زندگی آنلاین؛ مجله اینترنتی سبک زندگی

به قلم : شکوفه قاسمی ؛ کارشناس ارشد صنایع غذایی دانشگاه علوم پزشکی تهران

تحریریه زندگی آنلاین : از گذشته تا به امروز مصرف لبنیات و نوشیدنی‌های تولید شده از شیر و دوغ مورد توجه بشر بوده است. به نحوی که از این ماده غذایی پرخاصیت برای درمان انواع بیماری، تقویت سیستم ایمنی و همچنین سلامت پوست و زیبایی استفاده می‌کنند. در این میان کفیر یکی از نوشیدنی‌های پروبیوتیک حاوی ترکیب زیست فعال است که ضمن تنظیم کردن باکتری درون دستگاه گوارش و کبد، موجب بهبود سلامتی بدن و افزایش جذب مواد معدنی می‌شود.

به‌طور کلی کفیر یک نوشیدنی تخمیری است که حاصل واکنش شیر و دانه‌های کفیر می‌باشد. این نوشیدنی برای اولین بار در کشور روسیه و کوه‌های قفقاز تهیه و مورد استفاده قرار گرفت، البته نوشیدنی خوشمزه و دارای طعم بسیار عالی است و می‌توان آن را با عسل و انواع میوه نیز میل کرد. کفیر یک شیر تخمیر شده است که  از کشورهای قفقاز سرچشمه گرفته است. این شیر تخمیر شده اسیدی کمی گازدار است و مقادیر کمی الکل دارد. خودِ کفیر از شیرهای سنتی تخمیر شده (ماست) متمایز می‌باشد، زیرا تنها از دانه‌ها تهیه شده که از باکتری‌ها و مخمرها تشکیل شده است. نوشیدنی کفیر حاوی میکرو فلورای زنده از غلات می‌باشد که پس از فرآیند تخمیر توسط فیلتراسیون برداشته می‌شود. از آنجایی‌که این نوشیدنی با انواع میکروب‌های مضر و سرطان‌زا مبارزه می‌کند و همچنین موجب بهبود عملکرد کبد و دستگاه گوارش می‌شود، در قرن 21 میلادی به‌عنوان سالم‌ترین غذا شناخته شده است.

کفیر نام خود را از کلمه ترکی «کِیف» به معنای «حال خوب» گرفته است. این محصول لبنی یکی از غنی‌ترین منابع غذایی حاوی پروبیوتیک‌ هاست. باکتری‌های پروبیوتیک در عملکرد دستگاه گوارش، تولید مولکول‌های پیچیده و ترکیباتی مانند ویتامین‌ها و آنتی‌بیوتیک‌ها نقش دارند. امروزه کفیر به‌خاطر خواصش بیش از پیش به رژیم غذایی مردم راه یافته است.

بیشتربخوانید:

ملاحظات تغذیه ای پیرامون فشارخون

ترکیبات

ترکیبات موجود در نوشیدنی‌های پروبیوتیک موجب می‌شوند سلول‌های سرطانی در معده، خودشان را نابود کنند. در معده ما باکتری‌های خوب و بد در کنار هم زندگی می‌کنند و برقراری تعادل میان آنها، به حفظ سلامت معده و به‌طور کلی سالم ماندن دستگاه گوارش کمک می‌کند. ایمن شدن دستگاه گوارش در برابر ابتلا به برخی بیماری‌ها و کاهش عوارض استفاده از آنتی‌بیوتیک‌ها بر دستگاه گوارش، از جمله مواردی است که می‌توان مسئولیت آن را به فراورده‌های کفیر سپرد.

باکتری‌های موجود در کفیر از قند موجود در خون تغذیه می‌کنند. اگر قند خون بالایی دارید، این باکتری‌ها به شما کمک خواهند کرد به شرایط بهتری برسید، البته دوغ کفیر برای افرادی که قند خون پایین دارند، توصیه نمی‌شود. دلیل این مسئله ترش بودن دوغ کفیر و البته وجود باکتری‌های مصرف کننده قند است. بهتر است اگر مشکل عدم تنظیم قند خون دارید، پیش از اینکه کفیر را به رژیم غذایی خود اضافه کنید، با پزشک مشورت کنید. همان‌طور که پیش از این گفتیم مصرف خوراکی هم مانند مصرف دارو باید با برنامه و منظم باشد. فقط در این صورت است که می‌توانید نتایج خوب آن را ببینید.

