سرطانهای شايع درکودکان
سرطان جز بیماریهایی است که در میان کودکان شایع نیست. بیش از 95 درصد از سرطانها در میان بزرگسالان اتفاق میافتد. گفته میشود از هر 6 بزرگسال، یک نفر از آنها در طول عمر خود به سرطان مبتلا میشود. این در حالیست که از هر 300 پسر و 333 دختر یک نفر از آنها پیش از سن 20 سالگی به این بیماری مبتلا میشود. در عین حال، امروزه روشهای بسیاری برای درمان سرطان وجود دارد که در بیش از 80درصد موارد، این روشها در مورد کودکان و نوجوانان نتیجه بخش است.
سرطان در دوران کودکی
سرطان زمانی شروع میشود که سلولهای غیر عادی در بدن شروع به رشد و گسترش میکنند. در اکثر انواع سرطان، تجمع این سلولها یک توده را تشکیل میدهد که به آن تومور سرطانی گفته میشود. تومورها یا غدهها را میتوان به دو دسته خوش خیم و بدخیم (سرطانی) تقسیم بندی کرد. غدههای خوشخیم در بدن پخش نمیشوند اما غدد بدخیم رشد کرده و به سایر نقاط بدن نیز سرایت میکنند. معمولا علل به وجود آمدن سرطان در کودکان با بزرگسالان متفاوت است.
استعمال دخانیات، سبک غلط زندگی، و قرار گرفتن در معرض انواع آلودگیها و سموم از علل عمده سرطان در بزرگسالان است. اما این علل در کودکان منتفی هستند. هرچند در برخی موارد، سرطان به دلایل ژنتیکی در کودکان ایجاد میشود، اما اغلب جهشهای سلولی از علل اصلی سرطانهای کودکان هستند. معمولا علائم اولیه سرطانها شبیه بیماریهای دیگر هستند. خستگی، سردرد، ضعف و... از جمله علائمی هستند که میتوانند در اثر بیماریهای عفونی نیز در فرد ایجاد شوند. به همین دلیل هم معمولا والدین و پزشکان احتمال وجود سرطان در بدن کودک را نمی دهند. اما لازم است به محض اطلاع از بیماری، درمانهای تخصصی آغاز شوند تا از روند پیشرفت بیماری جلوگیری شود. روشهای درمان سرطان در کودکان نیز مانند روشهای درمان بزرگسالان است.
جراحی و شیمی درمانی از شایع و موثرترین روشهای درمان هستند. نوع درمان بستگی به شدت و میزان گستردگی بیماری دارد. در برخی موارد نیز پس از انجام جراحی یا شیمی درمانی لازم است پیوند مغز استخوان صورت بگیرد. اگر نوع سرطان کودک به گونه ایست که بر سلولهای تولید شده اثر گذار است، باید سلولهای مغزاستخوان او که مرکز تولید سلولهای بدن محسوب میشود تغییر کنند تا بتوانند دوباره سلولهای جدید و سالم تولید کنند. این پیوند همچنین در مواقعی که پزشکان قصد انجام شیمی درمانیهای شدید و قوی بر فرد را دارند نیز مورد استفاده قرار میگیرد. در کودکان، مانند بزرگسالان، سرطان میتواند در هر قسمت از بدن اتفاق بیفتد از جمله خون، سیستم لنفاوی، مغز و سیستم عصبی مرکزی و کلیهها...
اما شایعترین انواع سرطان در میان کودکان عبارتند از:
سرطان خون
سرطان خون شایع ترین نوع سرطان میان کودکان است. به موجب این بیماری، سلولهای سرطانی در خون و مغز استخوان کودک پدیدار شده و گسترش پیدا میکنند. حدود 31 درصد از سرطانها میان کودکان، سرطان خون است. سرطان خون به دو نوع ALL و AML تقسیم میشود. برخی علائم سرطان خون عبارتند از درد استخوانها و مفاصل، خستگی، ضعف، رنگ پریدگی، خون ریزی و کبودی، تب و کاهش وزن.
نوروبلاستوما
نوروبلاستوما نوعی سرطان است که در مراحل اولیه تشکیل جنین در بدن او شکل میگیرد. حدود 7 درصد از سرطانهای کودکان از این نوع است. این سرطان در میان نوزادان و کودکان کم سن شایع است. این سرطان به ندرت در کودکان بزرگتر از 10 سال دیده میشود. این تومور ممکن است در هر جایی از بدن شکل بگیرد، اما معمولا شکم جای اصلی شکل گیری آن است. تورم و بادکردن شکم بارزترین علامت این بیماری است.
تومورهای مغز و سیستم عصبی مرکزی
دومین نوع شایع سرطان در میان کودکان، وجود تومور در مغز و سیستم عصبی مرکزی است. حدود 21 درصد از کودکان مبتلا به سرطان، در این گروه جای میگیرند. تومورهای مغزی انواع گوناگونی دارند. به همین جهت روشهای درمان آنها نیز متنوع است. اکثر تومورهای مغزی در قسمت پایینی مغز، مانند مخچه شکل میگیرند. این تومورها ممکن است عوارضی نظیر سردرد، حالت تهوع، استفراغ، اختلال در دید، سرگیجه و مشکلاتی در نگهداشتن اشیا برای فرد ایجاد کنند. تفاوت تومورهای کودکان با بزرگسالان در این است که تومورهای بزرگسالان معمولا در قسمت بالایی مغز ایجاد میشود.
لیمفوما
این سرطان در سلولهای خاصی از سیستم ایمنی بدن به نام لیمفوسیت شروع میشود. در واقع این تومورها معمولا در غدد لنفاوی و بافتهای لنفی شکل میگیرند. همچنین میتوانند بر مغز استخوان و سایر اندامها نیز تاثیر گذار باشند. علائم این سرطان بستگی به محلی که این سلولهای سرطانی در آن وجود دارند دارد. سرطان لنف میتواند منجر به کاهش وزن، تب، خستگی و تورم غدد لنف در ناحیه زیر بغل شود.