گلبرگ شعبانی؛ کارشناس ارشد تغذیه
آجیل و کاهش وزن
در یک بررسی که بمدت 4 سال انجام گرفت مشخص شد جایگزین نمودن روزانه یک سروینگ از هر نوع آجیل (بادام، بادام زمینی و...) با یک سروینگ گوشت قرمز، چیپس، گوشتهای فرآوری شده و سیب زمینی سرخ کرده و... ریسک افزایش وزن در حد معنی داری کاهش می‌یابد.
متاسفانه برخی افراد این تصور رادارند که آجیل، پرکالری و پرچرب بوده و نباید بطور منظم ازآن استفاده نمود. در حالیکه باید دانست چربی آجیل از نوع مفید بوده و برای سلامتی اهمیت ویژه‌ای دارد.
تأثیر رژیم غذایی و نوسانات وزن بر روی بیماری دو قطبی
بیماری دو قطبی نوعی اختلال روانی است که افراد دچار تغییرات شدید خلقی می‌شوند، در نتیجه یافتن راهی برای درمان آنها بسیار دشوار می‌باشد.
یک تحقیق صورت گرفته بر روی 133 نفر نشان داد، در صورت مصرف غذاهای سرشار از ویتامین، مینرال و مواد غذایی ضد التهاب مانند: ان‌استیل سیستئین، با دنبال کردن برنامه غذایی مناسب، بهتر به درمان پاسخ می‌دهند.
کاهش وزن بر اثر مصرف مکمل ویتامین D در کودکان دارای اضافه وزن
امروزه چاقی در کودکان به یکی از معضلات عمده بهداشتی در دنیا تبدیل شده است.
اگرچه کمبود ویتامین D معمولاً بعنوان عاملی در بروز مشکلات استخوانی شناخته می‌شود اما در سال‌های اخیر در مطالعات متعدد، بطور فزاینده‌ای کمبود آن با افزایش تجمع چربی در بدن و چاقی نیز به اثبات رسیده است.
طبق تحقیقات اخیر، ویتامین D می‌تواند بر روی کاهش وزن و ریسک فاکتورهای قلبی عروقی در کودکان دارای اضافه وزن مؤثر باشد.
چاقی در کودکان می‌تواند منجر به بیماری‌های قلبی عروقی و دیابت در آینده نزدیک شود.
تحقیقات زیادی به بررسی اثر ویتامین D در افراد مبتلا به فشار خون، قند ناشتای بالا، کلسترول بالا که از عوامل ایجاد بیماری قلبی عروقی، دیابت و سکته هستند، انجام گرفته است.
تحقیقات اندکی در زمینه تأثیر دراز مدت این ویتامین بر درمان اضافه وزن در صورت کمبود آن، انجام شده است.
محققان این بررسی اظهار کردند مکملیاری ساده با ویتامین D باعث تخفیف مشکلات ناشی از چاقی نظیر افزایش چربی خون در مراحل بعدی زندگی آنها خواهد شد.
البته آنها تاکید دارند که ابتداآزمایش برای تشخیص کمبود آن گرفته و سپس مصرف آن توصیه شود.
لازم بذکر است که تحقیقات آینده باید براحتمال مسمومیت زایی و یا عوارض مکملیاری با این ویتامین انجام بگیرد.
اثرات سمی قندهای مصنوعی بر میکروبیوم‌های گوارشی
FDA، تاثیرسمی قندهای مصنوعی و مکمل‌های ورزشی را بر میکروب‌های گوارشی تأیید نموده است. در چندین مطالعه که بطور همزمان انجام شد، مسمومیت زایی 6 شیرین کننده مصنوعی شامل (آسپارتام، سوکرالوز، ساخارین، نئوتام، ادوانتام و آسه سولفام) و 10 مکمل ورزشی که حاوی این شیرین کننده‌ها بودند، تأیید شد.
باکتریهای موجود در لوله گوارشی هنگامی که در تماس با تنها (1 میلی‌گرم در میلی لیتر) این قندها قرار بگیرند، علایم مسمومیت را نشان می‌دهند.
این نوع قندها بطور نامحدود در غذاها و نوشیدنی‌های مصرفی که محتوای شکر آنها کاهش یافته (کم شکر یا زیرو) وجود دارند و متاسفانه بسیاری از افراد بدون اطلاع از این موضوع آنها را به دفعات در طول روزمصرف می‌نمایند.