دانه کفیر یک پروبیوتیک است. اصطلاح پروبیوتیک به میکروارگانیسم‌های زنده‌ای گفته می‌شود که در دستگاه گوارش زندگی می‌کنند و تأثیرات مفیدی بر روی میزبان دارند. تخمین زده می‌شود که بیش از چهارصد گونه باکتری در دستگاه گوارش زندگی می‌کنند و این باکتری‌های درون‌زا میکروفلور روده را تشکیل می‌دهند، حتی با وجود روش‌های سنتی شمارش صفحات گونه‌های بیشتری کفیر در لوله گوارش نیز وجود دارند، اما قابل کشت نیستند. پس از عبور از معده و روده کوچک برخی از پروبیوتیک‌ها زنده مانده و به طور موقت در روده بزرگ باقی می‌مانند و زندگی می‌کنند. برای زنده ماندن و استعمار دستگاه گوارش باکتری‌های پروبیوتیک باید تحمل بالایی به اسید و صفرا نشان دهند و توانایی چسبندگی به سطوح روده را داشته باشند.

وجود پروبیوتیک باعث می‌شود سیستم گوارش شما بعد از مصرف این دوغ تقویت شود. متخصصان معتقدند که مصرف منظم و مداوم کفیر باعث نوسازی سیستم گوارش افراد خواهد شد. دوغ از قدیم یکی از داروهای سنتی ایرانی برای افزایش آرامش بوده است. خوردن دوغ همراه غذا خوابی بهتر و عمیق‌تر به شما هدیه می‌دهد. دوغ کفیر در این مورد از دوغ‌های دیگر قدرتمندتر است. یک لیوان متوسط دوغ کفیر پیش از خواب شبانه شما را با دنیای جدیدی از خواب روبرو خواهد کرد.

بیشتربخوانید:

نکات تغذیه ای در سندروم متابولیک

نحوه مصرف کفیر

با توجه به اینکه کفیر یک نوشیدنی پروبیوتیک به شمار می‌رود و خاصیت دارویی دارد، نحوه مصرف آن بنا به نیاز افراد متفاوت است. به‌عبارت دیگر ابتدا باید ببینیم که هدف از استفاده از این ماده تهیه نوشیدنی برای خوردن انواع غذا است یا برای درمان بیماری‌های مختلف می‌خواهید آن را مصرف کنید. در این رابطه نحوه صحیح مصرف کفیر برای درمان انواع مشکلات نظیر دردهای عصبی، بی‌خوابی، بی‌اشتهایی، افسردگی، ورم‌های داخلی، کم‌خونی، بیماری‌های پوستی و غیره روزانه یک لیتر است.

شایان ذکر است که مصرف روزانه یک لیتر از نوشیدنی پروبیوتیک کفیر موجب بهبود عملکرد و درمان بیماری‌های مثانه، فشار خون، صفرا، کلیه، عفونت‌ها، یرقان و یبوست می‌شود، بنابراین مصرف صحیح و اصولی آن را جدی بگیرید.

اثرات خوب کفیر در لوله گوارش

نوشیدنی کفیر می‌تواند به تعادل عملکرد دستگاه گوارشی کمک کند و با بیماری‌های گوارشی مانند سندروم روده تحریک‌پذیر، بیماری کرون و زخم معده مبارزه کند. نوشیدن کفیر می‌تواند پس از مصرف آنتی‌بیوتیک و گذراندن دوران بیماری‌، باکتری‌های مفیدی را که از بین رفته‌اند، بازسازی کند. باکتری‌های پروبیوتیک می‌توانند عوارض جانبی بعضی داروها مانند اسهال را کاهش دهند.

