زینب قائم پناه؛ دانشجوی کارشناسی ارشد روانشناسی عمومی دانشگاه تربیت مدرس
دزدی در بچه‌های کوچک رفتار رایجی است. بچه‌ها چیزهایی که به آنها تعلق ندارد یک‌بار یا بیشتر بر می‌دارند. و این موجب تاثر و نگرانی والدین می‌شود و گمان می‌کنند که بچه آنها در آینده یك دزد حرفه‌ای خواهد شد. اما اکثر بچه‌هایی که گهگاه دزدی می‌کنند، وقتی بزرگ می‌شوند افرادی مطیع قانون خواهند بود.
با این وجود باید این رفتار مورد توجه و اصلاح قرار گیرد. در این مقاله نکاتی مطرح می‌شود که والدین می‌توانند برای پیشگیری و از بین بردن رفتار دزدی کودکان به کار گیرند: دزدی کردن در بچه‌های پیش دبستانی غیرطبیعی نیست، زیرا آنها به سختی مفهوم مالکیت خصوصی و اینکه حق ندارند چیزی را که متعلق به دیگران است تصاحب کنند، می‌فهمند و این به دلیل خودمحور بودن کودکان در این سن است.
آنها احساس می‌کنند می‌توانند چیزی را که می‌خواهند بردارند و غالبا اشتباه بودن این عمل را نمی‌دانند بنابراین والدین نباید آنها را برای انجام این رفتار تنبیه کنند. در عوض، باید از این فرصت برای آموزش درباره مالکیت و مفهوم دزدی استفاده نمایند. بچه‌های سن مدرسه تقریبا شش ساله هستند و می‌توانند مفهوم مالکیت و نادرست بودن رفتار دزدی را درک کنند. در این زمان است که پدر و مادر باید محدودیت‌ها و تنبیه‌هایی را برای این عمل در نظر بگیرند.
چرا بچه‌ها دزدی می‌کنند؟
بچه‌ها چیزهایی را که متعلق به آنها نیست، به دلایل متعدد بر می‌دارند. این دلایل از کودکی به کودک دیگر متفاوت است و یک کودک به دلایل گوناگونی دزدی می‌کند.
والدین ممکن است به عمد یا غیر عمد رفتار دزدی را تقویت کنند. والدینی که بچه‌های‌شان را به خاطر انجام این عمل نادرست تنبیه نمی‌کنند، ممکن است موجب تقویت این رفتار شوند.
الگوپذیری
بچه‌ها با مشاهده پدر و مادر بسیاری از رفتار‌ها را یاد می‌گیرند. گاهی والدین چیزی را که متعلق به آنها نیست برمی‌دارند، برای مثال لوازم اداره را به خانه می‌آورند و استفاده می‌کنند. آنها با این كار به بچه‌های خود یاد می‌دهند که در مواردی دزدی صحیح است.
برخی از بچه‌ها پولی برای خود ندارند تا چیزی را که می‌خواهند خریداری کنند.
بچه‌هایی که پول شخصی ندارند، امکان دارد برای چیزی که می‌خواهند، دست به دزدی بزنند.
برای خوب نشان دادن خود در مقابل همسالان
بعضی از بچه‌ها برای اینکه توسط گروهی از همسالان خاص مورد پذیرش قرار گیرند، مانند آنها دزدی می‌کنند.
علامتی از مشکلات رفتاری یا هیجانی
دزدی در بعضی از بچه‌ها نشانه مشکلات ریشه‌ای دیگری است.
پیشگیری
والدین برای پیشگیری از شروع رفتار دزدی در کودکان‌شان می‌توانند از راهكارهای زیر استفاده كنند:
مطرح کردن و توضیح اینکه چرا دزدی اشتباه است
والدین باید مطمئن باشند که فرزندشان می‌داند چرا دزدی نادرست است. آنها باید توضیح دهند که دزدیدن به معنی برداشتن چیزی است که در حقیقت به شخص دیگری تعلق دارد.
تعلیم مالکیت
دوران کودکی زمان خوبی برای آموزش مفهوم مالکیت است. باید به آنها گفته شود که افراد مالک اموال‌شان هستند و برداشتن چیزی که به شخص دیگری تعلق دارد، اشتباه است.
پدر و مادر می‌توانند از مثال‌هایی استفاده کنند؛ مانند: «چه احساسی پیدا می‌کنی اگر کسی اسباب بازی مورد علاقه تو را بدون اینکه تو دوست داشته باشی بردارد؟» و با استفاده از مثال‌هایی که در زندگی روزانه وجود دارد، برای کودکان توضیح دهید که چطور برای دریافت چیزی در مغازه باید پول پرداخت كرد یا مسائلی مثل امانت گرفتن کتاب‌ها از کتابخانه، هر وسیله‌ای در خانه متعلق به كسی است، کادو چیست و غیره.
آموزش راه‌های مناسب برای به دست آوردن نیازها
والدین باید به کودکان‌شان یاد دهند چطور آنچه را می‌خواهند درخواست و یا پول‌های‌شان را برای خرید آن پس انداز کنند.
الگودهی رفتار مناسب
والدین باید نمونه خوبی برای بچه‌های‌شان باشند، هرگز چیزی که متعلق به آنها نیست را برندارند و همیشه روراست و صادق باشند.
ایجاد رابطه باز و نزدیک با کودکان
والدین باید رابطه موثری با کودکان‌شان داشته باشند. بچه‌هایی که به والدین‌شان نزدیک هستند، به احتمال زیاد ارزش‌ها و عقاید آنها را بیشتر می‌پذیرند تا کودکانی که رابطه نزدیکی با والدین خود ندارند...
برای خواندن بخش دوم- دزدی‌های كودكانه- اینجا کلیک کنید.