میکروبیوم‌های مستقر در محیط روده، فواید بیشماری برای سلامت فرد دارند که با مصرف نوشیدنی‌های فاقد ارزش تغذیه‌ای، عملاً کارایی خود را ازدست می‌دهند.
تأثیر رژیم غذایی بر سلامت پستان
امروزه اغلب متخصصان، رژیم غذایی را بعنوان یکی از مهم‌ترین فاکتورهای "سبک زندگی" تأثیر گذار بر سرطان پستان، در نظر گرفته می‌گیرند.
متاسفانه سرطان پستان در زنان رو به افزایش است و از عوامل زمینه ساز آن می‌توان از یکطرف به مواردی نظیر مصرف بیش از حد غذاهای پرچرب به سبک رژیم غربی، شیرینی جات و مواد غذایی پرکالری و مصرف روزافزون غذاهای فراوری شده و از طرف دیگر عدم رعایت سبک غذای مدیترانه که حاوی سبزیجات فراوان، ماهی و روغن زیتون است، اشاره نمود.
علاوه بر موارد رژیمی بالا، مطالعات اخیر حاکی از آن است که میزان «لاکتوباسیلوس» (میکروبیوم مفید موجود در مجرای گوارشی) در افراد مبتلا به تومور حاد پستان، در مقایسه با افراد معمولی، بسیار کم است. از این رو امروزه فرضیه تأثیر عدم تعادل میکروبی در بروز سرطان مورد توجه خاصی قرار گرفته است.
از آنجایی که رژیم غذایی اصولی، موثرترین عامل مؤثر بر میکروبیوم دستگاه گوارش است، می‌توان فرضیه جدید را اینگونه مطرح نمود که چه موادغذایی می‌توانند باعث تقویت و تکثیر جمعیت میکروبی غدد شیری شوند؟
همانگونه که از قبل مشخص شده بود رژیم مدیترانه که شامل مصرف سبزیجات، ماهی و روغن زیتون می‌باشد، منجر به افزایش تعداد باکتریهای مفید و در نتیجه کاهش خطر ابتلا به سرطان پستان می‌گردد.
از آنجایی که تحقیقات جدید بر روی افزایش سطح لاکتوباسیلوس در غدد شیری استوار است، در حال حاضر بررسی‌ها بر روی مکمل روغن ماهی و مکمل پروبیوتیک و تأثیر آنها بر افزایش جمعیت میکروبی در غدد شیری در حال انجام است.
ارتباط گرسنگی و نوسانات روحی
اکثر افراد هنگامی که به استرس فکر می کنند تنها فاکتورهای سایکولوژیک را درنظر گرفته و از فاکتورهای متابولیک غافل می‌شوند.
در مطالعه‌ای که بتازگی انجام شد، نشان داده شدرفتار غذایی ناسالم تأثیر مهمی بر حالات روحی فرد می‌گذارد.
بطوریکه بعد از هیپوگلیسمی ناشی از بی غذایی، میزان هورمون کورتیکوسترون در خون افزایش می‌یابد که در این مواقع فرد دچار رخوت و سستی می‌شود.
البته تجربه افسردگی از یک فرد به فرد دیگر متفاوت است ولی با دانستن اینکه تغذیه یک فاکتور مهم در ایجاد حالات روحی فرد می‌باشد، می‌توانند در درمان بیماران حتماً این مسئله مهم را مد نظر قرار دهند.
از آنجایی که حذف یک وعده غذایی می‌تواند شما را بدخلق کند، این مطالعه نیز تأیید می‌کند اگر حذف وعده‌ها بصورت روتین درآید، حالات روحی شما کاملاً تحت تاثیرآن قرار خواهد گرفت.
تغذیه نادرست و احساسات منفی یک سیکل معیوب می‌باشد که در صورت اصلاح نشدن عادات غذایی، حالات بد روحی را بکرات مشاهده خواهیم نمود.
ارتباط گوشت فراوری شده و خطر ابتلا به سرطان سینه
تحقیقات ضد و نقیضی در زمینه ارتباط مصرف گوشت فراوری شده با سرطان وجود دارد.
در برخی تحقیقات، مصرف گوشت فراوری شده منجر به افزایش حدود 9 درصد خطر ابتلا به سرطان سینه گردید در حالیکه در دیگر تحقیقات، ارتباط معنا داری بین دریافت گوشت قرمزبا این نوع سرطان یافت نشد.
