راه های كنترل نگرانی در کودکان
کودکان قبض آب و برق را پرداخت نمیکنند، برای معیشت خانواده تلاش نمیکنند، در فکر تهیه شام و جمعآوری منزل نیستند... اما درست مانند بزرگسالان، آنها هم در زندگی خود دغدغهها و نیازهایی دارند که اگر آنها بر روی هم انباشته شوند و بدون پاسخ بمانند، میتوانند برای کودک نگرانی و استرس ایجاد کنند. هرازگاهی نگران شدن برای هر کودکی طبیعی است و از آنجا که شخصیت و آستانه تحمل هر فردی با فرد دیگر متفاوت است، شدت و مدت این نگرانی متفاوت است. خوشبختانه، والدین میتوانند در کاهش نگرانیهای فرزندانشان تاثیر زیادی داشته باشند. کودکانی که میتوانند نگرانیهای خود را در زندگی مدیریت کنند، در آینده از اعتماد به نفس و خوشبینی بیشتری برخوردار خواهند بود. این دو ویژگی، توانایی آنها را در مبارزه با مشکلات افزایش میدهد. علت نگرانی هر کودکی متفاوت است. شرایط خانوادگی و ابتلا به بیماریهای خاص از جمله این علل هستند. اما آنچه که معمولا اکثر کودکان را دچار نگرانی میکند، رشد و تغییرات مربوط به آن است. آنچه که از اهمیت ویژهای برخوردار است کمکی است که والدین میتوانند برای رفع یا کاهش این نگرانی انجام دهند. به منظور کمک به فرزندتان، میتوانید از این راههااستفاده کنید:
از آنچه موجب نگرانی آنها شده است آگاه شوید:
سعی کنید در مواقعی که فرزندتان دچار نگرانی و استرس است، در کنار او حاضر باشید تا او بتواند با شما در رابطه با مشکلش صحبت کند. اگر کودک حاضر نیست علت نگرانیاش را مستقیماً با شما در میان بگذارد، از راههای غیر مستقیم علت را جویا شوید. به جزئیات حرفهای فرزندتان توجه کنید. اگر فرزندتان مشکل را با شما در میان گذاشت، با او همدردی کنید. گاه همین صحبت کردن باعث کاهش استرس فرزندتان میشود.
به فرزندتان نشان دهید که مشکلش برای شما مهم است:
به نگرانیهای فرزندتان توجه کنید و اجازه دهید خود او نیز از این توجه شما آگاه شود. همین کار باعث میشود فرزندتان احساس کند فردی حامی اوست و میتواند به کسی تکیه کند. به فرزندتان بگویید که دغدغههای او برای شما هم مهم است و شما احساس او را به خوبی درک میکنید.
به فرزندتان کمک کنید راه حل مشکلش را پیدا کند:
یکی از بهترین و موثرترین راههای کاهش استرس کودک، آموزش راههای مقابله با چالشهاست. هر گاه فرزندتان شما را از مشکلش آگاه کرد، به او بگویید با او همکاری خواهید کرد تا او برای مشکلش راه حل مناسبی پیدا کند. توجه داشته باشید که باید در این کار با فرزندتان همکاری داشته باشید نه اینکه خودتان به تنهایی برای مشکل او راه حل ارائه دهید. با اینکار، کودک بهتدریج یاد میگیرد هنگام مواجهه با مشکلات، خودش به تنهایی مشکلاتش را حل و فصل کند.
همه جوانب را برای فرزندتان روشن کنید:
تجربه کودکان بسیار محدود است. قدرت استدلال و قیاس آنها نیز در مقایسه با بزرگسالان ضعیف است. به همین جهت هم ممکن است کودکی هنگام مواجه با یک مشکل و بحران نتواند جوانب مختلف موضوع را بسنجد و راههای چاره را پیدا کند. ممکن است کودک پس از مواجهه با یک مشکل، هر چند بسیار کوچک، احساس ضعف و ناتوانی کند. در چنین شرایطی است که شما وظیفه دارید فرزندتان را از همه جوانب آگاه کنید و به او اطمینان دهید که مشکل او آنقدرها هم که او تصور میکند بزرگ نیست.
بر فرزندتان تاثیرگذار باشید:
برخی کودکان نگرانی مسائل بزرگی میشوند که از بزرگسالان یا در خبرها میشوند، مانند جنگ، گرم شدن زمین، مشکلات اقتصادی... نقش والدین در کاهش این نوع نگرانیها بسیار مهم است. پدر یا مادر با ارائه اطلاعات دقیق به کودک و اصلاح
سوءبرداشتهای او میتواند دغدغههای او را کاهش دهد. همچنین اگر خود پدر یا مادر نسبت به چنین موضوعاتی عکس العملی عادی و طبیعی داشته باشد، کودک نیز نگران نخواهد شد اما اگر والدین نیز خود را حساس نشان دهند، بالتبع آنها نیز حساس خواهند شد. همچنین میتوانید به دنبال راههایی باشید که بتوانید به کمک فرزندتان مشکلات خانواده را حل کنید. مثلا اگر دچار مشکلات اقتصادی هستید، از او بخواهید به دنبال راههایی برای صرفه جویی بیشتر و یا افزایش درآمد باشد. یا اگر از گرم شدن زمین میترسد، با هم به دنبال راههای حفظ زمین باشید.
نکات مثبت را برجسته کنید:
سعی کنید نقاط قوت و مثبت فرزندتان را برجسته کنید. از او بخواهید راجع به چیزهایی که دوست دارد و نقاط قوت خود صحبت کند. هنگامیکه کودک در حال صحبت است با اشتیاق به سخنان او گوش دهید. اتفاقات خوبی که در زندگی میافتد را بزرگ جلوه دهید و فرزندتان را تشویق کنید.
الگوی خوبی باشید:
موثرترین آموزههای ما به فرزندانمان آنهایی هستند که ما به آنها نشان میدهیم. واکنش شما به نگرانیها، استرسها و مشکلات زندگی خودتان در نوع عکس العمل فرزندتان نسبت به چالشها بسیار موثر است. اگر شما هنگام مواجهه با تکالیف و مشکلات، عصبی و دستپاچه میشوید، احتمال اینکه فرزند شما نیز چنین ویژگیهایی پیدا کند بسیار زیاد است. پس بهتر است برای تربیت فرزندی قوی و مثبت اندیش، ابتدا در خود تغییراتی مثبت پدید آورید. در موقعیتهای گوناگون، هر چند مشکل، با روحیه ای خوب با مشکلات برخورد کنید و اعتماد به نفس خود را از دست ندهید. به فرزندتان نشان دهید که مشکلات موقتی هستند و همیشه فرصت برای بهبود شرایط وجود دارد.