نیکی پاکبین
تظاهرات و نتایج آزار و اذیت کودکان خیلی سریع خود رابروز نمیدهند و توسط والدین یا مربیان مدرسه قابل مشاهده نیستند بلکه ممکن است بسیار پیچیده، نامحسوس و مرموز باشند بطوریکه کودکان از صحبت درباره آن موضوع سرباز زنند و به عناوین مختلف شانه خالی کنند.
بچهها به سنین نوجوانی که میرسند بیشتر وارد اجتماع میشوند. بعنوان مثال با وسایل نقلیه عمومی مانند اتوبوس رفت و آمد میکنند یا وارد صفحهها و وبسایتهای اجتماعی میشوند اینجاست که آزار و اذیتها ممکن است نمایان شوند.
اکثرا ممکن است خجالت بکشند درباره موضوعی که برایشان اتفاق افتاده است حرفی بزنند یا سوالی مطرح نمایند.
از سویی دیگر مورد فشار روانی قرار میگیرند چرا که مساله بوجود آمده ذهنشان را درگیر کرده و مشغول خود مینماید و بتدریج اعتماد به نفس آنها اینگونه مورد تهدید قرار میگیرد.
علایمی که باید به آنها دقت کرد
کودکانی که به عناوین مختلف مورد آزار و اذیت قرار میگیرند ممکن است ذهنی پریشان و درگیر داشته باشند و اگر این مساله در راه مدرسه و یا در خود مدرسه برایشان رخ دهد تمایلی به مدرسه رفتن از خود نشان نمیدهند و به بهانههایی مثل دل درد و سردرد رو میآورند.
عصر آخرین روزهای تعطیلات آخرهفته مضطرب میشوند و نگران چرا که از موضوعی که آنها را آزار میدهد فراری هستند.
اگر آزار و اذیتها مربوط به رسانههای اجتماعی باشند بچهها بعد از استفاده از تلفن همراه، موبایل یا تبلت خود دچار افسردگی و ناراحتی میشوند و درهم میروند و یکی از نشانههای بارز آنهم این است که مرتب به دنبال چک کردن وسیلههای ارتباطی خود مثل تلفن همراه و ... هستند.
عواقب این مساله ممکن است سلامت روانی نوجوانان را به خطر بیندازد و یا حتی منجر به افسردگی شود. در این صورت حتما باید با پزشک معالج مشورت نمایید.
والدین و مربیان مدارس چگونه میتوانند به کودکان در این زمینه کمک کنند؟
به فرزندان اطمینان دوباره بدهید که مساله بوجود آمده مشکلی از جانب او نیست و قابل حل است. سعی کنید حتما موافقت فرزندتان را برای گامهای بعدی که برای حل مساله بوجود آمده لازم است بدست آورید و به آنها اطمینان خاطر دهید که این مساله بین خودتان خواهد ماند.
هرگز آن را جایی بازگو ننمایید تا ضربههای بعدی دیگری از عواقب این مساله متوجه فرزندتان نگردد.
اجازه ندهید تیر سرزنش ناشی از عواقب این آزار و اذیت همچون مشکلات یادگیری درسی، علاقه نداشتن به کلاس ورزش، رفت و آمدهای دردسر ساز مدرسه به خانه و برعکس و .... به سمت فرزندتان نشانه رود.
بنابراین پیش از بروز این مشکلات با مربیان یا رابطین مستقیم مدرسه حتما هماهنگ نمایید تا موضوع بوجود آمده و شرایط موجود را خوب درک کنند.
بهتر است زمان خاصی را با هماهنگی با فرزندان دیگر اعضای خانواده برای صحبت کردن درباره نیازهای آنها یا موقعیت خانوادگی خودتان معین کنید و همواره در جریان امور روزمره آنها قرار بگیرید.
کسانی که فرزندتان را مورد آزار و اذیت قرار میدهند عدهای زورگو هستند و تفاوت بین انسانها را خوب میدانند و دقیقا روی نقاط ضعف آنها تکیه میکنند پس بهتر است چه از جانب شما والدین یا حتی مربیان مدارس نقاط کلیدی رفتاری بچهها خوب درک شده و ضعفهای انها شناسایی و مورد ترمیم قرارگیرد.
مربیان به اتفاقاتی که خارج از کلاس درس برای بچهها میافتد دقت بیشتری داشته باشید و سعی کنید آنها را تحت کنترل درآورید.
زمانهای مخصوص غذاخوری و بازیها و سرگرمیها را طوری تنظیم کنید که بچهها بصورت گروهی غذای خود را صرف کنند یا بازی کنند.
