكر ميدهيد و امرونهی ميكنيد.
در دستور دادن صرفهجویی كنيد
همینطور از پشت سر هم تذكر دادن بهعنوان مثال «مواظب باش غذا را روي لباست نريزي» «آرام روي صندلي بشين و شيطنت نكن ميافتي»، «مواظب باش از پلهها نيفتي» از كلماتي همانند «عجله كن»، «مواظب باش» استفاده نكنيد بهجای آن پيامي كه ميخواهيد به كودكتان انتقال دهيد را جزئي كنيد بدين طريق «برات پيشبند ميبندم كه لباست تميز بمونه» «دستتو به نردههاي بگير و با هم از پلهها پايين بريم وقتي رسيديم ميتوني بدوي» وقتي دستورات پشت سر هم باشد كودك توانايي تجزيه و تحليل چند جمله دستوري را پيدا نخواهد كرد و هيچكدام از دستورات را اجرا نميكند.
مراقبت بازي چرا در كودكان باشيد
كودكاني كه زياد از والدين بكن و نكن شنيدهاند هنگامي كه شروع به سخن گفتن ميكنند آنان نيز از كلمه «نه» به كرات استفاده ميكنند. البته نبايد فراموش كرد نه گفتنشان يك نه طوطيوار است و معناي واقعي نه را ندارد. اين كودكان از بازي چرا به كرات استفاده ميكنند و هر درخواست و پيشنهادي به آنها داده شود در جواب ميپرسند «چرا؟» «چرا بايد مواظب باشم»، «چرا به وسايل دست نزنم» و غيره، در اين صورت قاطع بودن تنها راه حل است نبايد اين چراها با چراهاي كنجكاوي اشتباه گرفته شود.
هماهنگي پدر و مادر لازمه تربيت كودك است
چنانچه والدين انتظار دارند كودكشان از آنها تبعيت كند بايد به ياد داشته باشند ابتدا در مورد روش تربيتي كه انتخاب ميكنند با يكديگر به توافق برسند. كودكان بسيار باهوش هستند و هر نوع هماهنگي در رفتار والدين را بهخوبی متوجه ميشوند. چنانچه كودك احساس كند والدين در نظراتشان ناهماهنگي دارند از اين مسئله در جهت تحقق بخشيدن خواستههايش استفاده ميكند.
بیشتربخوانید:
سر به راه کردن کودکان بی نظم