گفتگو: فاطمه استیری
دكتر محمدرضا بلورساز، فوق‌تخصص بیماری‌های عفونی اطفال در این باره گفت: «افرادی كه زمینه حساسیت را داشته باشند بیشتر در معرض ابتلا به حساسیت فصلی هستند. این افراد ممكن است نسبت به یك نوع آلرژن (ماده آلرژی‌زا) حساسیت داشته باشند كه این آلرژن‌ها ممكن است در مواد غذایی، گیاهان، حشرات، حیوانات و ... وجود داشته باشد و زمانی كه فرد در تماس با این مواد قرار می‌گیرد، موادی در بدن تولید می‌‌گردد كه موجب بروز واكنش‌هایی می‌شود. این واكنش‌ها می‌توانند به صورت بروز علایمی همچون سرفه، خارش شدید، تنگی نفس، تورم و ... باشند.
مثلا كسی كه به توت فرنگی حساسیت دارد، بدن او بعد از خوردن آن كهیر می‌زند یا دچار عوارضی مانند تنگی نفس، خس‌خس سینه و ... خواهد شد. به این افراد، افراد آلرژیك و به موادی كه ایجاد حساسیت می‌كنند، مواد آلرژی‌زا می‌گویند».
وی در خصوص علایم بروز حساسیت فصلی نیز اظهار داشت: «حساسیت می‌تواند در چشم به صورت قرمزی و تورم چشم یا اطراف آن، در بینی به صورت عطسه، ترشحات، خارش و گرفتگی شدید بینی و در ریه به شكل سرفه‌های مزمن و شبانه، خس‌خس سینه یا تنگی نفس و در نهایت آسم ظاهر شود. علایم حساسیت ممكن است به صورت مشكلات جلدی مانند كهیر، خارش یا تورم شدید باشد، اما گاهی علایم بروز حساسیت به صورت سیستماتیك است، یعنی كل بدن دچار حساسیت می‌شود، مانند كسی كه در اثر تزریق پنی‌سیلین دچار شوك می‌شود و حتی خطر مرگ هم وجود دارد».
دكتر بلور ساز در خصوص روش‌های كنترل و شیوه‌های درمان نیز گفت: «درمان حساسیت‌ها به نوع حساسیت و عارضه‌ای كه ایجاد شده، بستگی دارد. اگر حساسیت باعث بروز عوارض چشمی مثل خارش چشم شده است، باید از قطره‌های ضد خارش و ضد حساسیت استفاده كنند. اگر عوارض تنفسی مثل آسم یا تنگی نفس ایجاد شده، باید حتما به پزشك مراجعه و با تشخیص وی از داروی مناسب استفاده كنند. همچنین اگر عوارض پوستی ایجاد شده است، باید از آنتی هیستامین‌ها و كورتون استفاده شود.
اما در مجموع توصیه می‌شود اولا فردی كه به مواد خاصی حساسیت دارد، در معرض آن مواد قرار نگیرد. مخصوصا در كودكان باید به این مسأله خیلی توجه شود، مثلا از مواد شوینده مثل وایتكس برای شستن لباس كودكان استفاده نشود و از زدن عطر یا ادكلن به لباس كودكان پرهیز شود. در واقع بهترین راه درمان، پرهیز از قرار گرفتن در برابر مواد آلرژیك است».
این متخصص در خصوص اینكه حساسیت فصلی در برخی فصول بیشتر بروز می‌یابد، اظهار داشت: «حساسیت فصلی در كودكان در زمستان كه در معرض بیماری‌های سرماخوردگی و ویروسی هستند، بیشتر امكان بروز پیدا می‌كند. این ویروس‌ها در كودكان ایجاد آلرژی كرده و احتمال ابتلا به آسم و تنگی نفس را افزایش می‌دهند.
در تابستان و بهار (مخصوصا بهار) هم امكان بروز حساسیت در افرادی كه زمینه حساسیت دارند، افزایش می‌یابد».
دكتر بلور ساز در ادامه با تاكید بر اینكه مواد غذایی آلرژی‌زا از عوامل اصلی بروز حساسیت هستند، گفت: «توت فرنگی، خربزه، گوجه‌فرنگی، بادمجان، مركبات و ادویه‌جات از عوامل اصلی بروز حساسیت هستند. حساسیت به این مواد غذایی و مواد دیگری مثل شیر گاهی منجر به مرگ فرد می‌شود».
در ادامه بحث، دكتر مسعود كیمیاگر؛ متخصص تغذیه و رژیم درمانی گفت: «حساسیت‌های فصلی كه ممكن است نسبت به گرده گل‌ها یا گیاهان باشند، لزوما با تغذیه درمان نمی‌شوند و نیاز به اجتناب از تماس باعوامل آلرژن و همچنین درمان‌های دارویی دارند كه توسط پزشك متخصص صورت می‌گیرد، اما به طور كلی با تقویت سیستم ایمنی می‌توان تا حدود زیادی به تخفیف علایم كمك كرد».
وی افزود: «مواد غذایی مفید برای تقویت سیستم ایمنی عبارتند از غذاهای حاوی ویتامین E
(مثل جوانه‌ها و دانه‌های روغنی) و همین طور گوشت‌ها و غذاهای حاوی ویتامین C (مثل مركبات). پروتئین‌ها نیز در تقویت سیستم ایمنی نقش دارند.
از مواد غذایی مضر برای حساسیت‌ها هم می‌توان به افزودنی‌های مواد غذایی و غذاهای حاوی این افزودنی‌ها (مثل سوسیس، كالباس و مواد غذایی قوطی شده) اشاره نمود».
دكتر كیمیاگر گفت: «در مورد حساسیت‌های غذایی هم حذف موادی كه معمولا ایجاد حساسیت می‌كنند (مثل بادام زمینی، گوجه‌فرنگی، كیوی، بادمجان و توت فرنگی) می‌تواند مفید باشد. از آلرژن‌های دیگر، می‌توان تخم‌مرغ، شیر، گندم، سویا و ماهی را نام برد.
افرادی كه زمینه آلرژی دارند، ممكن است نسبت به غذاهای جدید نیز واكنش نشان دهند، لذا توجه به این مسأله اهمیت زیادی دارد».