تشکیل گروههای بزرگتر بهتر از گروههای کوچک و محدود به دوستهای نزدیک و صمیمی است. با انجام کارهایی ازاین قبیل میتوانید از زورگوییهای دونفره پیشگیری بعمل آورید.
کارشناسان همیشه معتقدند مداخله بمنظور حمایت از کودکان هیچوقت دیر نیست.
تشخیص صحیح نیازهای کودکان توسط مربیان آموزشی همیشه از اهمیت خاصی برخوردار بوده و هست بنابراین تصمیم به هر لحظه مداخله انها در امور روابط کودکان بسیار مهم میباشد و میتواند مانع از رفتارهای نابهنجار کودکان زورگو در مدرسه شود.
فرهنگ حاکم بر هر مدرسه و اینکه چگونه تفاوتها را ارج مینهند بسیار حایز اهمیت است.
بعنوان مثال طرز برخورد با تفاوتهای نزادی، فرهنگی مختلف و یا حتی ناتوانیهای فیزیکی در بچهها از اهمیت بسیاری برخوردار است. انتخاب مدارسی با سطح فرهنگ بالا و با دیدگاهی عمیق نسبت به زندگی آینده از اهمیت خاصی برخورداراست.
هیچ پدر و مادری تمایل ندارد که فرزند خود را در جایگاه زورگویی به دیگران یا یا برعکس تماشاچی این زورگویی ببیند.
اگر فرهنگ مدرسهای با دیدگاه نابرابری و بیعدالتی باشد، فرهنگ زورگویی یا برعکس آن در کودکان رشد مییابد و اینگونه روش آزار رسانی به دیگران را از همان کودکی یاد میگیرند.
در چنین مدرسهای دیگردرس خواندن و یادگیری موضوع بحث نیست بلکه کودکان سعی میکنند در جستجوی راهی باشند که قدرت خود را نشان دهند یا عدهای دیگر به دنبال راه فرار یا مبارزه با قلدرهای مدرسه باشند.
اگر کودک در سنین پایین و بخصوص در همان سالهای ابتدایی مدرسه در مسیر ارتباطات سالم هدایت و حمایت نشود هرگز در سالهای آینده از عهده ی مواجهه با شکستها و موفقیتها و چگونگی برخورد مناسب با دیگران برنخواهد آمد.
مهارتها نیاز به یادگیری و رشد دارند. بیشتر آنها در محیط مدرسه باید رشد داده شوند پس به دنبال انتخاب مدرسهای با فرهنگ مناسب باشید.
مدرسهای که بچهها در کلاسهای آن بر اساس نظمی خاص تشخیص و گروهبندی شدهاند، بعنوان مثال ناتوانیهای برخی کودکان برای دیگر بچهها توضیح داده شده و دانش آموزان بخوبی آنها را بدون تفاوت قایل شدن در گروههای دوستی خود پذیرفته و جای داده اند، محیطی سالم را بوجود میاورد که مانع رشد شخصیتهای زورگو میشود.
اگر مدارس از همان پایههای ابتدایی در بین دانشآموزان برابری و عدالت ایجاد کنند والدین و مربیان بخوبی نتایج حاصل از ان را درک خواهند کرد و این مساله نه تنها در مدرسه حل خواهد شد بلکه کودکان یاد میگیرند تا اگر در محیطهای اجتماعی خارج از مدرسه مشکلی از نوع آزار و اذیت برایشان پیش آمد چگونه با آن مقابله یا آن را حل کنند.
فرزند خود را از خطر آزاردهندگان سایبری محافظت نمایید
آزارهای سایبری که به آن اشاره شد از مشکلات روز اکثر کودکان است که با آن دست به گریبان هستند. عضویت در انواع وبسایتها و محیطهای اجتماعی مجازی، ارتباط با افرادی ناشناس را در پی دارد که ممکن است در برخی موارد موجب آزار روحی آنها شوند.
اولین قدم در این رابطه بالا بردن آگاهی خودتان نسبت به انواع مختلف این گونه وبسایتها و برنامهها و چترومها ست. فیس بوک، تویتر و اینستاگرام و ... از جمله این موارد هستند.
حتی چگونگی نحوه بلاک کردن و ریپورت کردن را هم سعی کنید یاد بگیرید تا بتوانید برای مواقع لزوم به فرزندان خود آن را آموزش دهید.
سعی کنید دوستانه با فرزندان خود وارد صحبت شده و به این نکته واقف شوید که با چه کسانی آنلاین چت میکنند یا عضو چه گروههایی هستند و آنها را نسبت به مسایل حاشیهای که ممکن است بوجود بیاید آگاه نمایید.