الهام عطار : د انشجوی د کتری تخصصی علوم و صنایع غذایی ؛ بیوتکنولوژی مواد غذایی
تحریریه زندگی آنلاین : لبنیات شاخهای بسیار متنوع از مواد غذایی است و هزاران سال است که بخشی از رژیم غذایی بشر را تشکیل مید هد . بااینحال خوشمزهترین غذای لبنی پنیر است. پنیر، با توجه به محبوبیتی که بین مرد م د ارد ، د ر بسیاری از د ستورهای آشپزی موجود د ر د نیا نقشی اساسی ایفا میکند و پای ثابت بسیاری از غذاهای مشهور است. پنیر از آن د سته مواد غذایی است که قد مت طولانی د ارد و ریشه آن به د وران پیش از تاریخ بر میگرد د . پنیر از قد یم به عنوان یک ماد ه غذایی سالم، ساد ه، لذیذ و انرژیزا د ر تمامی کشورها مورد استفاد ه قرار میگرفت و عضو اصلی سبد غذایی هر خانواد ه بود . امروزه با تجهیز و پیشرفت كارخانههای تولید پنیر د ر خارج و د اخل كشور، یخچال فروشگاهها از انواع و اقسام پنیر پر شد هاند . شاید تا چند سال پیش تنها یک یا د و نوع پنیر د ر بازار وجود د اشت، اما امروزه انواع و اقسام پنیر د ر بازار یافت میشود که طعمهای متفاوتی د ارند ، البته اصلیترین پنیرهای معمول ایرانی «لیقوان»، «تبریز» و «پنیر سفید فتا» هستند . علاوه بر این پنیرها، پنیرهای محلی را هم میتوان نام برد كه طعم خاصی د ارند . به طور كلی، ویژگی اصلی پنیرهای سنتی استفاد ه از شیر كامل و غیرپاستوریزه است كه همین نكته ممكن است آنها را به ناقل بیماری تب مالت تبد یل كند ، اما مزیت اصلی آنها نسبت به پنیرهای صنعتی فعلی، طعم طبیعی است.
بیشتربخوانید:
انواع پنیر و خواص آن را بیشتر بشناسید!
د ستهبند ی پنیرها
بهطور کلی پنیرها د ر جهان بر اساس د و معیار د ستهبند ی میشوند ؛ بر اساس بافت و بر اساس میزان رطوبت.
پنیرها بر اساس نوع بافت به ۴ گروه تقسیم میشوند
پنیرهای خشک: این گروه از پنیرها بافت خشک و سفتی د ارند و معمولاً بر اثر حرارت به سرعت برشته میشوند . به همین د لیل د ر زمان سرو غذا یا د ر چند لحظه آخر به غذا اضافه میشوند . پارمزان معروفترین پنیر این خانواد ه است.
- پنیرهای نیمهخشک: بخش بزرگی از پنیرها د ر این گروه قرار میگیرند و روش مصرف بسیار متنوعی د ارند . پنیر چد ار، فتا و سوییسی د ر این گروه قرار د ارند .
- پنیرهای نرم یا نیمهنرم: این گروه معمولاً هم د ر غذا و هم به تنهایی سرو میشوند . پنیر موزارلا و کممبر از معروفترین اعضای این خانواد ه هستند .
- پنیرهای خیلینرم: استفاد ه بخش بزرگی از این گروه د ر انواع غذا و د سر است. پنیر ماسکارپونه، خامهای، ریکوتا و کاتج اسامی مشهور این گروه هستند .
د ستهبند ی پنیرها بر اساس میزان رطوبت آنها
پنیرهای با رطوبت کم (۱۳ تا ۳۴ د رصد ) شامل پنیر د ومان، پنیر پارمیجانو (پارمسان)، پنیر ریکوتای خشک، پنیر گجی توست و پنیر میزوست میشوند .
پنیرهای با رطوبت متوسط (۳۴ تا ۴۵ د رصد ) شامل پنیر اد ام، پنیر سفید فتا، پنیر سوئیسی، پنیر چد ار و پنیر لیقوان است.
پنیرهای با رطوبت زیاد (۴۵ تا ۵۵ د رصد ) شامل پنیر موزارلا، پنیر کاممبرت، پنیر محلی، پنیر پیتزا و پنیر آبی میشوند .
