رفتار با كودكان خجالتی
فرزند سه ساله من به شدت خجالتی است. او حتی از اعضای خانواده نیز خجالت میکشد، البته با کودکان هم سن و سال خود راحت است، اما از بزرگترها به شدت خجالت میکشد و تلاش میکند تا میتواند از آنها بپرهیزد. اگر فرد بزرگسالی با او صحبت کند، او یا پشت من قایم میشود یا به زمین خیره میشود و جوابی نمیدهد.
آیا این امر طبیعی است؟
آیا میتوانم برای کمک به او کار خاصی انجام دهم؟
اینکه فرزند شما با کودکان هم سن و سال خودش راحت است نکته بسیار خوب و مثبتی است، اما اگر او در کنار بزرگسالان خجالت میکشد، به این دلیل است که هنوز یاد نگرفته است با افرادی که از خودش چندین سال بزرگتر هستند چگونه رفتار کند. رفتار بزرگسالان بسیار با رفتار کودکان متفاوت است. همین مسئله میتواند برای بعضی کودکان استرس ایجاد کند.
کودکان بین دو تا چهار سال درست مانند دوران نوزادی، ممکن است دچار برخی بحرانهای روحی شوند. به همین دلیل والدین این کودکان باید مانند همان موقع، از کودکان خود در مقابل دیگران حمایت کرده و به آنها کمک کنند با سایر افراد ارتباط برقرار کنند. در ادامه مطلب، راههایی را برای کمک به اینگونه کودکان به شما معرفی میکنیم.
خجالتی بودن را یکی از ویژگیهای شخصیتی به حساب آورید نه یک عیب و ایراد
گاه ممکن است خجالتی بودن فرزند شما به دلیل شخصیت او باشد. شاید فرزند شما بیشتر ترجیح میدهد ساکت باشد و فکر کند. بعضی از بچهها با دیگران دیر ارتباط برقرار میکنند. آنها قبل از ایجاد ارتباط با فرد مقابل، ابتدا شخصیت او را خوب ارزیابی میکنند. اگر فرزند شما اینگونه است، به این ویژگی او احترام بگذارید. این کنارهگیری و انزوای اجتماعی یکی از مراحل رشد کودکان در این سن است.
برچسب خجالتی بودن بر فرزند خود نزنید
اگر فرزند شما با افراد زود ارتباط برقرار نمیکند، برای توجیه رفتار او، از دیگران معذرت خواهی نکنید و به آنها نگویید «او خجالتی است!». این حرف به فرزند شما القا میکند که دچار یک عیب و مشکل است. وقتی فرزند شما از زبان دیگران بشود که خجالتی است، بیشتر احساس خجالت میکند. اگر میخواهید علت رفتار فرزندتان را برای دیگران توضیح دهید، از الفاظی مانند «با حیا» و «کم حرف» استفاده کنید.
به فرزندتان یاد دهید با دیگران ارتباط چشمی برقرار کند
با فرزندتان به گونهای صحبت کنید که دوست دارید او با دیگران صحبت کند. داشتن ارتباط چشمی یکی از عناصر یک ارتباط خوب است. وقتی با او صحبت میکنید، از او بخواهید به چشمان شما نگاه کند و به حرفهای شما گوش دهد. با او ارتباط چشمی برقرار کنید اما نه به گونهای که او را بترسانید. کودکان دوست دارند گوینده برای ادای مطالب از اداهای گوناگون استفاده کند. پس شما هم سعی کنید هنگام صحبت کردن با او از دستهای خود استفاده کنید.
تواناییها و قابلیتهای او را برجسته کنید
یکی از تواناییهای ویژه فرزندتان را برجسته کنید. این توانایی ممکن است بازی با یک اسباب بازی، نواختن یک ساز یا خواندن یک شعر باشد. او را تشویق کنید این توانایی ویژه اش را به دیگران نشان دهد. اما با مطرح کردن این درخواست به صورت ناگهانی، او را در مرکز توجه قرار ندهید. این کار فرزند کوچک شما را دچار استرس زیادی میکند. از قبل از او بپرسید که آیا دوست دارد تواناییاش را به دیگران نشان دهد یا خیر. معمولا بچهها از این کار خوششان میآید. اگر فرزند شما دوست دارد قصه مورد علاقه اش را برای دیگران تعریف کند، اشکالی ندارد، اجازه دهید اینکار را بکند.
بزرگسالان باید رفتار گرمی با کودکان خجالتی داشته باشند
معمولا کودکان خجالتی با بزرگسالانی که رفتاری گرم و با نشاط دارند راحتتر برخورد میکنند. اگر فرزند شما به بازی خاصی علاقه دارد، ابتدا خودتان بازی را با او شروع کنید، سپس افراد دیگر را نیز وارد بازی کنید. هر چه لذت فرزند شما بیشتر میشود، بیشتر فراموش میکند که چه کسانی دور و بر او هستند. در واقع یادش میرود که باید خجالت بکشد.
کودک را به تدریج وارد گفتگو کنید
هنگام صحبت با یک غریبه، سعی نکنید کودک را مجبور کنید با فرد مقابل صحبت کند. ابتدا خودتان با فرد خیلی گرم احوال پرسی کنید. اجازه دهید فرزندتان متوجه این گرمی و صمیمیت بشود. زمانیکه فرزند شما احساس کند این فرد خیلی هم غریبه نیست و با مادرش صمیمیاست، او هم کم کم وارد بحث میشود. وقتی فرزند شما با فردی ارتباط اجتماعی برقرار میکند و لذت این ارتباط اجتماعی را درک میکند، کم کم حالت انزوای خود را از دست میدهد. فرزندتان را تشویق کنید و به او فرصت دهید. خواهید دید رفتار و شخصیت او چگونه روز به روز بهتر میشود.