دکتر سیدضیاءالدین مظهری؛ متخصص تغذیه و رژیم درمانی، نائبرئیس انجمن علمی پیشگیری و درمان چاقی
اگر طالب داشتن چهرهای صاف و بدون چینوچروک و پوستی گلگون بدون لکوپیس، ابروان پرپشت و مژگان بلند، چشمان شفاف و بدون پف با نگاه جذاب و لبهای صاف و بدون ترک، دندانهای ردیف و صدفی بدون کرمخوردگی، لثههای سالم و زبان صورتیرنگ و صاف و بدون نقشههای جغرافیایی، موهای لخت پرچین و شکن و سرزنده هستید، به پرسش و پاسخهایی که در قبال دستیابی به موارد پیش گفت در ارتباط کامل میباشند بذلتوجه فرمایید:
چه فرمی از غذا برای جوان ماندن پوست چهره و بدن ما مفید است؟
فرآوردههای طبیعی و بیولوژیک یا ارگانیک، تولیدات گیاهی بهصورت خام یا پخته روزانه در حدود 3 تا 5 واحد (هر واحد معادل صد گرم یا یک لیوان سبزیجات خام یا نصف لیوان بهصورت پخته)، منابع گوشتهای قرمز و سفید (آبزیان و ماکیان) و تخممرغ و حبوبات و دانهها و مغزها همراه با کاهش یا حذف کامل گوشتهای فرآوری شده مثل سوسیس و کالباس، غذاهای آماده سرشار از ترکیبات رنگی و طعمدهنده و نگهدارنده.
پوست به چه موادی بیشتر نیاز دارد؟
پوست جهت تأمین انرژی به درشت مغذیها شامل پروتئینها، کربوهیدراتها و چربیها نیاز مبرمی دارد.
بهطور مثال وقتی ما نان و پنیر میل میکنیم همین لقمه نان و پنیر صبحانه در دستگاه گوارش با هضم و جذب و شکستن مولکولهای تشکیلدهنده بافت نان و پنیر به مواد اولیه سازندهاش ازجمله پروتئین و چربی و قند تجزیه میگردد و از مسیر گردش خون با سایر ریزمغذیهای موردنیاز جهت ساخت و ترمیم پوست در دسترس اپیدرم و بافت پیوندی قرار داده میشود.
البته از بعدتامین نیاز و مصرف، مواد قندی و چربیها نهتنها کمبودی وجود ندارد بلکه خیلی بیشتر از حد نیاز نیز میل میشوند.
اما نکته بسیار مهم در رابطه با طراوت پوست و شادابی و زیبایی آن در قبال درشت مغذیها، فرم آنها است که اگر از نوع قندهای آسان هضم و جذب باشند مثل قندهای موجود در تنقلات شیرین و نوشابهها و شربتها یا غلات و فرآوردههای فاقد سبوس، بهصورت کیک و کلوچه و شیرینیهای خشک و تر و بیسکویتهای گوناگون و دسرهای رنگارنگ، ذائقه نواز بیماری بوده و پیری زودرس را بهسوی فرد گسیل میدارند.
متأسفانه قندهای موجود در ترکیبات مواد مصرفی فوق، بهسرعت هضم و جذب گردیده و سطح قند خون را افزایش میدهند که منجر به ترشح انسولین از پانکراس یا لوزالمعده میشود.
افزایش میزان انسولین و هورمون شبه رشد باعث رشد همه سلولها از جمله سلولهای چربی پوست میشوند که زمینه لازم را برای التهابات و بروز جوشهای پوستی فراهم نموده و سرعت پیری پوست و سایر بافتها را افزایش میدهد.
به چه دلیلی اصولاً نوع تغذیه بر ساختار پوست اثرگذار هست؟
خارجیترین لایه پوست، اپیدرم از پنج لایه ساختهشده که بهطور مرتب نوسازی میشود بطوریکه در طول یک ماه قسمت خارجی آن بهطور کامل تعویض میگردد.
برای این تخریب و نوسازی مواد و مصالح سازنده و انرژی لازم میباشد که از طریق تغذیه روزمره باید تأمین شود.
چه غذاهایی دوستدار سلامتی بافت پوست بدن هستند؟
غذاهای سنتی سفرههای دهههای گذشته و یا استفاده از منوهای مدرن و بسیار مفید رژیم مدیترانه که سرشار از گروههای غذایی باارزشی همچون روغنزیتون و میوههای محلی، سبزیجات متنوع و آبزیان است.
البته پیروی از غذاهای شرق دور آسیا که در بردارنده چای سبز، جلبکهای دریایی، سویا و فرآوردههای آن هستند، نیز مفید بوده و از طریق گنجانیدن این مواد در تغذیه روزمره نهتنها صرفهجویی در میزان انرژی دریافتی رخ میدهد بلکه به علت غنی بودن آنها با ریزمغذیهای بسیار مفید، گرسنگیهای سلولی به وجود نمیآید.
همچنین سویا و فرآوردههای آن با استروژنهای گیاهی خود به جوان ماندن پوست کمک میکنند.
آیا برای حفظ شادابی پوست باید از مصرف قندها چشم پوشید؟
کسانی که مشکل پوستی دارند بهتر است برای مدتی از مصرف قندهای تصفیهشده خودداری یا مقدار استفاده از آنها را به نحو چشمگیری کاهش دهند.
با حذف یا کاهش مصرف قندهای تصفیهشده و جایگزین نمودن آردها و نانها و فرآوردههای فاقد سبوس با نوع سبوسدار، اثرات آنها را در بهبود وضعیت بافت پوست بعد از اندک زمانی مشاهده خواهید نمود.
البته هنگام استفاده از قندهای مرکب بجای دو قندی و تک قندیها بهصورت میوههای گوناگون و سیبزمینی نیز باید حد اعتدال رعایت شود تا از افزایش سطح قند خون و ترشح انسولین بیشازاندازه نیاز پیشگیری شود.
آیا در قبال انواع چربیها نیز این موضوع باید رعایت شود؟
صد درصد بله. چراکه در پروسه هیدروژنه کردن روغنهای مایع گیاهی، فرم ترانس اسیدهای چرب به وجود میآیند که علاوه بر عوارض متعدد و زیانهایی که دارند موجبات پیری زودرس بافت پوست و ظهور آکنه و التهابات پوستی را فراهم میآورند.
منابع غذایی دربردارنده چربیهای ترانس عبارتاند از فست فودها و غذاهای آماده و فرآوری شده، غذاهای تفتداده شده و بریان شده، روغنهای حرارت دیده فراتر از نقطه دود مطمئنه.
در این فرصت یادآوری میشود که استفاده از روغنهای مایع حاوی اسیدهای چرب MUFA و PUFA (دارای چند باند دوگانه) درکند نمودن سرعت پیری بافت پوست بسیار مؤثر میباشند.
این روغنها علاوه برداشتن خاصیت حفظ شادابی و طراوت پوست، جهت ساخت سلولهای جدید و ترکیبات غذارسان و تأثیرگذار بر کاهش التهابات در قسمتهای مختلف بدن بکار میروند.
این اسیدهای چرب لازم و ضروری در بدن ساخته نمیشوند و باید از طریق تغذیه روزمره جهت حفظ سلامتی و پیشگیری از عوارض مختلف تأمین گردند.
بیشتر بخوانید:
آیا تغذیه در بهبود پوست مؤثر است؟
مرطوب کننده های طبیعی برای پوست های خشک
با تغذیه مناسب به جنگ اگزما بروید!
مراقبت از پوست با تغذیه مناسب
پوستی بـدون چروك با تغذیه مناسب