از این رو توصیه می‌شود برای پیشگیری از این نوع سرطان، مصرف گوشت فراوری شده را به حداقل میزان ممکن برسانید.
ارتباط خستگی مزمن و هورمون‌های تیروئید
خستگی مزمن (CFS) که بر اثر بی حالی، افسردگی و ضعف ایجاد می‌شود، منجر به کاهش سطح هورمون‌های تیروئیدی می‌شود.
در شرایط هیپوتیروئیدیسم، بدن در حال تلاش برای جبران آن و آزاد کردن بیشتر هورمون می‌باشد اما این روند در این نوع بیماران رخ نمی‌دهد.
در نتیجه بی‌حالی و ضعف در این بیماران بوضوح قابل مشاهده است.
تغذیه بهتر، مغز بزرگتر
وقتی شما بخواهید عضله بسازید قطعاً به باشگاه ورزشی می‌روید اما اگر بخواهید به مغز خود حجم بدهید باید چه کار کنید؟
تحقیقات جدید نشان می‌دهند افرادی که رژیم غنی از سبزیجات، میوه، آجیل و ماهی مصرف می‌کنند، مغز بزرگتری در مقایسه با سایرین دارند.
در مطالعه ای که بر روی بیش از 4200 فرد بالای 45 سال (با میانگین 66 سال) در هلند صورت گرفت، پس از تکمیل پرسشنامه یادآمد خوراک، از آنها MRI گرفته شد و سایز مغز آنها اندازه‌گیری شد.
بهرحال با افزایش سن مغز شروع به کوچک شدن می‌کند ولی می‌توانیم با عادات غذایی صحیح روند آن را کندتر نماییم.
محققان بررسی فوق تاکید نمودند آنچه برای قلب مفید است برای مغز نیز مفید واقع می‌شود زیرا وقتی قلب خوب کار کند و جریان خون خوبی به مغز برساند، مغز راحت‌تر کار کرده و قادر است با توانایی بیشتری پلاک‌های آمیلویید را که باعث بروز آلزایمر می‌شود، پاکسازی نماید.
تأثیر رژیم مدیترانه بر روی نابینایی
برنامه غذایی ناسالم، نقش مهمی در بروزبیماری دژنراسیون ماکولا (AMD) که شایع‌ترین علت کوری در افراد مسن می‌باشد، به‌عهده دارد.
ارتباط بین ژن و سبک زندگی بر روی توسعه AMD در افرادی که سبک غذایی مدیترانه را دارند، نشان داده است که این نوع برنامه غذایی منجر به تأخیر در ایجاد بیماری در 41 درصد از افراد می‌شود.
رژیم مدیترانه در افراد مبتلا به این نوع بیماری می‌تواند اثر مثبتی برجای گذارد، تأثیر این رژیم که شامل مصرف کم گوشت قرمز و مصرف بالای ماهی، سبزیجات، میوه جات، حبوبات، غلات تصفیه نشده و روغن زیتون می‌باشد، بر روی بیماران قلبی اثبات شده اما تاکنون مطالعات کمی، ارتباط تأثیر آن را با AMD بررسی نموده‌اند.
بیماری AMD یک نوع بیماری دژنراسیون بینایی است که منجر به از دست دادن دید مستقیم و واضح می‌شود و این امر در کارهای روزمره از جمله خواندن، نوشتن و رانندگی و دیگر فعالیت‌ها اختلال ایجاد می‌نماید.
این بیماری بیشتر در افراد بالای 50 سال رخ می‌دهد.
در مطالعه جدیدی که بر روی بیش از 5000 نفر انجام گرفت، پرسشنامه یادآمد غذایی توسط آنها تکمیل شد و مشخص شد افرادی که سبک غالب آنها رژیم مدیترانه بود، بخصوص ماهی و سبزیجات و میوه بیشتری مصرف می‌کردند، احتمال ابتلا به AMD در انها کمتر از سایرین بود.
از آنجایی که درمان خاصی برای این مشکل وجود ندارد رعایت سبک تغذیه سالم و بخصوص پیروی از برنامه غذایی مدیترانه، به‌عنوان عامل مهم پیشگیری اکیداً توصیه می‌شود.
