زندگی آنلاین؛ مجله اینترنتی سبک زندگی

تحریریه ماهنامه دنیای سلامت

استخوان‌ها و مفاصل كودكان تفاوت زیادی با بزرگسالان دارد. برخی از انواع آسیب‌ها در كودكان بسیار شایع‌تر است، ولی در بزرگسالان به ندرت دیده می‌شود. حتی گاهی اوقات رشد استخوان‌ها نیز می‌تواند كودكان را دچار ناراحتی‌ها و آسیب‌هایی كند. بزرگتر‌ها نباید از كنار دردها و ناراحتی‌های استخوانی كودكان سرسری رد شوند.

همانطور كه گفتیم، كودكان بیش از بزرگ‌ترها مستعد آسیب‌های استخوانی هستند؛ اما خوشبختانه بسیار سریع‌تر هم بهبود می‌یابند. دلیل اینكه بیشتر آسیب می‌بینند، بی‌پروایی و بی‌اعتنایی آنها نسبت به عوامل خطرساز است. بیشتر شكستگی‌های استخوانی در كودكان كم‌خطرتر از بزرگسالان است، زیرا در سنین پایین‌تر، استخوان‌ها انعطاف‌پذیری بیشتری دارند و در برخی موارد به جای آنكه بشكنند، خم می‌شوند.

از شایع‌ترین انواع آسیب‌دیدگی‌های استخوانی در كودكان می‌توان به قسمت‌های مچ و ترقوه اشاره كرد. كودكان دویدن را دوست دارند و هر چه سریع‌تر بدوند، سخت‌تر به زمین می‌خورند. بالا و پایین رفتن از روی وسایل خانه، جست و خیزهای زیاد آنها و بسیاری موارد دیگر، احتمال بروز آسیب‌ها را بیشتر می‌كند.

شكستگی‌های استخوان 
تقریباً تمام شكستگی‌ها نیاز به گچ‌گیری دارند؛ به جز شكستگی‌های انگشتان دست و پا، اگر آسیب‌دیدگی شكستگی استخوان همراه با پاره شدن پوست باشد و در اثر این پارگی در آن قسمت خون جریان نداشته باشد، بلافاصله استخوان شكسته را گچ نمی‌گیرند. اگر در اثر شكستگی انگشتان دست و پای كودك بی‌حس و كاملاً سرد شود، بی‌هیچ درنگی باید او را به بیمارستان منتقل كرد.

گاهی اوقات شكستگی بسیار شدید است و جریان خون در آن بخش را مختل می‌سازد. در این مواقع نیاز به عمل جراحی فوری است. یكی از مهم‌ترین علائم شكستگی استخوان، تورم ناحیه آسیب‌دیده می‌باشد و چنانچه كبود شود، بعد از چند ساعت درد زیاد و تروم نیز به آن اضافه خواهد شد.

اگر 3-4 ساعت بعد از آسیب‌دیدگی كودك نتواند آن عضو را تكان دهد، باید حتماً به به پزشك متخصص مراجعه كرد. اغلب استخوان‌های بدن كودك در عرض 6-8 هفته ترمیم می‌شوند و بعد از آن گچ را از ناحیه شكسته شده باز می‌كنند. طی فرایند بهبود استخوان، متخصص استخوان، پیشرفت بهبودی را از طریق عكسبرداری از آن بخش مشاهده می‌كند. در مواقعی كه آسیب‌دیدگی حاد باشد، اینكار حتماً صورت می‌گیرد.

رگ به رگ شدن و دررفتگی

رگ به رگ شدن و دررفتگی بسیار شایع‌تر از شكستگی استخوان است؛ به خصوص در كودكان، زیرا هنگام كشیده شدن رباط‌ها، استخوان‌ها مقاومت لازم را ندارند. این عارضه بسیار سریع‌تر از شكستگی استخوانی بهبود می‌یابد و نیازی به گچ گرفتن ناحیه آسیب‌دیده نیست.

به آسیب‌دیدگی رباط رگ به رگ شدن می‌گویند و رباط بافت سفتی است كه استخوان‌ها را به هم متصل می‌كند. رگ به رگ شدن در یك عضله یا بخشی از آن عضله كه به استخوان وصل است، و معمولا در ناحیه قوزك پا ایجاد می‌شود. وقتی كه كودك روی یك سطح ناهموار پا می‌گذارد و نزدیك به افتادن است، كل وزن بدن به پا فشار می‌آورد تا پا به یكطرف بچرخد و كودك زمین نخورد.

به این ترتیب مفصل قوزك پا می‌‌چرخد و رگ به رگ می‌شود. از علائم رگ به رگ شدن می‌توان به درد، كبودی، التهاب و ورم ناحیه آسیب‌دیده اشاره كرد. استراحت كردن، استفاده از كمپرس سرد، و بالا نگه داشتن آن ناحیه، مناسب‌ترین كار برای درمان كشیدگی رباط‌هاست.  رگ‌ به رگ شدن یا پیچ‌خوردگی، معمولاً در اثر زمین خوردن و یا پیچ خوردن بدن ایجاد می‌شود و برخی قسمت‌ها در حین زمین خوردن بیشتر آسیب می‌بینند.

در چنین مواقعی باید از كودك بخواهید كه دست‌كم یك شبانه‌روز استراحت كند. آن مفصل را باندپیچی كنید و برای آنكه تورم كمتری ایجاد شود، روی آن قسمت كمپرس سرد بگذارید. اگر مفصل یا عضو آسیب‌دیده تغییر شكل داده باشد، باید سریع به پزشك مراجعه كنید؛ زیرا می‌تواند نشان‌دهنده یك دررفتگی یا حتی شكستگی شدید باشد. رگ به رگ شدن در كودكان 6-12 سال بسیار شایع است و در نوزادان بسیار كم دیده می‌شود؛ زیرا مفاصل آنها نرم و قابل انعطاف است.

در رفتگی
در رفتگی یعنی آسیب‌دیدگی یا پارگی عضله یا تاندون كه عضله را به استخوان متصل می‌كند. وقتی كه عضله زیاد كشیده و یا جسم سنگینی را با روش غلط از جا بلند كنیم، دررفتگی ایجاد می‌گردد كه بیشتر در ناحیه ران و پشت ران رخ می‌دهد. علائم آن درد، ضعف شدید عضله‌ای، تورم و انقباض عضله است.

در رفتگی در برخی از كودكان به طور مادرزادی وجود دارد. برخی نوزادان از بدو تولد دچار دررفتگی مفصل لگن می‌شوند. این عارضه را باید از همان كودكی تشخیص داد و درمان كرد تا ایجاد مشكلات جدی نكند. ناحیه آسیب‌دیده باید با باند فشرده نگه داشته شود. همچنین پنج تا شش بار در روز از كمپرس سرد استفاده كنید.

هنگام استراحت، بخش آسیب‌دیده را روی بالش نرمی قرار دهید. برای كاهش درد می‌توانید از آسپرین یا ایبوپروفن استفاده كنید. پس از چند روز، درد كاهش می‌یابد و می‌توان كم‌كم حركات سبك انجام داد تا عضله به حالت اولیه برگردد. در مواقعی كه آسیب‌دیدگی شدید است، باید كودك را نزد پزشك فیزیوتراپ برد. قبل از بهبودی كامل اجازه ندهید ورزش و جنب و جوش زیادی كند؛ چرا كه ممكن است آسیب‌دیدگی بیشتری در او ایجاد شود...

برای خواندن بخش دوم -مشكلات استخوانی در كودكان- اینجا کلیک کنید.