بهناز عباسی مقدم؛ كارشناس ارشد تغذیه
سرماخوردگی یکی از شایع‌ترین بیماری‌های بشر در طول زندگی است و علائمی همچون آبریزش بینی، زکام، سرفه، گلودرد و عفونت سینوس‌ها دارد. در طب سنتی، این ترشحات را که از بینی خارج می‌شود، زکام و‌ترشحات پشت حلق را نزله می‌نامند. این ترشحات موادی بیماری‌زا هستند که باید پاک شوند و به هیچ وجه نباید مانع خروج آنها شد.
استفاده از گیاهان خلط‌آور، ضدعفونی کننده و نرم کننده سینه و ضد آبریزش بینی به اشکال مختلف، نظیر جوشانده، بخور، ملین و...در گذشته بسیار مرسوم بوده است. اما هرگونه دارویی که مانع آبریزش بینی در هنگام سرماخوردگی شود، مضر است و باعث احتباس ترشحات در بدن و غلیظ شدن و تبدیل آنها به نزله می‌شود که نزله خود عامل بیماری‌های گوناگون می‌باشد.
مصرف آنتی‌هیستامین
متاسفانه مصرف آنتی هیستامین و قرص سرماخوردگی و انواع قرص‌هایی که حاوی آنتی هیستامین هستند، از آبریزش بینی جلوگیری و در عملکرد طبیعی بدن اختلال ایجاد می‌کند. در هنگام سرماخوردگی به پشت (طاقباز) نخوابید و نیز زیر سر را با بالش بلند نگه دارید تا مانع ریختن ترشحات مذکور به حلق و ریه شود.
در همان مراحل اولیه و شروع سرماخوردگی موارد زیر را رعایت کنید، غرغره کردن آب ولرم همراه با نمک یا جوش شیرین و نوشیدن فراوان مایعات گرم، استفاده از بخورهای گیاهی، استراحت و پوشش مناسب.
استفاده از جوشانده‌ها
برای زکامی که در فصل زمستان روی می دهد، جوشانده ای مرکب از گیاه زوفا، شیرین بیان و انجیر (به میزان مساوی) تهیه و سپس صاف کنید و با کمی ترنجبین شیرین کرده و روزی دو لیوان بنوشید. خوردن آش جو یا ماش با اسفناج، کدو، گشنیز، و چغندر نیز مناسب است. می‌توانید به عنوان غذا، حریره‌ای با سبوس گندم، مغز بادام و عسل درست کرده و میل کنید. همچنین به جای آب از شربت گرم عسل و گلاب استفاده کنید.
فواید عسل در درمان سرماخوردگی
اگر می‌خواهید کمتر سرما بخورید، هر روز صبح سه لقمه عسل با موم بخورید (طب الرضا)؛ چرا که آنتی‌اکسیدان فراوانی در موم عسل وجود دارد. و پژوهش‌های جدید نشان داده است که با گرفتن موم از عسل، بسیاری از خواص سودمند آن کاهش می‌یابد. مقداری سیاهدانه را در سرکه خیسانده بعد آنرا مثل اسفند دود کنید و دود آن را استنشاق کنید.
مصرف چای پونه و بابونه
مصرف مداوم چای پونه و چای بابونه در فصل زمستان قدرت سیستم ایمنی را افزایش می‌دهد. حتی برای بخور دادن می‌توانید بابونه، بومادران، آویشن و شوید را بجوشانید و استفاده کنید. چوب میخک هم یک بخور فوق‌العاده است، زیرا بسیار معطر است و باعث باز شدن مجاری تنفسی می‌شود. مصرف بلغورنیز بسیار مفید است؛ به این صورت که حدود دو پیمانه بلغور را با حدود یک کیلو پیاز و آب روی شعله ملایم حرارت دهید تا کاملاً لعاب دهد و پیازها درآن حل شود و این معجون حتی برای کاهش ابتلا به سرماخوردگی نیز مفید است.
سیستم دفاعی بدن
در زمان سرماخوردگی، سیستم دفاعی بدن ضعیف و در نتیجه قدرت مقابله با بیماری کم می‌شود. روغن سروکوهی یا ارس متابولیسم بدن را تحریک و سیستم ایمنی را تقویت می‌کند. فراموش نکنید که مصرف داروهای شیمیایی بدون تجویز پزشک و به میزان زیاد، سیستم ایمنی بدن را ضعیف می‌کند، پس بهتر است همراه درمان دارویی، روش‌هایی برای ارتقا سیستم ایمنی بدن نیز به کار ببندید.
نکته مهم اینکه داروهای گیاهی برای گلودردهای چرکی مناسب نیستند (با توجه به طولانی بودن دوره‌های اثرگذاری) و طبق نظر پزشک درمان باید صورت بگیرد. اما تقویت بدن همواره و همیشه مورد توجه طب قدیم و طب جدید بوده و هست.
