به قلم : دکتر فرناز محامدی ، متخصص کودکان و نوزادان
تحریریه زندگی آنلاین : اگر فرزند شما تازه متولد شده است ، احتمالا حمام کردن نوزاد یکی از چالش های این روزهای شماست. این امر کاملا قابل درک است اما جای نگرانی نیست، چرا که طریقه شستن نوزاد بسیار راحت تر از آن است که فکر می کنید. شما باید هر دو الی سه روز یک بار نوزاد خود را حمام کنید. زیاده روی کردن در این امر می تواند پوست ظریف نوزاد را خشک و تحریک پذیر کند. همچنین تا زمانی که بند ناف نوزاد نیفتاده است، بهتر است برای شستن او از یک اسفنج یا حوله تمیز نیمه مرطوب استفاده کنید. پس از آنکه بند ناف افتاد، شما می توانید با خیال راحت نوزاد خود را در وان بشویید. در ادامه طریقه حمام کردن نوزاد در حمام را شرح خواهیم داد.
مرحله اول – طریقه حمام کردن نوزاد تازه متولد شده : جمع آوری وسایل مورد نیاز
در ابتدا باید تمامی وسایلی که برای حمام کردن نوزاد به آنها احتیاج دارید را در جای مشخصی قرار دهید. این وسایل شامل وان پلاستیکی کوچک، صابون یا شامپو بدن کودک، دستمال، پارچ مخصوص آب کشی نوزاد، حوله، لباس و پوشک تمیز و کرم مرطوب کننده مخصوص نوزاد می شود.
توجه داشته باشید که شما حتی برای چند ثانیه هم نباید کودک خود را در حمام تنها بگذارید، بنابراین در جمع کردن وسایل مورد نیاز خود دقت کنید. همچنین مطمئن شوید دمای حمام به اندازه کافی گرم باشد تا نوزاد احساس سرما نکند.
مرحله دوم – روش حمام کردن نوزاد : پر کردن وان
در ابتدا وان را با آب گرم پر کنید. کافی است آب چند سانتی متر داخل وان را پر کند. سپس دمای آب را با بخش داخلی مچ دست خود بسنجید تا مطمئن شوید آب زیاد داغ نباشد. دمای مناسب آب یکی از نکات مهم برای شستن نوزاد و امنیت محیط حمام محسوب می شود.
بیشتربخوانید:
6 نکته مهم درباره حمام کردن نوزاد
مرحله سوم – حمام کردن نوزاد : در آوردن لباس نوزاد
نوزاد خود را به داخل حمام آورده و لباس های او را به طور کامل در بیاورید. لباس های کثیف را در سطل لباس های چرک قرار دهید و پوشک کثیف را دور بیاندازید. از آنجایی که نوزاد خیلی سریع احساس سرما می کند، مطمئن شوید که دمای حمام به اندازه کافی گرم است.
گرم نگه داشتن حمام از مراحل اولیه آماده سازی نوزاد تازه متولد شده برای حمام است و می تواند از چالش های شما در این مرحله بکاهد.
مرحله چهارم – شستن نوزاد : نوزاد را داخل وان قرار دهید
نوزاد خود را به آرامی و دقت داخل وان مخصوص نوزاد قرار دهید و مطمئن شوید که وی از ناحیه سر و گردن به خوبی حمایت می شود. برای این کار می توانید از دستان خود کمک بگیرید و کودک را در وان نگه دارید. سپس با دست آزاد خود و یک لیوان یا پیمانه بر روی بدن نوزاد آب بریزید تا به تدریج به دمای آب عادت کند.
مرحله پنجم – حمام کردن نوزاد : شستشو
در این مرحله شستن نوزاد آغاز می شود. بسیاری از والدین معمولا نوزاد تازه متولد شده خود را از بالا به پایین می شویند. سپس، همین مرحله را به ترتیب از جلو به سمت پشت کودک ادامه می دهند تا مطمئن شوند نوزاد به خوبی تمیز می شود.
بهتر است فرایند شستشو را از سر نوزاد و با یک شامپوی بسیار ملایم آغاز کنید. سپس سر او را با پارچ مخصوص آب کشی کرده و خشک کنید. شما می توانید از شامپوهای ضعیف و بدون اشک برای این مرحله استفاده کنید. در مرحله بعد، صورت نوزاد را بشویید. مراقب چشم ها و بینی نوزاد در این مرحله باشید.
