نادیا زکالوند
فناوری به‌خودی‌خود، بد نیست اما استفاده بیش‌ازحد از صفحات نمایشگر می‌تواند مضرات بسیاری درپی داشته باشد.
باید کودکان خود را نسبت به انتخاب‌های ایمن و مناسب، راهنمایی کرده و آن‌ها را آموزش دهیم.
چه بخواهیم و چه نخواهیم، کودکان امروز، در دنیای فناوری و بی‌سیم بزرگ می‌شوند.
تلفن‌های هوشمند، لپ‌تاپ‌ها، کامپیوترهای تبلت، کتابخوان های الکترونیکی، پخش‌کننده‌های ام پی 3، کنسول‌های بازی ویدیویی و دیگر ابزارهای الکترونیکی که به بخش جدایی‌ناپذیر زندگی آن‌ها- و البته ما- تبدیل‌شده است.
تمام این موارد به "فناوری قدیمی" مانند تلویزیون که پیر و جوان جذب آن می‌شوند، اضافه‌شده‌اند.
و البته این موضوع ضرورتاً، اتفاق بدی نیست. اینترنت، نرم‌افزارهای کاربردی کامپیوترها، بازی‌های ویدیویی و برنامه‌های تلویزیونی می‌توانند منبعی عالی برای تحصیل و همچنین تفریح کودکان باشند.
فناوری‌های ارتباطات مانند اسکایپ، وب کم‌ها، ایمیل، اینستاگرام و فیس بوک می‌توانند روابط کودکان را با دیگران افزایش دهند و آن‌ها با عزیزان خود، حتی در مکان‌های دور، در تماس باشند.
فناوری اگر به‌طور متعادل به کار گرفته شود، مسلماً پرفایده است. اما مشکل اینجاست که بسیاری از کودکان نمی‌توانند در استفاده از ابزارهای الکترونیکی تعادل را حفظ کنند.
خطرات دیجیتالی
بنابر بررسی‌ها مشخص‌شده است که کودکان بین 8 تا 18 ساله، هرلحظه از زمان بیداری خود را – وقتی‌که در مدرسه نیستند- با نوعی رسانه گروهی سرگرم‌کننده می‌گذرانند که تقریباً 7/5 ساعت در روز می‌شود.
در خصوص نوجوانان، آن‌ها گاهی روزانه به‌طور متوسط 125 پیام می‌فرستند.
اگر بخواهیم منصفانه صحبت کنیم، والدین همین کودکان نیز مانند فرزندان خود جذب این فناوری شده و اوضاع را از اینکه هست، بدتر نموده‌اند.
ازآنجایی‌که وقت اعضاء خانواده با ابزارهای سرگرم‌کننده می‌گذرد، دیگر زمان کافی برای گفتگو با یکدیگر نخواهند داشت.
تمام افراد باوجوداینکه در یک اتاق هستند اما سرهایشان روی صفحه‌نمایش ابزارهای الکترونیکی‌شان است و برای یکدیگر وقتی ندارند.
مشکلات مصیبت بار دیگری نیز مطرح است. بسیاری از کارشناسان بر این باورند که این ابزارهای ارتباطی می‌توانند جلوی ایجاد رابطه کودکان با دیگران را بگیرند.
وقتی کودکان بیش‌ازحد در شبکه‌های اجتماعی سیر کنند، با دیگران ارتباط چهره به چهره نخواهند داشت و مهارت‌های واقعی ارتباطی را نمی‌آموزند و ازنظر کلامی و مهارت‌های بین فردی بسیار ضعیف خواهند بود.
مشکلات بعدی نیز که کمتر موردتوجه قرارگرفته، این است که استفاده بیش‌ازحد از رسانه‌های گروهی، کودکان را به اختلال‌های جسمی و رفتاری، مانند چاقی، نزدیک‌بینی، افسردگی، نگرانی، بی‌خوابی و اختلال عدم توجه، مبتلا می‌کند و درواقع تمام این مشکلات به‌طور روزافزون در کودکان مشاهده می‌شود.
