دکتر محمد رضا صفرینژاد؛ جراح و متخصص بیماریهای کلیه و مجاری ادراری
درمان زگیل ناحیه تناسلی
در پزشکی برای درمان بیماریها ما دو اصطلاح بهکار میبریم: درمان و شفا. درمان عبارت است از برطرف کردن علائم و نشانههای بیماری، طوریکه بیمار احساس میکند حالت طبیعی همیشگی را بدست آورده است. شفا در حقیقت ریشه کن کردن بیماری است و هیچگونه آثاری از بیماری در بدن بیمار باقی نمیماند و از نظر پزشکی بدن حالت قبل از بیماری را بهخود میگیرد.
به عنوان مثال اگر فردی مبتلا به تب تیفوئید باشد میتوان وی را با تجویز درمانهائی شفا بخشید ولی اگر فردی مبتلا به زونا شود، میتوان علائم بیماری را که عبارت است از تاولهای دردناک درمان کرد، ولی ویروس زونا در بدن بیمار باقی میماند، یعنی برای بیماری زونا شفا وجود ندارد. این در مورد زگیلهای تناسلی نیز صدق میکند. برای این بیماری نیز شفا وجود ندارد. با درمان میتوان ضایعات زگیل مانند را تا حد زیادی از بین برد، ولی ویروس در بدن بیمار باقی میماند.
درمان ضایعات زگیلی قابل رویت از آلودگی فرد نیز میکاهد ولی آنرا کاملاً از بین نمیبرد. گاهاً زگیلهای تناسلی در 20-10 درصد موارد در عرض 4-3 ماه بدون درمان نیز ناپدید میشوند. برای درمان زگیل راههای درمانی مختلف مثل، تجویز داروهای موضعی، لیزر، سوزاندن با حرارت، منجمد ساختن و غیره وجود دارند. میزان مؤثر بودن و عوارض هر یک از روشهای درمانی فوق متفاوت است. هیچ درمانی وجود ندارد که بتواند صد در صد، ضایعات زگیلی را از بین برده و از عود آنها جلوگیری نماید. هر بیماری از یک روش درمانی خاص سود میبرد. این را به خاطر داشته باشید که تمام انواع درمانهای موضعی زگیلهای تناسلی میتوانند منجر به ایجاد بافت سفت ناشی از ترمیم شده و در جای زگیلها پوست رنگدانههای خود را از دست داده و سفید شود.
پیشگیری از زگیل ناحیه تناسلی
بهترین و مؤثرترین راه پیشگیری، اجتناب از آلودگی میباشد. یک واکسن مؤثر برای پیشگیری از عفونت با ویروس پاپیلوم انسانی در سال 2006 توسط FDA(سازمان غذا و داروی آمریکا) هم برای زن و هم برای مرد مورد تائید قرار گرفت. در دنیا خانمها از این واکسن بهصورت وسیع استفاده میکنند.
خانمهائیکه قبلاً آلوده به ویروس پاپیلوم انسانی نشدهاند، تجویز واکسن تقریباً صد در صد از آلوده شدن به ویروس پاپیلوم انسانی نوع 6، 11، 16 و 18 پیشگیری میکند. آن در خانمهائیکه قبلاً به ویروس پاپیلوم انسانی آلوده شدهاند کمتر مؤثر است و از ابتلاء به تمام انواع ویروس پاپیلوم انسانی جلوگیری نمیکند. این واکسن برای مردان و زنان 26-9 ساله مورد تائید قرار گرفته است. واکسن دیگر به نام Cervarix وجود دارد که از ابتلاء به ویروس پاپیلوم انسانی نوع 16 و 18 پیشگیری میکند و توسط FDA برای زنان 25-10 سال مورد تائید قرار گرفته است.
توجه داشته باشید که کار واکسن پیشگیری از ابتلاء به عفونت است و نه درمان. همینکه فردی به ویروس آلوده شود، واکسن دیگر کمکی به وی جهت درمان بیماری وی نخواهد کرد. چون شفا برای آلودگی با ویروس پاپیلوم انسانی وجود ندارد و هیچ درمانی نیز صد در صد مؤثر نمیباشد، بنابراین باید حداکثر سعی و تلاش بشود که از آلودگی به این ویروس که عامل زگیلهای تناسلی و بعضی سرطانها مثل سرطان گردن رحم در خانمها میباشد، جلوگیری بعمل آید.
مراقبتهائی که بیمار باید انجام دهد
- باید مراقب باشید که به نواحی دارای زگیل، ضربه وارد نشود. چون ممکن است سبب خونریزی گردد.
2. مراقب باشید که بیماری را به دیگران منتقل نکنید.
3. زگیلها بهخودی خود عفونی هستند، از دست زدن به آنها خودداری کنید.
4. هرگز زگیل را گرفته و نکشید و یا آنرا نچلانید.
5. خانمهائی که دارای زگیلهای تناسلی هستند، باید حتماً پاپ اسمیر انجام دهند و از نظر وجود ویروس پاپیلوم انسانی در گردن رحم بررسی شوند.
6. دوره درمان تجویز شده توسط پزشک را کامل کنید.
