دکتر سید ضیاءالدین مظهری؛ متخصص تغذیه و رژیم درمانی
بیماریهای مزمن غیرواگیردار خوشخیم و بدخیم در بزرگسالی و سالمندی در دوران كودكی و نوجوانی پایهگذاری میشوند، لذا پرداختن به این مشكل رو به گسترش در جوامع شهری و روستایی و چارهجویی و رایزنیهای به موقع و ضروری را اجتنابناپذیر نموده است.
این واقعیت باید در نظر گرفته شود كه هر چه سن بروز چاقی پایینتر، عوارض ایجاد شده در بزرگسالی افزونتر میشود.
البته باید گفت كه درمان چاقی و كنترل وزن كودكان علم است و هنر چرا كه كودكان از یك سو در حال رشد بوده و نمیباید با به كارگیری روشهای شتابزده و نامتعادل آنها را به گرسنگیهای پنهان یعنی عدم دسترسی به مواد مغذی لازم و كافی میلیاردها سلول در حال رشد دچار نمود و یا با كاهش مقدار زیاد از غذای روزمره از جمله كربوهیدراتها، پروتئینها و... موجبات كند شدن رشد جسمی و فكری آنان را فراهم نمود.
توصیههای مفید و اثرگذار در کاهش چاقی کودکان
1- پاسخگویی به عملكرد فعالیتهای زیستی بدن، با ساعت بیولوژیكی صورت میپذیرد كه با طلوع و غروب آفتاب فرمان فعالیت هورمونهای رشد، بازسازی و ترمیم یا فعالیتهایی جهت استحكام بخشیدن به بافتهای ساخته شده و ترمیم یافته صادر میشود.
با توجه به رخدادهای شگفتانگیز در طول خواب شبانه؛ قبل از ساعت 9 شب كودكان باید برنامه خواب خود را تنظیم و به آن عادت نمایند.
باور فرمایید به هنگام خواب شب است كه چربیها سوخته و عضلات ساخته میشود و رشد قدی كودكان در حال رشد صورت میپذیرد.
2- با مصرف لبنیات كم چرب، تخممرغ، سینه مرغ و بوقلمون بدون پوست (اگر با افزودن آبلیموی تازه میل گردند)، نه تنها به تولید بیشتر هورمون رشد كمك خواهید نمود، بلكه با كاهش میزان انباشتگی چربیها، حجم عضلات نیز افزایش مییابد و روند رشد قوی نوجوانان و جوانان سرعت بیشتری مییابد.
3- با استفاده از سبزیجات و میوهجات مناسب هر فصل، به هوس و میل به خوردن مواد شیرین کودکان پاسخگو باشید و با عدم تحریك ترشح سریع انسولین از طریق مصرف قندهای ساده و جایگزین نمودن آنها با مواد حاوی قندهای مركب دارای اندكس یا ضریب گلیسمیك پایینتر، از افت قندخون و پیامد آن كه كاهش فشارخون و احساس ضعف و بیحالی میباشد، جلوگیری نمایید (با میل كردن هویج پخته و خام، بلال، نخودچی، نان و پنیر و گردو و آجیلهای شور و شیرین در حد اعتدال از ادامه افت فشارخون و بروز ولع خوردن غیرقابل كنترل و مقاومت جلوگیری میشود).
4- جهت خواب عمیق و تولید ملاتونین بیشتر و افزونتر، اتاق خنكتر بهتر است.
5- حداقل سه بار در هفته و هر بارحداقل 30 دقیقه ورزش را در برنامه کودکان قرار دهید.
6- با مصرف سبزیجات و میوهجات حاوی ویتامین C از تهی شدن و تخلیه بدن از ویتامین C جلوگیری و سیستم ایمنی کودکان را تقویت نمایید.
7- جهت جلوگیری از به وجود آمدن شكم برآمده و باسن و رانهای حجیم در کودکان، از مصرف اسیدهای چرب اشباع از قبیل چربیهای حیوانی، گوشتهای قرمز چرب و پوست مرغ و ماكیان، كالباس، سوسیس، پنیر، خامه، كره، ماستهای چكیده و خامهای مخصوصا با چیپس، شیرینیهای خشك و تر، مغز و زبان، كله و بناگوش خودداری نمایید و آن را مختص مراسم خاص نمایید.
باور بفرمایید چربیهای اشباع با ذخیره شدن سریع در سلولهای چربی و انباشتهتر نمودن بافتهای چربی در اندامهای مختلف بدن، موجبات خستگی کودک را فراهم نموده و با چسبیدن اسیدهای چرب اشباع به دیواره رگها و ایجاد پلاكهای متعدد مسیر عبور خون را به ارگانهای حساس بدن تنگ و در پارهای از مواقع بسیار محدود و مسدود میسازند و در نتیجه ابتدا اختلالات سبكی را در گردش خون ایجاد میكنند و با پیشرفت تدریجی، به عملكرد كلیهها، قلب و مغز صدمه میرسانند و نهایتا موجبات از كار افتادن كامل آنها را فراهم میآورند.
در نظر داشته باشید كه لذتهای آنی و زودگذر هستند كه همه ما را به حسرت دایمی سوق داده و میدهند و آه و حسرت و ندامت ابدی را برایمان پدیدار میسازند.