آیا نگران اوقات زیادی که فرزندتان سرگرم تماشای تلوزیون، کار با رایانه یا تلفنهای هوشمند است هستید؟ هر چند که همه این وسایل میتوانند برای کودک مفید و آموزنده باشند، اما افراط در استفاده از آنها مضر است و به رشد سالم و عادی کودک آسیب میرساند. انجمن پزشکان ایالات متحده توصیه میکند کودکان زیر دو سال از تلویزیون، رایانه و تلفنهای هوشمند استفاده نکنند و استفاده کودکان بالای دو سال نیز از این وسایل محدود شود. برخی آثار نامطلوب استفاده افراطی از این وسایل عبارتند از:
چاقی
هر چه کودک بیشتر وقت خود را صرف تماشای تلویزیون یا بازی با رایانه کند، احتمال افزایش وزن او نیز بیشتر میشود. به همین دلیل متخصصان وجود یک تلویزیون یا رایانه در اتاق کودک را نامطلوب میدانند و معتقدند اتاق کودک باید خالی از این وسایل باشد. همچنین کودکانی که بیش از حد تلویزیون تماشا میکنند، میل بیشتری به خوردن تنقلات ناسالمی که تبلیغ میشود پیدا میکنند که همین امر نیز نهایتا منجر به اضافه وزن میشود.
مشکلات رفتاری
تحقیقات نشان میدهند کودکان دبستانی که در طول روز بیش از 2 ساعت تلویزیون تماشا میکنند یا با رایانه بازی میکنند، بیش از دیگران دچار مشکلات عاطفی، اجتماعی و رفتاری میشوند. این تحقیقات نشان میدهند کودکان 4 ساله ای که بیش از سایرین تلویزیون تماشا میکنند، در دوران مدرسه روابط خوبی با هم سن و سالان خود ندارند.
عملکرد ضعیف تحصیلی: کودکان دبستانی که در اتاقشان تلویزیون دارند در مدرسه عملکرد ضعیف تری دارند و نمرات آنها کمتر میشود.
افزایش خشونت: قرار گرفتن در معرض برخی برنامههای نامناسب تلویزیون یا بازیهای رایانهای باعث میشود روحیه خشونت در کودک تقویت شود. در واقع کودک با دیدن خشونت در برنامهها و بازیها، به آن عادت میکند و عمل خشونت را لازمه زندگی اجتماعی تلقی میکند.
اختلال در خواب
هر چه کودکان بیشتر تلویزیون تماشا کنند، احتمال اینکه دیرتر به خواب روند یا در طول شب از خواب به طور ناگهانی بیدار شوند بیشتر است. کمبود و اختلال خواب یکی از مشکلاتی است که خود منجر به اختلالات دیگر از جمله خستگی دائم و کاهش تمرکز کودک میشود.
تلویزیون را از برق بکشید
اگر احساس میکنید تلویزیون یا رایانه یا حتی تلفنهای هوشمند آرامش و صمیمیت خانواده شما را مختل کرده است، این وسایل را از دسترس خارج کنید. تلویزیون و رایانه را از برق بکشید و تلفنهای هوشمند را برای مدتی کنار بگذارید. این وسایل میتوانند اعتیاد آور باشند. به همین دلیل لازم است اعضای خانواده برای مدتی از آنها دور باشند تا وابستگی شان کاهش یابد.
چگونه باید محدود کرد؟
مدت زمانی که فرزند شما صرف تماشای تلویزیون یا بازی با رایانه میکند ممکن است بسیار بیشتر از چیزی باشد که شما تصور میکنید. سعی کنید این زمان را مدیریت کنید و با فرزندتان در رابطه با ضرورت افزایش تحرک و بازی خلاقانه صحبت کنید. همچنین میتوانید از راههایی که به شما معرفی میکنیم استفاده کنید:
از روشن گذاشتن بی جهت تلویزیون خودداری کنید
برخی از ما عادت داریم تلویزیون را همیشه در خانه روشن نگه داریم، حتی اگر قصد تماشای آن را نداشته باشیم. این امر احتمال جلب توجه کودک به تلویزیون را افزایش میدهد. اگر قصد تماشای برنامه خاصی را ندارید، تلویزیون را خاموش کنید.
تلویزیون و رایانه را خارج از اتاق خواب نگهدارید
کودکانی که در اتاقشان تلویزیون یا رایانه دارند بیش از سایر کودکان وقت خود را صرف این وسایل میکنند. با نگهداشتن این وسایل خارج از اتاق کودک، هم میتوانید بر مدت زمان استفاده کودک نظارت کنید، هم بر محتوای برنامهها.
خوردن در مقابل تلویزیون را ممنوع کنید
بسیاری کودکان عادت دارند مقابل تلویزیون غذا یا تنقلات بخورند. این کار اشتباه است. خوردن در مقابل تلویزیون باعث میشود کودک بر میزان غذایی که میخورد کنترل نداشته باشد که همین امر به تدریج باعث اضافه وزن میشود.
قوانین مشخصی تنظیم کنید
در طول هفته که کودکان به مدرسه میروند، تماشای تلویزیون یا استفاده از رایانه را محدود کنید. همچنین هیچ گاه تماشای تلویزیون را به عنوان یک جایزه برای کودک در نظر نگیرید. این کار، ارزش تماشای تلویزیون را در نظر کودک بیشتر میکند.
فعالیتهای جایگزین در نظر گیرید
به جای اینکه برای سرگرم کردن فرزندتان بر تلویزیون متکی باشید، سعی کنید فعالیتهای مفیدتری را در نظر بگیرید. بازی، نقاشی، خواندن کتاب یا حتی کمک برای آشپزی از جمله این فعالیتهای مفید و سرگرم کننده هستند.
الگوی خوبی باشید
اگر دوست ندارید فرزندتان تمام وقت مفید خود را در مقابل تلویزیون بگذراند، خودتان نیز باید به این قاعده پایبند بوده و الگوی مناسبی برای فرزندتان باشید.