الهام کریمی - کارشناس ارشد تغذیه
تحریریه زندگی آنلاین : در این مقاله کوشش کردهام که شما خوانندگان عزیز و محترم مجله دنیای تغذیه را با یک حساسیت و آلرژی غذایی مهم که اکثراً به آن کم توجه هستید، آشنا نمایم.
انجیر ضمن اینکه میوهای بسیار مفید و خوشمزه است، در عین حال میتواند باعث حساسیت و آلرژی در برخی از انسانها شود که عوارض و پیامدهای جدی و قابلتوجهی را با خود همراه خواهد داشت. پس قبل از اینکه به این حساسیت و آلرژی بپردازم، شما را با خواص این میوه آشنا خواهم کرد و بعد از آن به آلرژی و حساسیت غذایی میپردازم.
بیشتربخوانید:
خارش و آلرژی شدید؛ ارمغان مصرف ۹ ماده غذایی
آلرژی به بادمجان ؛ از علت تا درمان
خواص انجیر
از مهمترین خواص این میوه کمک به هضم غذا، کاهش بیماریهای قلبی و پرفشاری خون و مدیریت قند خون میباشد. انجیر دارای آنتیاکسیدانهای بسیار قوی و مهم میباشد.
این میوه به خاطر داشتن آنتیاکسیدانهای ارزشمند، کاملاً اکسیداسیون بدن را تحت تأثیر قرار میدهد و از بیماریهای مختلف مثل پیری زودرس و سرطان پیشگیری مینماید.
انجیر، سرشار از پلی فنولهای مختلف است که حتی انجیر خشک شده میتواند منبع بهتری از ترکیبات پلیفنولی محسوب شود. این میوه خوشمزه میتواند بهدرمان بیش از 40 نوع از بیماریهای گوارش، تنفسی و غیره کمک نماید. این ماده غذایی در مبارزه با دیابت، آنمی، بیماریهای کبدی، اختلالات پوستی و عفونتهای ادراری نقش بسیار مهمی را ایفا مینماید. انجیر علاوه بر همه این مزایا و منافع در جلوگیری از سرطان پوست میوهای بسیار مؤثر میباشد.
در کنار همه این تفاسیر، انجیر منبع غنی از پتاسیم و فیبر است و در بهبود عملکرد دستگاه گوارش و جلوگیری از یبوست یک میوه تقریباً و به طور قطع معجزهآسا میباشد.
حساسیت به انجیر
اما در کنار همه این سودمندیها و منافع و مزایایی که این میوه دارا میباشد، انجیر میتواند برای برخی از انسانها بسیار دردسرساز و خطرناک باشد. بر اساس مطالعات و پژوهشها، مواد حساسیتزای انجیر با آلرژنهای تنفسی گیاهی همخانواده به نام فیکوس بنجامینا واکنش متقاطع دارند. در حقیقت گونهای از آلرژیهای غذایی به انجیر، این آلرژی و حساسیت غذایی را دارای وجوه تشابهی بسیاری به آلرژی به لاتکس دانستهاند.
در واقع حساسیت به انجیر در برخی همان آلرژی و حساسیت به لاتکس را ایجاد مینماید. این آلرژی میتواند شامل حساسیت پوستی، ایجاد کهیر و جوشهای متعدد در پوست و خارش آزاردهنده پوستی باشد یا میتواند (OAS) یا همان حساسیت و آلرژی دهانی با خارش زبان و دهان، ملتهب شدن، قرمزی و متورم شدن لبها، دهان و دور لبها باشد. آلرژی و واکنش به این میوه گاها آنقدر شدید میباشد که شوک آنافیلاکسی و یا اختلالات تنفسی شبیه به آسم و شبه آسم میباشد.
نکته خوشحال کننده این است که آلرژی و حساسیت دهانی O.A.S بعد از شستشو و شستن دهان تا حد زیادی برطرف میشود. در برخی از موارد، افراد با تماس و برخورد پوست با شیره انجیر دچار کهیر، خارش، تورم و قرمزی پوست میگردند. گونه دیگری از آلرژی، حساسیتهای گوارش میباشد که شامل: نفخ، درد معده، تهوع و احساس سنگینی معده و شکم است.