البته مشکل فقط صفحه‌نمایش این ابزارها نیست. در حقیقت این رسانه‌ها چندان قابل‌کنترل نیستند و کودکان در معرض محتواهای غیراخلاقی و خشن نیز قرار می‌گیرند.
بسیاری از سایت‌های مستهجن در فضای اینترنت وجود دارند که می‌توانند سلامت کودکان را به خطر اندازند. بنا برگزارش ها در حال حاضر کودکان بین سنین 12 تا 17 سال، بزرگ‌ترین بینندگان سایت‌های هرزه نگار هستند. از طرفی ممکن است این کودکان قربانی خشونت‌های سایبری شوند.
در تحقیقی در سال 2014 مشخص شد که 54 درصد از نوجوانان آمریکایی، پیام‌های جنسی فرستاده و یا دریافت کرده‌اند.
راهنمایی والدین
والدین مؤثرترین افراد در راهنمایی کودکان خود در استفاده عاقلانه از فناوری هستند. در ادامه به 10 روش اشاره‌شده است که می‌توانید فرزندانتان را از مضرات فناوری حفظ کنید.
1- قانون استفاده از فناوری
والدین باید در استفاده از فناوری، قوانینی برای کل خانواده تعیین کنند. آن‌ها باید برای کودکان، زمان استفاده روزانه از فناوری را مشخص کنند.
البته می‌توانند در هفته، روزی را هم بدون محدودیت استفاده، قرار دهند. همچنین باید روی استفاده از نوع فناوری، نرم‌افزارهای کاربردی، وب سایت‌ها، برنامه‌های رسانه‌ها و بازی‌های ویدیویی، هم نظارت داشته باشند.
کودکان نباید بدون اجازه از هریک این ابزارهای دیجیتالی استفاده کنند. موقع صرف غذا هم هیچ ابزار الکترونیکی نباید در دسترس باشد.
2- گفتگو در مورد مضرات احتمالی فناوری
کودکان بسیار باهوش هستند. بنابراین در کمال آرامش برای آن‌ها از مضرات استفاده بیش‌ازحد از فناوری بگویید.
البته با زبانی بگویید که آن‌ها متوجه شوند. در مورد خطرات احتمالی سوء رفتار دیگران در اینترنت صحبت کنید.
مثلاً به کودکتان بگویید، نباید در مورد مسائل خصوصی خود در رسانه‌های الکترونیکی چیزی بگوید و خطرات اهمیت ندادن به مراقبت از خود را به او گوشزد کنید.
3- همراه نداشتن رسانه‌های الکترونیکی در اتاق‌خواب
تلویزیون و ابزارهایی که به اینترنت متصل می‌شوند، نباید در اتاق شخصی و خواب کودک قرار داشته باشند. این ابزارها باید درجایی باشند که والدین بتوانند روی نحوه استفاده از آن‌ها توسط کودکان خود، نظارت داشته باشند.
هر شب قبل از خواب، باید ابزارهای الکترونیکی قابل‌حمل کودکتان، مانند تلفن‌های هوشمند، آی پد و تبلت در اتاق‌خواب خودتان نگهداری شوند. بدین ترتیب کودکتان به‌جای خوابیدن، وسوسه نمی‌شود که از آن‌ها استفاده کند.
4- استفاده از فیلترینگ یا کنترل والدین
روی کامپیوتر، تلفن‌های هوشمند و سیستم‌های بازی، نرم‌افزارهای فیلتر کننده نصب کنید. یا از گزینه کنترل والدین موجود روی سرویس اینترنت، تلویزیون کابلی یا مرورگرهای وبسایت، استفاده کنید.
این فیلترها به شما در محدود کردن دسترسی کودکانتان به برنامه‌های نامناسب اینترنت کمک می‌کند. بدین ترتیب می‌توانید در زمان‌های خاصی از روز، جلوی دسترسی کودکتان به این ابزارهای الکترونیکی را بگیرید.
