زندگی آنلاین؛ مجله اینترنتی سبک زندگی

بهار عظمتی؛ دكترای تغذیه

نوع رژیم غذایی افراد در شانس ابتلا به بیماری آلزایمر نقش عمده‌ای را ایفا می‌‌كند كه خوشبختانه این عامل جزء عوامل تغییر پذیر محسوب می‌‌شود. با این وجود ارث هم می‌‌تواند یكی از عوامل خطر این بیماری به شمار آید. اثرات مثبت رژیمهای غذایی مدیترانه ای و DASH بر كاهش فشار‌خون، حملات قلبی و سكته مغزی مشخص شده است.

تحقیقات نشانگر این است كه رژیم‌های غذایی مذكور می‌‌تواند در برابر دمانس (زوال عقلی) و آلزایمر نیز نقش محافظتی داشته باشد. رژیم غذایی MIND نسخه تغییر یافته دو رژیم غذایی مدیترانه‌ای و DASH است كه در پیشگیری از دمانس نقش ویژه‌ای دارد و باعث افزایش قدرت مغز می‌‌شود.این رژیم غذایی می‌‌تواند باعث بهبود سلامت كلی فرد نیز شود.

به طور كلی الگوی غذایی كه سلامت قلب را تامین كند، تامین كننده سلامت مغز نیز هست. از آنجایی كه مغز قسمت قابل ملاحظه‌ای از مواد مغذی و اكسیژن موجود در سیستم عروقی را مصرف می‌‌كند، عدم تامین كافی مواد مغذی ضروری برای مغز توان آن را برای مبارزه با عوامل ایجاد كننده آلزایمر و دمانس كاهش می‌‌دهد. رژیم‌های غذایی كه باعث بهبود جریان خون به سمت قلب می‌‌شود، بهبود گردش خون در مغز را نیز بدنبال دارد.  هم چنین بعضی از مواد مغذی می‌‌توانند به پیشگیری از التهاب در مغز و یا محافظت از سلول‌های مغزی كمك كنند. 

مقایسه رژیم غذایی MIND با رژیم‌های غذایی مدیترانه‌ای و DASH

رژیم‌های غذایی مدیترانه‌ای و DASH بر مصرف هفتگی چندین سهم ماهی‌، و مصرف روزانه چندین سهم میوه و سبزی و محصولات لبنی كم چرب تاكید دارند. در رژیم غذایی MIND  مصرف انواع توت‌ها از اهمیت زیادی برخوردارست، زیرا تحقیقات نشان داده‌اند كه انواع توت‌ها روند كاهش ادراك را كند می‌‌كنند. (بلوبری یكی از موثرترین میوه‌ها برای سلامتی مغز محسوب می‌‌شود و بعد از آن توت فرنگی بیشترین تاثیر مثبت را بر عملكرد مغز دارد.)

هم چنین رژیم غذایی مذكور تاكید ویژه بر مصرف سبزیهای برگ سبز دارد كه حاوی آنتی اكسیدان‌ها و ویتامین‌هایی است كه مانع تخریب مغز می‌‌شوند. در رژیم غذایی MINDتوصیه كلی بر مصرف غلات كامل، سالاد یا انواع سبزیهای دیگر و انواع توت‌ها استوار است. این در حالی است كه در رژیم‌های غذایی مدیترانه‌ای و DASH توصیه كلی شامل مصرف انواع میوه‌ها و نه فقط توت‌ها می‌‌شود.

علاوه بر این، رژیم غذایی MIND بر مصرف روزانه خشكبار و دریافت ماهی، مرغ و حبوبات چندین بار در هفته تاكید ویژه‌ای دارد. در این رژیم غذایی توصیه به مصرف ماهی به اندازه رژیم غذایی مدیترانه‌ای و مصرف میوه و سبزی به اندازه رژیم غذایی  DASH نیست و یا به اندازه رژیم غذایی DASH محدودیت وجود ندارد. مصرف گوشت قرمز در رژیم غذایی MIND مجاز است اما به منظور كمك به تامین سلامت مغز مقدار مصرف آن به كمتر از 4 سهم در هفته محدود شده است. اما در رژیم غذایی مدیترانه‌ای توصیه به مصرف گوشت قرمز حداكثر به میزان یك سهم در هفته است.