این در حالی است که در بیشتر این افراد این میوه، همان گونه که در ابتدا یادآوری نمودم، اثر مؤثر و بهینهای در گوارش و هضم دارد. حال میبینیم که این اثر میتواند در برخی از افراد به کلی معکوس شود و باعث نفخ، تهوع، درد و سنگینی معده (شکم) گردد.
سایر موارد آلرژی به انجیر
از دیگر آلرژیها و حساسیتهای گوارش، اسهال و استفراغ میباشد که پزشک با توصیه به قطع مصرف انجیر و محصولات حاوی شیره انجیر، از به وجود آمدن این نشانهها در فرد جلوگیری مینماید.
بیحسی و سوزنسوزن شدن دهان یا لبها، خارش و اشکال در بلع، از علائم آلرژی دهان به انجیر یا O.A.S میباشند. همان گونه که انجیر میتواند ایجاد آلرژی دهانی و گوارش نماید، میتواند باعث نازک و شکننده شدن گلبولهای قرمز خون شود.
درست است که انجیر در زدودن و از بین بردن تومورهای پوستی بسیار مهم و کارآمد میباشد، ولی یکی از پیامدهای مضر این میوه حساسیتزایی به آفتاب است، لذا اگر مقدار زیادی انجیر مصرف نمودید، از قرار گرفتن جلوی نور خورشید به مدت طولانی پرهیز کنید.
یکی دیگر از عوارض و پیامدهای ناخوشایند انجیر، ایجاد اختلال در جذب کلسیم در بدن میباشد و این به خاطر مقدار زیاد اگزالات در این ماده غذایی است که با باند شدن اگزالات و کلسیم و ایجاد اگزالات کلسیم از جذب کلسیم توسط استخوانهای بدن جلوگیری نموده و در نتیجه باعث ضعف استخوانها میشود.
انجیر طبیعت گرم دارد و پرخوری در انجیر میتواند سبب خونریزی گردد.
از دیدگاه طب سنتی انجیر طبیعت گرم داشته و زیاد خوردن آن سبب بالا رفتن صفرا و سودا و در اصطلاح گرمی شده که گاها باعث خونریزی واژن، شبکیه و مقعد میگردد.
خوردن زیاد از حد انجیر بسیار برای بیماران دارای سنگ کلیه مضر است. چه بسا با ایجاد سنگهای اگزالات کلسیم در بیماران سنگ کلیه و سنگ کیسه صفرا اثر خوبی نداشته و سبب تشدید درد و علائم بیماری آنها خواهد گردید. انجیر خشک علیرغم شاخص گلایسمی متوسط برای بیماران دیابتی چندان مناسب نیست.
خشک کردن باعث بالا رفتن محتوای کالری میوه میشود در حین خشک کردن میوه خواص بینظیر آن برای کاهش غلظت گلوکز در بدن افراد دیابتی از بین میرود. در حین مصرف جهش قند خون صورت میگیرد، لذا بهتر است افراد دیابتی از خوردن آن خودداری کنند.
علت بروز آلرژی
در واقع در بروز آلرژی سیستم ایمنی یک ماده بیزیان و ضرر غذایی که از خارج وارد بدن میشود را با یک باکتری، ویروس و یک عامل خارجی مضر برای بدن اشتباه گرفته و شروع به تولید و ترشح پادتن میکند و در حقیقت نشانهها و علائم ترشح و تولید پادتنها همان آلرژی و حساسیت به ماده غذایی است. در این مقاله به شرح کوتاه و مختصری از مزیتها و ارزش غذایی این میوه و پس از آن به توصیف مختصر و کوتاهی درباره آلرژی غذایی به این میوه خوشطعم و ارزشمند پرداختم. امیدوارم توانسته باشم خدمت نه چندان بزرگ، بلکه مفیدی به خوانندگان محترم و عزیز مجله دنیای تغذیه نموده باشم.