مهرنوش رجایی
بازی فرایندی است که کودک طی آن رشد میکند، یاد میگیرد، سرگرم میشود و نه تنها خسته و دلزده نمیشود بلکه باعث شادی و انرژی بیشتری در او میشود.
اما آنچه که در ارتباط با بازی کودکان باید مورد توجه قرار گیرد آن است که نباید بازی کودکان را فقط و فقط در محیط و چهار چوب خانه محدود ساخت و از بیرون بردن آنان به دلایل مختلف سر باز زد.
بخصوص در فصل زمستان که میتواند همانند تابستان بازی و سرگرمی کودکان شادی و نشاط خاصی را برایشان بوجود آورد.
البته در فصل بهار و تابستان به دلیل مناسب بودن شرایط آب و هوایی بچهها بیشتر به بیرون برده میشوند که این امکان برایشان مهیا میشود تا براحتی از فضای پارکها واسباب بازیها استفاده کنند اما در فصلهای سرد سال بازی و تفریح کودکان بیشتر در محیط خانه محدود میشود چراکه بسیاری از والدین بدلیل سردی هوا و ترس از مریضی و سرما خوردگی فرزندشان، آن را در منزل نگه داشته و به نوعی پارک رفتن و تفریح در فضای باز را برایش قدغن میکنند در حالی که بازی و تفریح جزئی از زندگی کودکان است که نباید به عناوین مختلف از زندگی آنان حذف شود.
زمستان فرصتی برای یادگیری و رشد
هیچ میدانید فصل زمستان فرصت بسیار خوبی است برای یادگیری و پرورش قوه خلاقه کودکان.
هیچ میدانید کودکانی که در شمال کشور زندگی میکنند بهتر میتوانند از جنگل و طبیعت تصاویر زیبایی خلق کنند و یا بچههایی که در چنوب کشور و روستاها و بنادر جنوب ایران زندگی میکنند، تاکنون برف راندیده و لمس نکردهاند نمیتوان انتظار داشت که آنها زمستان برفی با آدم برفی را نقاشی کنند.
پس نقش طبیعت در زندگی هنری کودکان چیزی انکار ناشدنی است که همین امر به شکوفایی ذهنی آنان کمک میکند و این حق کودکان است که با بهرمندی از یک سطح زندگی مناسب و در خور توجه، شرایطی برایشان فراهم آید تا بتوانند از فضایی قابل قبول برای آزادی عمل و هنر خلاقانه خود استفاده کنند، چرا که این امر نقش کلیدی در یادگیری و پیشرفت کودکان دارد.
خودتان را در بازیهای زمستانه کودکان سهیم کنید
روانشناسان و متخصصان کودک میگویند: «پدر و مادرها هم به شیوههای مختلفی میتوانند در بازی و سرگرمی بچهها همراه باشند و حتی خود، شرایطی را برای بچهها فراهم کنند تا کودکشان با بازی و تفریح در زمستان، این فصل سرد سال را با تجربههای متفاوتی سپری کنند.»
البته هرچند که در روزهای برفی تفریح قدری متفاوت است، اما به همان میزان و شاید هم بیشتر میتواند مفرح و هیجان انگیز باشد.
ضمن آنکه با داشتن اوقاتی پربار به بهبود و نزدیکی رابطه والدین و فرزندان کمک میشود.
از ساخت آدم برفی تا پرتاب گلوله
وقتی شما مسابقه پرتاب گلوله با برف را با فرزندتان میگذارید و یا بدنبال هم بر روی برفها میدوید صدای خندههای او شما را هم به وجد میآورد.
وقتی فرزندتان شما را در مسابقه پرتاب گلولههای برفی نشانه میگیرد و نشانهاش درست و دقیق به هدف میخورد نه تنها از برنده شدن لذت میبرد، بلکه شما به نوعی هدفگیری و تمرکز را به او آموزش دادهاید، البته درست کردن آدم برفی هم که کوچک و بزرگ نمیشناسد و حتی بزرگترها هم از درست کردنش لذت میبرند پس میتواند برای بچهها نیز لذتش چند برابر باشد.
در چنین مواقعی میتوانید به کودکتان در درست کردن آدم برفی کمک کنید اما از او سوال کنید که برای قشنگتر شدن آدم برفیاش چه پیشنهادی دارد و یا برای گذاشتن چشمها، بینی و دهان آدم برفی از چه چیزهایی استفاده میکند که همه اینها میزان دقت و توچه فرزندتان را نشان میدهد.
ساختن قلعه برفی یا خانه اسکیموها
اگر مقدار برف زیاد است، میتوانید یک کوه برفی که کمی ازقد فرزندتان بلندتر باشد، درست کنید و داخلش را خالی نمایید تا فرزندتان بتواند در داخلش قرار گیرد دیدن چنین چیزی هیجان خاصی در او ایجاد میکند که قطعا برایش جالب خواهد بود، البته به عنوان نمونهای از خانه اسکیموها به فرزندتان آموزش تازهای داده اید که در جای خود به اطلاعات و آگاهی او افزوده میشود.
نشان دادن دانههای برف و شکلهای آن زیر ذره بین
تماشای شکلهای هندسی منظم زیبا و منحصر به فرد دانههای برف یک فعالیت علمی هیجان انگیز است که بدون شک برای بچهها بسیار جالب است. شما با تهیه یک ذره بین میتوانید فرزندتان را سرگرم و با چیز تازهای آشنا کنید.
اما آنچه که در روزهای برفی برای بچهها بسیار متفاوت خواهد بود
وقتی زمین پوشیده از برف است، پرندگان کوچک قادر به پیدا کردن دانه و غذا نیستند شما میتوانید خردههای نان و اضافه دانههای برنج را برای پرندگان بریزید.
پس کودکتان را هم در این امر سهیم کنید. در وهله اول با کمک فرزندتان یک دانه خوری برای پرندگان درست کنید. به عنوان مثال این دانه خوری میتواند با استفاده از بعضی ظروف یکبار مصرف، قوطیهای نوشابه و یا ظرفهای آب معدنی باشد که فرزند شما قطعا در درست کردن آن استقبال خواهد کرد.
سپس با مشارکت دادن او در این کار، جای مناسبی مثل کنار پنجرهها، روی تراس و یا در فضای باز دیگری که امکان آمدن پرندگان باشد برایش در نظر بگیرید و روزانه با فرزندتان مقداری دانه بریزید تا در روزهای برفی غذای پرندگان باشد.
شما با این حرکت حس عطوفت و مهربانی را در او پرورش میدهید و عملا به او میآموزید که دوستار پرندگان و حیوانات باشد.
به هر حال شما والدین گرامی میتوانید به صورتهای مختلف فصل زمستان را هم، مانند بهار و تابستان برای فرزندانتان دلچسب و هیجانانگیز کنید. ضمن آنکه نه تنها در رشد و یادگیری او قدمهایی برداشتهاید بلکه روزهای سرد سال را برای کودکتان از کسلی و یکنواختی در آوردهاید، اما در این باره یک نکته مهم دیگر هم وجود دارد و آن این است که شما در منزل هم میتوانید فرزندتان را با یکسری فعالیتهایی که با فصل زمستان سنخیت دارد مشغول کنید. به عنوان مثال خواندن شعر و قصههایی در این رابطه و یا درست کردن کاردستیهایی مثل آدم برفی، درختچههای پر از برف و نیز کشیدن نقاشیهایی در این زمینه از جمله فعالیتهایی است که در جای خود مثمرثمر خواهد بود.