مزایای رژیم غذایی MIND 

نتایج پژوهشها نشان می‌‌دهد كه رژیم غذایی MIND می‌‌تواند بروز بیماریهای مغزی و خطر بیماری آلزایمر را به میزان 53درصد در افرادی كه به خوبی از این رژیم غذایی پیروی كردند و 35 درصد در افرادی كه به طور متوسط این رژیم غذایی را رعایت كردند كاهش دهد. علاوه بر این، افرادی كه از این رژیم غذایی حداقل به مدت 5 سال پیروی كردند در مقایسه با افرادی كه این رژیم غذایی را رعایت نكردند 5/7 سال ادراك جوانتری داشتند. هر چه افراد مدت زمان بیشتری از رژیم غذایی MIND پیروی كنند، خطر پیشرفت آلزایمر در آنها كمتر می‌‌شود.

رژیم غذایی MINDحاوی مواد مغذی است كه می‌‌تواند التهاب و تولید رادیكال‌های آزاد را كم و از نورون‌ها، پروتئین‌های سیناپسی (ارتباط دهنده سلولهای عصبی) و DNA(مواد وراثتی سلول‌ها) محافظت كند. علاوه بر این، رژیم غذایی مذكورحاوی مواد مغذی مانند ویتامین E و اسیدهای چرب امگا 3 است.

این ویتامین كه اغلب در خشكبار، روغن های گیاهی، دانه ها و سبزیجات برگ دار یافت می‌‌شود، یكی از آنتی اكسیدانهای بسیار قوی است كه در سلامت مغز نقش بسزایی دارد.  ماهی‌ها مخصوصا ماهی‌های چرب منبع عالی اسیدهای چرب امگا 3 هستند كه برای عملكرد پروتئین‌های ارتباط دهنده نرون‌ها ضروری به شمار می‌‌روند.

اسیدهای چرب امگا 3 جزء چربیهای مهم ساختاری مغز هستند كه در انتقال سیناپسی و كاهش رادیكالهای آزاد نقش عمده ای دارد. این رژیم غذایی غنی از ویتامین‌های گروه B مانند فولات، ویتامینC وD نیز می‌‌باشدكه همگی در بهبود سازش نرون‌ها با پدیده پیری موثر هستند. خشكبار به عنوان یك میان وعده خوب سلامت مغز را تامین می‌‌كند.

خشكبار حاوی چربی‌های سالم، فیبر، و انواع آنتی اكسیدان‌ها است كه به كاهش كلسترول بد خون كمك می‌‌كند و بنابراین خطر بیماریهای قلبی را نیز كاهش می‌‌دهد. به این ترتیب توصیه به مصرف كمتر گوشت قرمز و دریافت بیشتر حبوبات، خشكبار و غلات سبوسدار و چربیهای اشباع نشده (MUFA) مثل روغن زیتون كه باعث حفظ سلامت ادراك می‌‌شوند توجیه پیدا می‌‌كند در نهایت رعایت رژیم غذایی MIND می‌تواند پیری و دمانس را به تعویق بیاندازد.

ممكن است بعضی افراد به دلیل عدم كفایت رژیم غذایی از لحاظ مواد مغذی مذكور از مكمل‌های تغذیه‌ای استفاده كنند، این افراد باید این نكته را به خاطر بسپارند كه مواد مغذی موجود در غذاها اثر بخشی همدیگر را افزایش می‌‌دهند و این خاصیت در مكملهای غذایی وجود ندارد...

برای خواندن بخش دوم -تغذیه و زوال عقل- اینجا کلیک کنید.