7. اگر ضایعه با اولین درمان برطرف نشود، نیاز به بررسی و توجه بیشتری دارید.
8. استفاده از کاندوم در رابطه جنسی، انتقال بیماری را به مقدار زیادی کاهش میدهد ولی صفر نمیکند.
9. هر فرد مبتلا به زگیلهای تناسلی، میبایست تا کامل شدن دوره درمان از برقراری رابطه جنسی خودداری نماید.
یکی از روشهای درمانی رایج زگیل ناحیه تناسلی
کرایو درمانی: در این روش ضایعه زگیلی با نیتروژن مایع منجمد میشود. میزان موفقیت با این روش زیاد و عوارض آن اندک است.
لیزر درمانی: از لیزر برای درمان ضایعات وسیع و یا در مواردیکه ضایعه دچار عود شده است، استفاده میشود. این روش نیاز به بیحسی موضعی یا بیهوشی دارد. معایب لیزر عبارتند از: هزینه آن زیاد است، مدت زمان طولانی جهت ترمیم ضایعات لیزر شده لازم است، جای ترمیم ضایعات لیزر شده بشکل التیام زخم باقی میماند و بالاخره با لیزر، ذرات ویروس پاپیلوم انسانی در هوا پراکنده میشوند.
سوزاندن: در این روش از جریان برق برای سوزاندن ضایعه استفاده میشود. آن نیاز به بی حسی موضعی دارد. دود ناشی از سوختن زگیل عفونی است.
داروهای موضعی: تعداد آنها زیاد است و باید توسط پزشک تجویز شود.
برداشتن با جراحی: اگر تعداد زگیلها اندک و اندازه آنها كوچک باشد، با جراحی میتوان آنها را برداشت. در ریشه کن ساختن ضایعات زگیلی ناحیه تناسلی، جراحی بسیار مؤثرتر از درمانهای طبی است.
زگیل ناحیه تناسلی در مادران باردار
در خانمها اغلب زگیلها در دوران بارداری ظاهر شده و یا زیاد میشوند. همچنین عفونتهای نهفته میتوانند در دوران بارداری خود را نشان دهند. اگر زگیلها در داخل واژن و یا دهانه رحم باشند، ممکن است زایمان طبیعی را مشکل نمایند، چون این ضایعات به راحتی خونریزی میکنند. زگیلها ممکن است بعد از حاملگی بخودی خود ناپدید شوند.
خطر بزرگ این است که نوزاد ممکن است هنگام عبور از کانال زایمانی آلوده گردد. ویروس پاپیلوم انسانی میتواند در نوزاد سبب عفونت خطیر ریوی که بالقوه کشنده است، شود. در این نوزادان زگیلها بسرعت در دستگاه تنفسی رشد کرده و منتشر شده و سبب انسداد راههای هوائی میشوند.
عوامل خطر ساز زگیل ناحیه تناسلی
یک عده عواملی احتمال ابتلاء به زگیلهای تناسلی را بیشتر میکنند. عمدهترین آنها عبارتند از:
1. داشتن رابطه جنسی با افراد متعدد
2. داشتن یک بیماری مقاربتی دیگر مثل سوزاک
3. داشتن رابطه جنسی با فردی که از سابقه وی اطلاع درستی ندارید.
4. شروع روابط جنسی از سنین پائینتر
سرطانزائی زگیل ناحیه تناسلی
سرطان گردن رحم رابطه بسیار نزدیکی با ویروس پاپیلوم انسانی دارد. بعضی از انواع ویروس پاپیلوم انسانی در ایجاد سرطانهای فرج، سرطان مقعد و سرطان آلت تناسلی دخیل هستند.
ملاقات با پزشک
اگر برای زگیلهای تناسلی با پزشک متخصص قرار ملاقات دارید، قبل از موعد پرسشهای خود را یادداشت کنید تا از پزشک خود در مورد آنها سؤال نمائید:
1. آیا واقعاً من دارای زگیل تناسلی هستم؟
2. آیا علل دیگری نیز به غیر از زگیلهای تناسلی برای علائم من وجود دارند؟
3. چه آزمایشاتی را شما توصیه میکنید؟
4. آیا لازم است من از نظر وجود سایر عفونتهای مقاربتی نیز تست شوم؟
5. آیا شما توصیه به درمان دارید، اگر بلی چه نوع درمانی.
6. چه مدت پس از شروع درمان من میتوانم انتظار بهبودی داشته باشم؟
7. آیا من مسری هستم؟ چگونه میتوانم خطر انتقال عفونت به دیگران را کاهش دهم؟
8. آیا شریک جنسی من نیز نیاز به تست از نظر این بیماری دارد؟
9. کی میتوانم رابطه جنسی خود را از سر بگیرم؟
10. چقدر احتمال دارد که من در آینده مجدداً مبتلا به زگیلهای تناسلی شوم؟
11. آیا من در معرض عوارض زگیلهای تناسلی (مثل سرطان، خونریزی، احتباس ادراری، و غیره)هستم؟
12. هر چند وقت یکبار لازم است من از نظر مراقبتهای پزشکی زگیلهای تناسلی به مراکز بهداشتی درمانی مراجعه کنم.