پرهیز از غذاهای غلیظ برای افطار
برای افطار بهتر است از غذاهای غلیظ یا غذاهایی كه هضم سخت دارند پرهیز شود، مثلاً باید از مصرف بعضی از انواع آش كه دارای لعاب و مقدار زیادی حبوبات، روغن، پیازداغ، نعناداغ، سیر سرخكرده و. . . می‌باشند، اجتناب كرد و یا در حجم خیلی كم از آنها میل نمود و یا آنها را به صورت سبك تهیه و مصرف نمود.
مثلاً آش‌های سبك بدون رشته كه حاوی مقداری لپه، كمی برنج، كمی گوشت چرخكرده یا كمی گردن مرغ یا مختصری گوشت سینه مرغ و مقدار بیشتری سبزی می‌باشند و لعاب كمی دارند؛ بنابراین باید در هنگام افطار غذای حجیم خورده نشود، زیرا هم حجم معده كم شده و معده بیشتر در حال استراحت است تا هضم و هم افراد باید برای سحر گرسنه شوند.
راه‌های رفع یبوست
در هنگام روزه‌داری بروز یبوست شایع است. از راه‌های رفع آن می‌توان به پرهیز از گرمی‌جات، مواد غذایی شور و سرخكرده و نیز مصرف كاهو، خیار، آلو و انجیر خشك اشاره نمود. خیس نمودن حدود 5 عدد آلوبخارا همراه با 2 عدد انجیر خشك در یك فنجان آب از شب قبل و خوردن آن به هنگام سحر نیز راهكار مناسبی است. این امر برای اكثر مزاج‌ها مفید است، زیرا مزاج معتدلی دارد (نه خیلی گرم و نه خیلی سرد است).
مصرف یك لیوان شربت خاكشیر با سكنجبین یا برخی عرقیجات مانند كاسنی، شاه‌تره یا عرق كاهو نیز سودمند است. مصرف میوه‌جات نیز به ویژه بین افطار تا سحر توصیه می‌شود، البته میوه‌جات مدر (ادرارآور) مانند هندوانه بهتر است هنگام سحر خورده نشوند، چون ممكن است شخص به دلیل ادرار زیاد در اوایل روز دچار تشنگی گردد.
به هنگام سحر به این نكات توجه نمایید
در وعده سحری، مصرف سالاد و مخصوصاً كاهو و خیار توصیه می‌شود، چون این مواد غذایی سرد و تر هستند و مزاج خنك دارند و دارای رطوبت نیز می‌باشند و در نتیجه از بروز تشنگی جلوگیری می‌كنند. باید توجه داشت كه در هنگام وعده سحری از غذاهای با مزاج گرم مانند سرخكردنی‌ها، افزودنی‌هایی مثل فلفل و ادویه‌جات تند، چیپس‌ها، سس‌ها و مخصوصاً سس‌های تند، مواد خیلی تند و. . . استفاده نشود، زیرا هم حرارت بدن را بالا می‌برند و هم موجب تشنگی می‌شوند.
توصیه می‌شود خیار یا كاهو نیز در این وعده، بدون نمك میل شوند. مصرف كاهو نیز همراه با سكنجبین یا با مختصری آبغوره، آبلیموی تازه یا سركه طبیعی انگور مفید است.
روش نگهداری غذا برای وعده سحری
اکثر افراد غذای سحری را شب هنگام تهیه نموده و در زمان سحر، آن را گرم و میل می‌‌نمایند. برای حفظ غذا تا زمان سحر، باید غذا را بعد از پخت، بدون برداشتن درِ ظرف، در محیط آشپزخانه (كه خیلی گرم نباشد) بگذارند، بنابراین بهتر است از قرار دادن غذا در یخچال و گرم نمودن مجدد آن در سحر جلوگیری شود، زیرا در این صورت، غذای مانده به حساب می‌آید.
ملین‌ها، مسهل‌ها و مدرها
كلیه ملین‌ها، مسهل‌ها و مدرها مثل چای بهتر است در هنگام افطار استفاده شوند، نه در هنگام سحر، مگر به مقدار كم، اما مصرف ملین‌های ضعیف در هنگام سحر مشكلی ایجاد نمی‌كند و می‌توانند برای جلوگیری از یبوست در هنگام روزه‌داری مورد استفاده قرار گیرند.
فاصله بین غذا خوردن و خواب
فاصله بین افطار و شام تا خواب اهمیت زیادی دارد. فاصله غذا تا هنگام خواب باید خیلی كم نباشد و بسته به نوع غذا این فاصله متغیر است. مثلاً اگر غذا سنگین و دارای گوشت و نان باشد (كه البته برای افطار خیلی توصیه نمی‌شود)، باید 3-2 ساعت تا خواب فاصله باشد و اگر غذا سبك باشد، 2-5/1 ساعت فاصله كافی است.
در حقیقت، قاعده كلی این است كه معده پر و سنگین نباشد و معده بعد از اینكه كمی سبك شد، شخص بخوابد. پس از خوردن سحری نیز طبق همین قاعده نباید بلافاصله فرد بخوابد بلکه بهتر است هم راستا با توصیه های دینی بین‌الطلوعین (1 تا 2 ساعت بعد از اذان صبح) بیدار باشد و در صورتی كه خیلی خسته باشد، بعد از مختصری استراحت، بیدار شود و كار روزانه را شروع نماید، پس با شكم پر نخوابید (چه هنگام شب و چه هنگام سحر).
كلام پایانی
همواره به یاد داشته باشید آنچه را در ایام معمول پزشكان منع یا توصیه نموده‌اند، در زمان روزه‌داری نیز باید رعایت شوند مثلاً افراد گرم‌مزاج نباید در مصرف مواد گرم (چه در ایام روزه‌داری و چه در سایر ایام)، زیاده‌روی نمایند و یا افراد سرد مزاج نباید در مصرف مواد سرد (مانند كاهو، ماست و یا دوغ) در تمام ایام افراط نمایند.
با رعایت این موارد می‌توان دوران روزه‌داری راحت‌تری را سپری نمود و ضمن دستیابی به فواید معنوی، از سلامت جسم و روان نیز بهره برد.
برای خواندن بخش اول- تدابیر طب سنتی برای روزه‌داری- اینجا کلیک کنید.