5- تماشای تلویزیون و یا فیلم‌ها به همراه کودک
اجازه ندهید کودکان صرفاً به خاطر سرگرم شدن، به‌تنهایی مشغول دیدن فیلم شوند. اگر در روز می‌توانند 1 یا 2 ساعت برنامه تلویزیونی تماشا کنند، شما نیز در کنار آن‌ها نشسته و مشغول تماشا شوید.
در پایان برنامه در مورد آن و نتیجه‌گیری‌های اخلاقی آن صحبت کنید. در مورد نقاط قوت و ضعف شخصیت اصلی برنامه با کودکان خود گفتگو کنید.
به سؤال‌های او جواب دهید. بدین ترتیب می‌توانید مراقب باشید، کودکانتان به تماشای هر برنامه‌ای که مناسب سن‌شان نیست، ننشینند.
6- کنترل تلفن همراه و فعالیت‌های آنلاین
با برنامه‌های کاربردی و وب سایت‌های موردعلاقه کودکتان، آشنا شوید. اگر کودکتان در رسانه‌های اجتماعی، حساب دارد، شما نیز وارد گروه " دوستان" او شده تا بتوانید، تمام پست‌های او را مرور کنید.
برخی از کارشناسان پیشنهاد می‌دهند که از نرم افزارهای نظارتی استفاده کنید. با نصب این نرم افزارها می‌توانید فعالیت‌های اینترنتی کودکتان را ردیابی نمایید.
برخی از این اقدامات در دنیای امروز، به نظر بد و ناراحت‌کننده می‌رسند. اما شما مجبور نیستید، پنهانی او را کنترل کنید. در این مورد خیلی واضح و شفاف با او صحبت کنید.
شما باید بدانید کودکتان با چه کسانی در اینترنت در ارتباط است تا مراقبت‌های لازم از او را به عمل‌آورید.
7- دوستان واقعی
به کودکتان اجازه ندهید به‌جای دوستان واقعی، دوستان مجازی داشته باشد. بنابه گفته روانشناسان، احساسات و دلبستگی های عاطفی ما در ارتباط چهره به چهره شکل می‌گیرد، نه روی صفحه‌نمایش کامپیوتر.
کودکان باید با دنیای واقعی در تماس باشند و افراد را از نزدیک لمس کرده، چهره‌هایشان را ببینند و صداهای واقعی‌شان را بشنوند.
8- فعالیت‌های غیر دیجیتالی
روزی را در هفته مشخص کرده و آن روز را بدون ابزارهای دیجیتالی سپری کنید. مثلاً یک برنامه بازی با استفاده از بازی‌های فکری رومیزی داشته باشید.
به دوچرخه‌سواری بروید و یا به همراه خانواده کارهای دستی، آشپزی و از این قبیل فعالیت‌ها انجام دهید. یا می‌توانید به موزه، باغ‌وحش، پارک و ... بروید.
9- الگوی مناسب
خودتان باید در استفاده از فناوری‌های دیجیتال الگوی خوبی باشید. نمی‌توانید چیزی را در مورد کودک منع کنید اما خودتان انجام دهید.
کودکان بسیار مراقب رفتارهای بزرگ‌ترهای خود هستند و از آن‌ها الگو می‌گیرند.
10- علائم هشداردهنده
اگر به‌محض اینکه وارد اتاق کودکتان شدید، او فوراً کامپیوتر را خاموش کرد و یا وقتی او را در استفاده از کامپیوتر محدود کردید، به‌شدت عصبانی شد و به‌جای اینکه با دوستان واقعی خود در تماس باشد، مدام در فضای مجازی است و بدتر از همه اگر یواشکی به سراغ اینترنت می‌رود، یعنی اینکه کودکتان در خطر استفاده نامناسب از کامپیوتر است.
با مراقبت از کودک در برابر دام‌های فناوری دیجیتال، او را در مسیر زندگی سالمی قرار دهید.
منبع:
https://lifehopeandtruth.com