کسانی‌که دچار زخم معده هستند، معمولاً در طول روز دچار سوزش و دردهای شدید معده می‌شوند. بهترین درمان برای این افراد، مراجعه به پزشک و استفاده از داروهای کنترل اسید معده است. گاهی اوقات زخم معده بر اثر نوعی باکتری به‌وجود می‌آید و مصرف آنتی‌بیوتیک به درمان زخم کمک می‌کند.

• از خواص دوغ کفیر غافل نشوید، دوغ کفیر یک محصول باستانی لبنی است. این نوشیدنی که قدمت آن به قرن‌ها پیش باز می‌گردد، از جمله محصولات فراوری شده شیر می‌باشد. کفیر باوجود قدمت زیاد در سال‌های اخیر دوباره به سبد خرید خانواده‌ها بازگشته است. این نوشیدنی سرشار از پروبیوتیک می‌باشد. همین مسئله ارزش غذایی این دوغ را نسبت به خیلی از نوشیدنی‌های حتی لبنی دیگر بسیار بالاتر می‌برد. می‌توان به جرات گفت این دوغ را می‌توان به عنوان یک میان‌وعده سالم و مقوی مصرف کرد. این دوغ سرشار از پروبیوتیک است و به کاهش اسید معده کمک می‌کند. این دوغ به هضم غذای سنگین هم کمک می‌نماید.
• شیر کفیر از زخم معده ناشی از رادیو تراپی جلوگیری می‌کند. یک مساله مهم در مورد پروبیوتیک‌ها این است که اسید معده برخی میکروب‌ها را قبل از رسیدن به روده‌ها می‌کشد و آن‌ها را غیر فعال می‌سازد، اما پروبیوتیک‌های کفیر قادر به زنده ماندن در یک محیط اسیدی هستند. اثرات بهداشتی احتمالی پروبیوتیک‌ها از جمله کفیر در لوله گوارش شامل تحریک سیستم ایمنی، کاهش عدم تحمل لاکتوز، اثر هیپوکلسترولمی و پیشگیری از عود سرطان می‌باشد.

 ثابت شده است که پروبیوتیک‌ها فعالیت مهاری در جهت رشد باکتری‌های بیماری‌زا از جمله اشرشیا کولی، لیستریا مونوسیتوژنز، سالمونلا و سایر موارد را دارند. این مهار ظاهراً به دلیل تولید ترکیبات مهاری مانند باکتریوکسین‌ها، پراکسید هیدروژن، اسیدهای آلی و چسبندگی رقابتی به اپیتلیوم است.

بیشتربخوانید:

نقش پروبیوتیک ها در درمان و مهار چاقی

بعضی از مهم‌ترین خواص کفیر به شرح زیر است

تصحیح عملکرد سیستم گوارش و بهبود فرآیند هضم غذا بدون نیاز به مصرف داروهای آنتی‌بیوتیک

 درمان سریع یبوست و افزایش حرکات روده

 تقویت استخوان‌ها و مفاصل و همچنین پیشگیری از ابتلا به بیماری پوکی استخوان

 درمان مؤثر انواع آلرژی

 بهترین ضدعفونی‌کننده برای روده و درمان اسهال

 مناسب برای مشکل عدم تحمل لاکتوز برای افرادی که نمی‌توانند از شیر استفاده کنند.

 کمک به درمان انواع بیماری‌های گوارشی در کوتاه‌ترین زمان ممکن

 کمک به تنظیم فشار و بهبود فرآیند گردش خون در بدن به منظور جلوگیری از ابتلا به فشار خون بالا

 کمک به درمان اختلالات بیش‌فعالی در کودکان

 مناسب برای زیبایی پوست و شفاف‌سازی آن (در بسیاری از کرم‌ها و پاک‌کننده‌های آرایشی از کفیر استفاده می‌کنند).

 غنی شده از کلسیم، پروتئین، فیبر و ویتامین گروه ‌B (اسید فولیک، نیاسین و غیره)، به دلیل افزایش جذب این مواد مغذی

 تقویت سیستم ایمنی بدن و کاهش موارد ابتلا به بیماری‌های مزمن و واگیردار

 کمک به گوارش و مبارزه با سندرم روده تحریک‌پذیر

بیشتربخوانید:

تاثیر پروبیوتیک‌ها بر افسردگی و اضطراب