پنیرهای با رطوبت خیلی زیاد (۸۰ تا ۸۵ د رصد ) شامل پنیر کاتیج، پنیر ریکوتا، پنیر ایمپاستاتا، پنیر نوفشاتل و پنیر خامهای است.
معرفی انواع پنیرهای مهم تجاری د ر د نیا و ارزش تغذیهای آنها
پنیر یکی از محبوبترین انوع لبنیات است که د ر چند ین نوع مختلف تهیه و مصرف میشود و به همین د لیل جد ول ارزش غذایی پنیر از نوعی به نوع د یگر متفاوت است. د ر این مقاله د ر مورد ارزش غذایی انواع پنیرهای پر مصرف و معروف د نیا صحبت میكنیم و هریک را به صورت جد اگانه مورد بررسی قرار مید هیم.
بیشتر بخوانید:
مصرف روزانه 2 لیوان شیر چه تاثیری بر سلامتی شما می گذارد؟
توفو یک بمب کلسیم
پنیر بِری (Brie Cheese)
پنیر بِری پنیری نرم و خامهای از منطقهی بِری د ر شمال فرانسه است. این پنیر، مرکزی نرم و خوشمزه د ارد که با روکشی نازک احاطه شد ه است. پنیر بِری به د و د لیل عطر و طعم ملایمتر و بافت خامهایتری نسبت به همخانواد هاش یعنی پنیر کامِمبرت (Camembert) د ارد . اولین د لیل این است که تولید کنند گان قبل از تخمیر پنیر بِری به آن خامه اضافه میکنند ، این کار چربی پنیر را بالا میبرد . د ومین د لیل این است که مقد ار بسیار کمی باکتری کشتشد ه (تولید کنندههای لاکتیکاسید) به آن اضافه میکنند که سبب میشود پنیر عطر و طعم ملایمتری د اشته باشد .
پنیر بِری یکی از محبوبترین پنیرهای د نیا است که با ژامبون و میوه قابلاستفاد ه است. علاوه بر محبوبیت، د ر د ستور بسیاری از غذاها از پنیر بِری استفاد ه میشود که این تعد اد رو به افزایش است.
پنیر بِری، نوعی پنیر خامهای لذیذ با چربی بالا و عطر و طعمی ملایم است. د ارای ظاهری با رنگ زرد كمرنگ و روكشی سفید رنگ میباشد .
ارزش غذایی به ازای هر ۱۰۰ گرم پنیر بِری: ۳۳۴ کیلوکالری، 0.5 گرم كربوهید رات، 27.7 گرم چربی و 20.7 گرم پروتئین.
پنیر كاممبرت (Camembert Cheese)
یکی از مشهورترین پنیرهای جهان پنیر کامِمبرت است. این پنیر هم مانند پنیر بِری د ر شمال فرانسه تولید میشود . ظاهر پنیر کامِمبرت و بِری شبیه به هم است. با اینحال میزان خامهای بود ن کامِمبرت کمتر است، به همین د لیل عطر و طعم متفاوتی د ارد . این پنیر از شیر گاو و به کمک انواعی از کپک خوراکی از خانواد ه پنیسیلین به نامهای Penicillium candida و Penicillium camemberti تهیه میشود . پنیر کامِمبرت د ر اند ازههای کوچکتری تولید و تخمیر میشود که همین امر فرایند تولید را تسریع میکند . این سرعت آماد ه شد ن برای پنیر کامِمبرت سبب میشود که این پنیر نسبت به پنیر بِری که د ر همان زمان آماد ه شد ه است طعم تند تری د اشته باشد . این پنیر هر چه بیشتر برسد ، بافت آن نرمتر شد ه و بوی آن تند تر میشود .
چاشنی هر د و پنیر یکسان است، اما کامِمبرت مزه ماند گارتری د ارد ، عطر و طعم آن بیشتر است و گاهی اوقات کمیترش است. کامِمبرت د ر صبحانه یا برای تهیه کیک، ساند ویچ و د سر استفاد ه میشود كه د ارای ظاهری با رنگ زرد كمرنگ و روكشی سفید رنگ میباشد .
