دکتر لادن گیاهی-متخصص تغذیه
علت اصلي آلزايمر هنوز شناخته نشده است. اما به نظر مي‌آيد عوامل ژنتيک، اختلالات عروقی ناشی از فشار خون بالا و هیپرهموسیستئینمی و همچنین مسموميت با آلومينيوم در ايجاد اين بيماري موثرند.
علائم آلزایمر
مراحل اولیه این بیماری با افزايش فراموشي و اضطراب و افسردگي همراه است. اين بيماري به سمت از بين رفتن حافظه كوتاه مدت یا به عبارت دیگر فراموشی رويدادهاي اخير، تغییرات شخصيتي و عدم تشخیص مكان و موقعیت فیزیکی پیشرفت می‌کند و نهايتا به پریشانی شدید، اختلالات در غذا خوردن و جنون مي‌انجامد. در مراحل پایانی بیماری ممکن است کاهش وزن شدید، اختلال در بلع و در برخی بیماران اجتناب از غذا خوردن دیده می‌شود. مراقبت مداوم و بستری کردن بیماران در این مراحل ضروري است.
درمان‌هاي رايج آلزایمر
هنوز درمان قطعي براي اين بيماري شناخته نشده است اما برخی داروها مانند دونپزیل (آریسپت) در کنترل پیشرفت بیماری بسیار موثرند. از آرام بخش‌ها نیز می‌توان برای کنترل اختلالات رفتاری و خواب این بیماران استفاده نمود. مبتلايان به آلزايمر بايد به خوبی تغذیه شوند. با پيشرفت بيماري نيازهاي روزانه فرد نیز باید ارزيابي شود تا بتوان اضطراب، تشويش و علائم بيماري را تا حدي كنترل نمود.
مواد غذایي مفيد برای آلزایمر
اسیدهای چرب امگاتری و آلزایمر
ماهی آزاد، ساردين، ماهی خال مخالي، كدوحلوايي و دانه كتان حاوي اسيد چرب امگا 3 هستند. دانه كدو حلوايي، دانه كنجد و دانه آفتابگردان نیز حاوي اسيد چرب امگا6 هستند. كمبود اين اسيدهاي چرب ضروری در مبتلايان به بیماری آلزايمر ديده مي‌شود. در واقع كمبود اين مواد در مغز می‌تواند یکی از عوامل تخريب سلول‌هاي عصبي در این بیماری باشد؛ بنابراين دريافت منظم مواد غذایي غني از اسيدهای چرب ضروری براي اين افراد بسیار مفيد است.
ویتامین C و آلزایمر
پرتقال، گریپ فروت، مركبات، توت‌ها، فلفل، سيب‌زميني شيرين، سبزي‌های برگي سبز از منابع غني ويتامين C هستند. دريافت روزانه اين آنتي‌اكسيدان طبيعي به محافظت علیه تخريب سلول‌هاي عصبي كمك مي‌كند. انجام تحقيقات بیشتر در این زمینه ضروری است.
ویتامین E و آلزایمر
جوانه گندم، آواكادو، مغزدانه‌ها، دانه‌ها، سبزي‌های برگي سبز رنگ از منابع ويتامين E هستند. افزايش دريافت ويتامين E تخريب سلول‌هاي عصبي را در مبتلايان به آلزايمر به تاخير مي‌اندازد.
نوشیدنیها و آلزایمر
نوشيدني‌هایي که بر پایه شير هستند، خصوصا چنانچه با ويتامين‌ها و مواد معدنی ضروري غني شده باشند، ميان وعده‌های بسیار مناسبي براي اين افراد محسوب می‌شوند.
غذاهای پرکالری و آلزایمر
ساندويچ، كلوچه، كماج و سمنو ميان‌وعده‌هاي مناسبي براي مبتلايان به آلزايمر كه زیر وزن طبیعی هستند مي‌باشد.
غذاهای انگشتی و آلزایمر
نان تست با كره بادام‌زميني و غذاهاي انگشتي كه براي خوردن آنها به قاشق و چنگال نيازي نيست در افزايش انرژي دريافتي موثر است.
مواد غذایی كه بايد در آلزایمر پرهيز شوند
سوپ، آب گوشت و ساير غذاهاي مايع كه خوردن آنها براي مبتلايان به آلزايمر دشوار است كمتر استفاده شود.
برخي مغزدانه‌ها و شيريني‌ها كه بلع آنها دشوار است، نباید به مبتلایان به آلزایمر که اختلال بلع دارند داده شود.
غذاها و نوشيدني‌هايي كه در ظروف آلومينيومي بسته‌بندي شده‌اند، آب‌های آشامیدنی که بیش از 15 میکروگرم در لیتر آلومینیوم دارند و غذاهایی که در ظروف آلومينيومي تهیه می‌شوند، بنا به توصيه برخی متخصصین باید حذف شوند. دریافت مقادير زياد آلومينيوم براي مغز مسمومیت زا است. مقادير بالاي آلومينيوم در مغز مبتلايان به آلزايمر مشاهده شده است. همچنين تحقیقات انجام شده بر روی جوامع مختلف نشان می‌دهد که بیماری آلزایمر در مناطقی که سطح آلومينيوم آب آشاميدني آنها بالاست، شیوع بیشتری دارد.
ريواس دارای اسيد اگزاليك است و در صورتی که در ظروف آلومينيومي پخته شود، باعث حل شدن آلومينيوم ظرف و در نتیجه ورود آن به غذا مي‌شود.
ساير اقدامات در بهبود آلزایمر
- مكمل ويتامين E به كاهش پيشرفت بيماري آلزايمر کمک می‌کند. در بعضی موارد مصرف این مکمل زمان بستری شدن بيماران مبتلا به درجات متوسط بیماری را به تعويق مي‌اندازد.
- برخي مطالعات دريافت مكمل اسيد چرب امگا-6 و امگا-3 را بسيار مفيد نشان مي‌دهند. بهبود اشتها، خواب، خلق و خوي بيمار و حافظه كوتاه‌مدت بعد از مصرف اين مكمل گزارش شده است.
- كاهش سطح مواد مرتبط با ويتامين1 Bدر مغز مبتلايان به آلزايمر مشاهده شده است. بهبود در علائم بيماري بعد از مصرف مکمل ویتامین1 B در این افراد گزارش شده است.
- بهتر است وعده اصلي غذا به هنگام ناهار به بیمار داده شود، زیرا مغز بالاترین سطح فعالیت را در نيمه روز دارد.
- عدم استفاده از خمير دندان و يا قرص‌هاي ضد اسيد كه حاوي آلومينيوم هستند، توسط افرادي كه درخانواده شان سابقه ابتلا به بيماري آلزايمر وجود دارد، توصيه مي‌شود.
