تحریریه ماهنامه کودک سالم
موهای نوزاد
وقتی كه نوزاد شما درون شكم‌تان است، از نوعی موی كرك مانند به نام «لانوگو» پوشیده شده است. برخی از نوزادان، به‌خصوص آنهایی كه تولد زود هنگام دارند، موقع تولد، تمام سطح بدنشان از این موهای بسیار ریز و نازك پوشیده شده است و این كاملاً طبیعی است. این موها چند هفته پس از تولد می‌ریزند. موهای سر او تماماً طی یك‌سال می‌ریزند و موهای جدید شروع به رشد می‌كنند.
سایر ویژگی‌های ظاهری نوزاد
ممكن است دستگاه تناسلی نوزادتان بعد از تولد كمی متورم به نظر برسد. علت آن هم هورمون‌هایی است كه مادر از طریق جنین به او می‌رساند. این تورم چند روز بعد از بین می‌رود.
سر نوزاد
جمجمه نوزاد از استخوان بسیار نرمی تشكیل شده است تا به هنگام زایمان (زایمان طبیعی) فشار ناشی از زایمان را تحمل كند. این خاصیت نرمی و انعطاف‌پذیری باعث می‌شود كه سر كودك بعد از تولید كمی بد شكل و نافرم به نظر برسد؛ به خصوص اگر زایمان با جراحی هم همراه بوده باشد. این مسأله هیچ آسیبی به نوزاد نمی‌زند. او به‌طور عادی رشد می‌كند و سرش خیلی زود به شكل طبیعی در می‌آید. نرمی این بخش از جمجمه نوزاد آنقدر زیاد است كه شما می‌توانید ضربان نبض او را در آنجا مشاهده كنید. اگر خیلی زود به دنیا آمده باشد، می‌توانید رگ‌های ریز و كوچك خونی را روی صورتش ببینید و سرش كمی بنفش به نظر می‌رسد.
وزن تولد
یكی از مهم‌ترین سؤالاتی كه بلافاصله بعد از تولد یك نوزاد به ذهن اطرافیان می‌رسد، وزن اوست. وزنش چقدر است؟ اینكه همه از وزن نوزاد تازه متولد شده سؤال می‌كنند، نشان می‌دهد مسأله مهمی است. در واقع وزن كودك در هنگام تولد تا حدودی نشان‌دهنده سلامت و میزان انرژی اوست. وزن 4-3 كیلوگرم را می‌توان وزنی ایده‌آل برای نوزادان دانست.
كودكان زیر 5/2 كیلوگرم ممكن است با برخی خطرات از جمله كمبود مواد مغذی در رحم مادر روبه‌رو باشند. سلامت مادر، تغذیه او در طول دوران بارداری، عوامل ژنتیكی، شرایط روحی و روانی، چاق و لاغر بودن مادر، جنسیت نوزاد و برخی عوامل دیگر روی وزن نوزاد اثر می‌گذارند. در نخستین هفته بعد از تولد، نوزاد دچار افت وزن می‌شود و چیزی حدود 8-5 درصد از وزن هنگام تولدش را از دست می‌دهد كه این مسأله كاملاً طبیعی است.
بدن او از محیطی تاریك، آرام و دنج و آبكی وارد دنیایی پر از نور و صدا می‌شود؛ جایی كه می‌تواند نفس بكشد و به جای آنكه به‌طور خودكار غذا بخورد، از سینه مادرش تغذیه می‌كند و این تغییرات بزرگ با كاهش نسبی وزن او همراه خواهد بود. در 3-2 هفتگی، او مجدداً به وزن هنگام تولدش باز می‌گردد.
تأثیر تولد روی نوزاد
بیان احساس نوزادی كه از شكم مادر بیرون آمده و در دستان او جای گرفته، غیر ممكن است. با طی روند رشد در رحم، كودك كم‌كم برای ورود به دنیای خارج آماده می‌شود. انتقال كودك از شكم مادر به اتاق زایمان یعنی به وجود آوردن برخی تغییرات در روش زندگی او. بزرگ‌ترین این تغییرات هم توانایی نفس كشیدن به‌طور مستقل است. وقتی كه جنین در رحم مادر است، ریه‌ها از مایعی پُر است كه با زایمان و فشاری كه ایجاد می‌شود، این مایع خارج می‌گردد. این جدایی نوزاد از رحم مادر یعنی آزادانه نفس كشیدن. جریان خون به سرعت در بدن او اكسیژن را به تمام بافت‌ها می‌رساند تا بلافاصله خود را با زندگی خارج از رحم مطابقت دهد.
به این ترتیب كودكانی كه از طریق زایمان سزارین به دنیا می‌آیند، باید پاكسازی ریه شوند، زیرا فشار زایمان طبیعی را متحمل نشده‌اند.
نوزاد شما چه حسی دارد؟
احساس یكباره هوا و فضا روی پوست نوزاد، او را دچار شوك می‌كند. نوزادان در نخستین لحظات پس از تولد بسیار هشیار هستند و این هشیاری بسیار بیشتر از هر زمان دیگری در اولین روزهای زندگی است. مسلماً خستگی بعد از درد شدید زایمان مانع از آن می‌شود كه به میزان هشیاری نوزاد خود دقت كنید؛ اما اگر به رغم تمام خستگی‌ها به او توجه ویژه‌ای كنید، او به هر گونه تماس، صدا و گرما از جانب شما پاسخ می‌دهد. او را نوازش كنید، در آغوش بگیرید، با او حرف بزنید و بگذارید عشق میان شما و خودش را بیشتر حس كند. این لحظات نخستین، بهترین فرصت برای شما و نوزادتان است تا یكدیگر را بشناسید؛ اما اگر این فرصت را از دست دادید، نگران نباشید؛ شما فرصت‌های زیادی دارید تا تمام این احساسات را با نوزادتان تجربه كنید.
