گفت‌وگو با دكتر نیلفروش‌زاده، متخصص پوست به مناسبت آغاز فصل مدارس
الهه رضاییان
اگر بخواهید فهرست‌وار از عوامل تهدید‌كننده سلامت پوست و موی بچه‌هایی كه مدرسه می‌روند نام ببرید، در ابتدای فهرست به چه مواردی اشاره خواهید كرد؟
در مورد موی بچه‌های مدرسه‌ای و قطعا در مورد شپش هشدار خواهم داد و در مورد پوست هم با توجه به خشك‌شدن هوا در فصل پاییز و زمستان و استفاده از مرطوب‌كننده‌ها برای پیشگیری از آن و نحوه صحیح شستشوی پوست لطیف بچه‌ها توصیه‌هایی خواهم داشت.
پس اول در مورد پوست، به خصوص ترك‌های پوستی در بچه‌های مقطع ابتدایی بفرمایید.
شاید برای مادران گرامی كه تازه فرزندشان را به مدرسه فرستاده‌اند، تعجب‌آور باشد كه چرا پوست كودكشان كه تا امروز مشكل خشكی نداشته، حالا پوسته پوسته شده و پوست كناره‌های ناخن او ترك خورده است.
عامل این خشكی می‌تواند شستشوی مكرر دست‌ها باشد به خصوص با صابون‌های مایع كه از استاندارد بودنش مطمئن نیستیم. البته خود آب هم چربی‌های موجود روی پوست را از بین می‌برد و پوست را خشك می‌كند.
برای پیشگیری از این مشكل به فرزندتان در مورد رعایت بهداشت و شستشوی دست‌ها بعد از دستشویی رفتن در مدرسه یا قبل از خوردن خوراكی بگویید و از او بخواهید بعد از هر بار شستن دست‌ها از كرم مرطوب‌كننده ساده مانند وازلین استفاده كند كه رطوبت پوست دست‌هایش حفظ شود.
از بچه‌ها بخواهید از شستن بیش از حد دست‌ها بپرهیزند و در مورد پوشیدن دستكش هم به آنها تاكید كنید تا پوستشان از هوای سرد و خشك حفظ شود.
به حمام رفتن بچه‌ها هم اشاره كردید. مگر نكته خاصی برای آن وجود دارد؟
خیلی از ما بچه‌هایمان را عادت داده‌ایم هر روز حمام بروند ولی این عادت در فصل پاییز و زمستان می‌تواند مشكل‌ساز شود.
زیرا پوست لطیف آنها زمان این را پیدا نمی‌كند كه با ترشح چربی‌های طبیعی، سطح خود را بپوشاند.
نكته مهم‌تر اینكه بچه‌ها از دوش آب داغ گرفتن لذت می‌برند ولی ماندن بیش از حد آنها در حمام به پوستشان آسیب می‌زند بنابراین نباید به فرزندتان اجازه دهید دوش آب داغ بگیرد.
در حمام دمای آب را متعادل نگه‌دارید و به جای صابون از شوینده‌های مخصوص پوست كودك استفاده كنید.
آنها را عادت بدهید بعد از حمام حتما پوست پاها، به‌خصوص پاشنه پا و دست‌ها را چرب و مرطوب كنند.
در مورد پیشگیری از شپش و رعایت بهداشت موها چه توصیه‌هایی دارید؟
درست است كه رعایت بهداشت موها، شستشو و شانه كردن آن به خصوص در مورد دختر بچه‌ها كه موهای بلندی دارند و مقنعه هم می‌پوشند، مهم است اما شپش یك مشكل بهداشتی نیست و بیشتر جنبه فرهنگی دارد.
اگر به محض گزارش خارش‌های سر به وسیله كودك، والدین موهای او را بررسی و به موقع به متخصص پوست مراجعه كنند، درمان ساده شپش كه همان شامپوی مخصوص است، كافی است و این حشره به خانواده و افراد دیگر منتقل نمی‌شود.
كم‌توجهی و اهمیت ندادن، باعث شیوع یك مشكل در مدرسه و محیط كار خواهد شد كه به نظر من این كم‌توجهی از یك فقر فرهنگی می‌آید نه چیز دیگر.
والدین آگاه می‌دانند با مراجعه سریع‌تر و به محض مشاهده اولین علایم بالینی، بعد از یك بار استفاده از شامپوی مخصوص، دیگر فرزندشان ناقل شپش نخواهد بود و می‌تواند به مدرسه و مهد برود.
هر چند توصیه می‌شود تا یك هفته از شامپو استفاده شود تا تخم‌های چسبیده به مو هم از بین برود، اما كودك می‌تواند به مدرسه برود تا از درس‌هایش عقب نیفتد. برخی كودكان چند ماه است بیمارند و بی‌توجهی به علامت‌ها باعث می‌شود این بیماری را به ده‌ها نفر دیگر منتقل كنند و والدینشان هم تمایلی به بررسی و مراجعه ندارند.
این گروه باید بدانند درمان نكردن شپش می‌تواند تاثیرات بدی روی سلامت فرزندشان بگذارد.
به نظر می‌رسد حتی بالابودن سطح فرهنگی خانواده‌ها و جامعه برای پیشگیری از مشكلات پوست و مو مانند شپش موثر باشد. منظورم استفاده از وسایل مشترك است.
كاملا درست است؛ بچه‌‌ای كه آموخته هر كس باید شانه مخصوصی داشته باشد، از كلاه و شال گردن كسی استفاده نكند و بهداشت را رعایت كند، كمتر در معرض مشكلات اینچنینی است ولی شپش را در هر طبقه اجتماعی و اقتصادی می‌بینیم و ابتلای بچه‌ها به این مشكل شایع كه نه فقط در ایران بلكه در جهان گسترده است، نباید باعث آشفتگی خانواده‌ها و سرزنش آنها شود.
خارش سر به خصوص خارش پشت سر و كناره‌های گوش در بچه‌های مدرسه‌ای باید بررسی شود. علت شیوع این مشكل در چند سال اخیر ترس والدین از بررسی این مشكل و احتمال متهم شدن آنها به رعایت نكردن بهداشت است در حالی كه وجود شپش نشانه رعایت نكردن نظافت نیست.