ارزش غذایی به ازای هر ۱۰۰ گرم پنیر کامِمبرت: 300 کیلوکالری، 0.5 گرم كربوهید رات،24.3 گرم چربی و 19.8 گرم پروتئین.
پنیر چد ار (Cheddar Cheese)
معروفترین پنیر انگلیسی که تولید آن به قرن ۱۲ و روستایی به همین نام بازمیگرد د . چد ار، عموماً سفت با رنگ زرد مایل به سفید است، اما انواع پنیر چد ار که نرمتر یا د ارای رنگ زرد تر یا سفید تر هستند نیز تولید میشود .
چد ار د ر انگلستان اولین پنیر پرمصرف و د ر آمریکا بعد از موزارلا د ومین پنیر پرمصرف محسوب میشود . پنیر چد ار از شیر گاو تهیه میشود . د ر تهیه این نوع پنیر، معمولاً پس از عمل ترشكرد ن شیر، ماد ه جامد تشكیل شد ه را میشویند تا ph آن را كاهش د هند و بهاصطلاح، پنیری با طعم شیرین تهیه كنند .
این پنیر سرشار از كلسیم، پروتئین با هضم آسان، فسفر و انواع ویتامینها است كه ارزش غذایی آن معاد ل 12-11 كیلوگرم شیر تازه گاو است. کاربرد چد ار معمولاً د ر تهیه انواع ساند ویچ مانند همبرگر است. چد ار د ارای بافتی سفت بود ه و طعمی قوی د ارد که د ر غذا کاملاً مشخص است. پنیر چد ار د ر انواع و طعمهای مختلفی تولید میشود .
طعمهای مختلف پنیر به تاریخی که از ساخت پنیر میگذرد ، بستگی د ارد :
طعم ملایم: ۳ ماه
طعم متوسط: ۵ تا ۶ ماه
جاافتاد ه و کامل: ۹ ماه
فوقالعاد ه جاافتاد ه: ۱۵ ماه
محصول نهایی: ۱۸ ماه یا بیشتر
چد ار با طعم ملایم، بافت نرم و صافی د ارد و عطر و بافت آن ملایم و بیشتر خامهای است. بهعبارت د یگر، محصول نهایی چد ار، سفت و محکم است و عطر و طعم قوی و تند ی د ارد . همچنین ممکن است بهعلت شکستن پروتئینها، بلورهای کریستالی د ر پنیر ایجاد شود ، با این وجود آسیبی به طعم لذیذ پنیر وارد نخواهد شد .
این پنیر د ارای ظاهری با رنگ سفید تا نارنجی است.
ارزش غذایی به ازای هر ۱۰۰ گرم پنیر چد ار: 403 کیلوکالری، 3.1 گرم كربوهید رات،2.33 گرم چربی و 9.24 گرم پروتئین.
پنیر كاتج (Cottage Cheese)
پنیر کاتج نسبت به انواع د یگر پنیر تفاوت زیاد ی د ارد و بیشتر شبیه به پنیر ریکوتا (ricotta) است. پنیر کاتج برای اولین بار د ر اوایل قرن نوزد هم د ر آمریکا، با تولید د لمههای اسید ی د ر شیر که حاصل کشت باکتریایی بود ند ، تولید شد . مواد مغذی موجود د ر این پنیر بهد لیل روند تولید متفاوت آن، بسیار گوناگون است. این پنیر محتوای چربی خیلی کمی د ارد ، بنابراین کالری آن بسیار پایین است. د رنتیجه پنیر کاتج برای آن د سته از افراد ی که بهد نبال غذایی با پروتئین بالا هستند بسیار مناسب است. طعم این پنیر بسیار خوب بود ه و کمی ملایم، نمکی و خامهای است. همچنین میتوان از این پنیر د ر د ستورهای مختلف آشپزی استفاد ه کرد . پنیر کاتج از پنیرهای محبوب د ر بریتانیا و ایالات متحد ه است. این پنیر سرشار از پروتئین و انواع مواد مغذی است. این پنیر د ارای ظاهری ناصاف (شبیه سرشیر سفید ) است.
ارزش غذایی بهازای هر ۱۰۰ گرم پنیر كاتج: 98 کیلوکالری، 3.4 گرم كربوهید رات،4.3 گرم چربی و 11.1 گرم پروتئین.