یکی از چشم ها را با گوشه یک دستمال یا حوله تمیز پاک کنید و از گوشه دیگر دستمال برای چشم دیگر کمک بگیرید. این کار از گسترش عفونت از یک چشم به چشم دیگر جلوگیری می کند. پس از این مرحله، باقی بدن کودک را بشویید.
سپس به آرامی کودک را بچرخانید و در حالی که با یک دست او را به خوبی نگه داشته اید، پشت کودک را بشویید. مراقب ناحیه تناسلی کودک باشید. همچنین بهتر است از صابون های ملایم، بدون عطر و رنگ برای شستشوی کودک استفاده کنید تا از بروز واکنش های آلرژیک جلوگیری شود.
بیشتربخوانید:
توصیه های مراقبتی ناخن و حمام نوزادان
مرحله ششم – شستن نوزاد: آب کشی و خشک کردن
پس از آنکه کودک خود را شستید، او را به خوبی آب کشی کنید و مطمئن شوید مواد شوینده روی پوست او باقی نمی ماند. سپس او را به آرامی از وان خارج کنید. ممکن است دفعات اول انجام این کار اندکی استرس زا باشد، چرا که بدن خیس نوزاد لیز است. برای امنیت بیشتر، انگشتان خود را به دور ران کودک حلقه کنید تا نوزاد خیلی محکم دستان شما قرار بگیرد.
بهتر است برای حمام کردن نوزاد همیشه یک همراه داشته باشید تا در این مرحله به شما کمک کند. این فرد می تواند با حوله منتظر بماند تا کودک را از شما تحویل گرفته و خشک کند. حمام کردن کودک توسط دو نفر می تواند، به ویژه در دفعات اول، انتخاب راحت تری برای پدر و مادر باشد تا بتوانند طریقه شستن نوزاد را در فضایی امن و به دور از استرس یاد بگیرند. فراموش نکنید که پیچیدن سریع نوزاد در یک حوله می تواند از لرز کردن وی جلوگیری کند.
آب کشیدن سر نوزاد با پارچ مخصوص
مرحله هفتم – طریقه شستن نوزاد : خشک کردن و پوشاندن لباس
در این مرحله باید کودک خود را کاملا خشک کنید. در صورت امکان برای خشک کردن نوزاد تازه متولد شده از حوله های کلاه دار استفاده کنید چرا که از سرد شدن بدن کودک در این مرحله جلوگیری می کنند. نوزاد را به آرامی خشک کنید. در نهایت نیز او را پوشک کرده و لباس گرم بپوشانید. در این مرحله بهتر است از کرم های مرطوب کننده مخصوص نوزاد جهت جلوگیری از خشک شدن پوست نوزاد و بروز اگزما استفاده کنید.
توجه داشته باشید که نوزادان در تنظیم حرارت بدن خود ناتوان هستند و نمی توانند دمای بدن خود را به خوبی کنترل کنند. بنابراین گرم نگه داشتن و پوشاندن آن ها تا جای ممکن، ایده خوبی برای محافظت از آنها است. معمولا برخی از والدین پس از خشک کردن و پوشاندن لباس، از کلاه نیز استفاده می کنند تا با حفظ دمای سر نوزاد از سرماخوردن وی جلوگیری کنند.
کلام آخر
همانطور که در ابتدای مقاله اشاره کردیم، یادگیری طریقه صحیح شستن نوزاد در دفعات اول کمی استرس زا و چالش برانگیز است. اما در نهایت شما تکنیک ها و مهارت های لازم برای انجام این کار را فرا می گیرید و با تکرار آن ها، احساس راحتی بیشتری خواهید کرد.
مدت زمان حمام کردن نوزاد نیز می تواند متفاوت باشد. اگر نوزاد شما حمام کردن را دوست دارد، اجازه دهید زمان بیشتری را صرف بازی در حمام کند. در مقابل اگر در حمام گریه می کند و از بودن در چنین شرایطی راضی نیست، بهتر است مدت زمان استحمام را کوتاه نگه دارید. در هر صورت، حمام کردن نوزاد مهارت بسیار مهمی است که پدر و مادر باید در آموزش های پیش از به دنیا آمدن نوزاد، آن را به خوبی یاد بگیرند.