ماهیت برخلاف تربیت
آیا شخصیت و افكار ما توسط ژن‌های‌مان كنترل می‌شوند یا محیط‌مان؟ این سوالی است كه مدت‌هاست ذهن دانشمندان را به خود مشغول كرده است. برخی از آنها می‌گویند، هر دو عامل با هم این كار را انجام می‌دهند. پژوهش‌ها و مطالعات نشان می‌دهند كه روی بیشتر ویژگی‌های فردی نمی‌توان كنترل داشت؛ ولی در بسیاری موارد نیز نوع تربیت و محیط فرد تاثیر بسیار زیادی روی آنچه كه هست و آنچه می‌خواهد انجام دهد، دارد.
آگاهی (هوشیاری)
وقتی كه صبح از خواب بیدار می‌شوید، درك مفهوم طلوع خورشید برای‌تان آسان‌تر می‌شود. صدای آواز برخی پرندگان را می‌شنوید و تابش نخستین اشعه‌های خورشید بر پیكره زمین، شادی و نشاط به جان و روح شما می‌دهد و حتی جسم‌تان نیز از آن بی‌نصیب نمی‌ماند. به عبارت دیگر، شما با خبر و هوشیار هستید.
این موضوع پیچیده از سال‌های بسیار دور تا به امروز دانشمندان بسیاری را به ستوه آورده است. هوشیاری و اینكه چطور فرآیندها در ذهن رشد می‌كنند، اوج می‌گیرند و تجربیات درونی تبدیل می‌شوند، یكی از رازهای بزرگ ذهن است.
صندوق خاطرات
برخی از اتفاقات و تجربیات (چه خوشایند و چه ناخوشایند) را به سختی می‌توان فراموش كرد؛ مثل عاشق شدن برای اولین بار. اما چگونه این اتفاقات و تجربیات گاه تا آخر عمر حفظ می‌شوند؟ پاسخ این است كه با استفاده از شیوه‌های تصویرسازی ذهنی. دانشمندان در حال بررسی مكانیزم ایجاد و ذخیره سازی خاطره‌ها هستند.
آنها دریافته‌اند كه هیپوكامپ بین ماده خاكستری رنگ مغز می‌تواند همانند یك جعبه خاطره عمل كند. اما این ناحیه مخصوص نگهداری و ذخیره سازی، قابلیت تفكیك كردن ندارد؛ بنابراین هم خاطرات خوب و هم بد، هر دو به طور مشابه در یك ناحیه مغزی به صورت فعال نگهداری می‌شوند.
دست انداختن ذهن
خندیدن یكی از ناشناخته‌ترین رفتارهای آدمی است. دانشمندان دریافته‌اند كه با خندیدن (به طور كامل) سه قسمت از مغز روشن می‌شود: 1) بخش مربوط به فكر كردن كه به ما كمك می‌كند موضوع خنده‌دار را بفهمیم، 2) بخش حركتی كه به ما دستور حركت و تكان ماهیچه‌ها را می‌دهد و 3) بخش احساسی كه عامل ایجاد نوعی احساس گیجی است. اما هنوز معلوم نیست كه چرا یك نفر می‌تواند به یك حرف كاملا جدی بخندد، در حالی كه شخص دیگر یك فیلم كمدی خنده‌دار را تماشا كند، ولی فقط گاه‌گاهی با دهان بسته لبخندی بزند!
طبق نظریه گروهی از دانشمندان، خندیدن یك پاسخ بازیگوشانه به ناسازگاری‌ها و ناهمخوانی‌ها و نوعی نافرمانی از توقعات متداول و مرسوم است. خندیدن روشی برای انتقال یك پیام است. وقتی كسی به وسیله خنده منظورش را كه همان شوخی و سرگرمی است، به دیگری منتقل می‌كند، می‌داند كه یك راه آسان برای رساندن پیام‌اش انتخاب كرده است.
معمای زوال جسم
«زندگی ابدی فقط در قصه و افسانه‌ها وجود دارد. چرا انسان‌ها پیر و فرسوده می‌شوند؟ با یك جسم سالم پا به دنیا می‌گذاریم، بزرگ می‌شویم، رشد می‌كنیم و تنومند می‌شویم و با بیماری‌ها مقابله می‌كنیم؛ اما با شروع پیری و فرسودگی جسم، سوخت و ساز بدن‌مان تغییر می‌كند و شكل‌مان از حالت معمول خارج می‌شود.
دیگر تاب مقابله با هیچ نوع آسیب و بیماری را نداریم و هر روز خفیف‌تر و ضعیف‌تر می‌شویم. در مورد اینكه چرا پیر می‌شویم، دو نوع تئوری ارائه شده است: 1) همانند سایر ویژگی‌های انسانی، پیری نیز یكی از بخش‌های اصلی ژنتیك انسان‌هاست و این مساله به خودی خود می‌تواند مفید هم باشد. 2) در پیری هیچ نوع هدف و مقصدی نیست.
تخریب بافت‌های سلول‌های بدن باعث پیری می‌شود و تنها كاری كه دانشمندان و پژوهش‌گران شاید با تلاش فراوان بتوانند انجام دهند، این است كه طول محدود عمر را كمی طولانی‌تر كنند. در هر صورت پیری كمی دیرتر، ولی با همان كیفیت از راه می‌رسد.
برای خواندن بخش اول- رازهای شگفت انگیز از ذهن انسان- اینجا کلیک کنید.
