دکتر علی نقره کار؛ متخصص درد
استفاده از گوشیهای موبایل در سالهای اخیر به شدت افزایش پیدا کرده است.
گوشیهای موبایل جامعه امروزی را با مسائل مختلفی مواجه کردهاند.
در کنار تمام خدماتی که این تکنولوژی جدید برای ما انجام میدهد، مضرات و اثرات منفی زیادی را هم به دنبال داشته است.
یکی از اثرات منفی استفاده از گوشیهای همراه، آسیب رسیدن به گردن است.
به طور متوسط هر فرد در طول شبانه روز ۳ - ۶ ساعت با یکی از تکنولوژیهای الکترونیکی مثل گوشی همراه، تبلت، لپ تاپ و تلویزیون کار میکند که هر کدام مشکلات و مسائل خاص خود را به دنبال داشتهاند.
به خصوص گوشی همراه که استفاده از آن در جامعه به طور روز افزون در حال افزایش است.
در حال حاضر وضعیت طوری است که تقریباً هر جا که بروید میبینید بیشتر افراد در حال کار با گوشیهای خود هستند.
متاسفانه اپیدمیاعتیاد به گوشیهای همراه ظاهراً محدودیت سنی هم ندارد.
افراد مختلف در تمام سنین، از کودک گرفته تا افراد مسن، هر روز ساعات زیادی را به کار با گوشیهای همراه خود صرف میکنند.
بازی کردن با گوشی تکلیفش چیست؟
امروزه کار کردن با گوشی در بسیاری از مواقع صرفاً برای سرگرمی و گذراندن وقت است.
به خصوص اینکه درصد زیادی از کودکان و نوجوانان از گوشیهای همراهشان برای بازی کردن استفاده میکنند.
با جذابیتی که بازیهای امروزی دارند چندان هم عجیب نیست که ببینیم کودکان بیشتر از بزرگترها وقتشان را پای گوشیهای موبایل میگذرانند.
انواع و اقسام بازیهایی که نیاز به وقت زیاد دارند تا سکه، پول، طلا، الماس و... به دست بیاورید و مراحل جدید را باز کنید.
بازیهایی که لازم است مرتباً به آن سر بزنید و حواستان به روند پیشرفتتان باشد.
این نوع بازیها باعث میشوند کسی که در حال بازی است کاملاً از دنیای اطرافش جدا شود و شاید مدتها حواسش کاملاً متوجه گوشی باشد.
البته اعتیاد به گوشی فقط مخصوص کودکان هم نیست.
افراد بزرگسال زیادی را هم میتوانیم ببینیم که مثلاً حتی در حال رانندگی هم سعی میکنند هر طوری که هست کارشان را در گوشی انجام دهند و متاسفانه گاهی میبینیم باعث حوادث مختلف هم میشود!
بنابراین خیلی راحت باید گفت که بازی کردن با گوشی هم تفاوت زیادی با کارهای دیگر ندارد و شاید بشود گفت که بدتر هم هست.
برای اینکه کودکان و نوجوانان (و گاهی بزرگترها) از آسیبهای بازی کردن با گوشی در امان باشند باید همان مواردی که بقیه رعایت میکنند را انجام دهند.
قطعاً رعایت کردن حالت صحیح بدن توسط کودک، نیاز به آموزش و استمرار و تمرین دارد.
نگه داشتن گوشی در ارتفاع مناسب، استراحت دادن به بدن و گردن و وقفه گذاشتن بین بازی (که مطمئناً اوایل بسیار سخت خواهد بود) و … مسائلی هستند که کودکان هم باید رعایت کنند.
نباید این فکر را بکنید که آنها صرفاً به خاطر سن کمترشان از آسیبهای کار کردن با موبایل و … در امان هستند.
در واقع از این جهت که آنها از کودکی و نوجوانی در حال کار با این دستگاهها هستند (در حالی که شما کودکی سالمتری داشتید) در واقع بیشتر در معرض خطر ابتلا به مشکلات ناشی از کار کردن با گوشی همراه در آینده هم هستند.
این وضعیت گردن و مشکلات ناشی از آن، آنقدر شایع است که پزشکان یک نام جداگانه به آن اختصاص دادهاند و به آن مشکل «گردن پیامکی» میگویند.
این بیماری به درد و ناراحتی ناشی از نگاه کردن به سمت پایین برای کار کردن با تکنولوژیهای ارتباطی و سرگرمی(وسایل الکترونیکی) برای مدت طولانی گفته میشود.
بیماری گردن پیامکی باعث ایجاد یک مشکل شایع دیگر میشود که به آن «جلو آمدگی سر» میگویند.
جلو آمدگی سر به حالتی گفته میشود که موقعیت قرارگیری سر نسبت به شانهها جلوتر از حالت طبیعی خود قرار دارد و این حالت میتواند برای فرد باقی بماند و فرم طبیعی بدن را تغییر بدهد.
تشخیص مشکل سندرم گردن پیامکی یا جلو آمدگی سر
با خواندن مطلب بالا ممکن است به این فکر کنید که آیا شما هم دچار مشکل گردن پیامکی هستید یا خیر؟ و حتماً کنجکاو هستید که نشانههای این سندرم را بدانید.
اولین نشانه سندرم گردن پیامکی که بیمار تجربه میکند احساس درد و خستگی در گردن، کمر و شانهها است.
نشانههای دیگر این سندرم شامل درد بخش فوقانی کمر، سفتی و درد در شانهها، اسپاسم عضلات، سردردهای مزمن و در حالت شدیدتر انحنای غیر طبیعی در ستون فقرات و احساس سنگینی سر بر روی گردن میباشد.
روشهای کاهش درد ناشی از گردن پیامکی
خوشبختانه باید گفت که این مشکل به راحتی قابل پیشگیری است و راههای مختلفی برای این کار وجود دارد.
سادهترین، راحتترین و ریشهایترین روش پیشگیری و درمان هم این است که مقدار ساعتی که با گوشی موبایل یا تبلت خود کار میکنید را کاهش دهید.
البته راههای پیشگیرانه دیگر هم هست که به شما کمک میکنند مشکل درد گردنتان را از بین ببرید.
* گوشی یا وسیلهای که با آن کار میکنید را بالاتر نگه دارید: هنگام کار با گوشی موبایل یا تبلت باید گردنتان صاف و سرتان رو به جلو باشد.
در نتیجه باید گوشی یا تبلتتان را تقریباً هم ارتفاع چشمها و جلوی صورت بگیرید.
هنگام کار با لپ تاپ و در کل نگاه کردن به یک صفحه (تلویزیون، مانیتور و …) هم همین کار را باید انجام دهید. صفحه مقابل شما باید در ارتفاعی قرار بگیرد که مقابل چشمهای شما باشد.
به این صورت دیگر لازم نیست برای کار کردن با وسیله یا نگاه کردن به صفحه سرتان را پایین بگیرید و گردنتان را خم کنید و در نتیجه گردن و ستون فقرات شما هم لازم نیست چندین ساعت وزن اضافی از این حالت نادرست بدنتان را تحمل کنند.
* هر چند مدت یک بار به بدنتان استراحت بدهید: اگر قرار باشد تمام روز را یکسره با گوشی یا لپ تاپ و … کار کنید قطعاً مدت زیادی را سالم نمیتوانید سپری کنید.
شاید در ابتدا سخت باشد، ولی باید خودتان را عادت دهید که هر چند مدت یک بار، دست از کار با وسیلهای که رو به رویتان است بکشید.
این کار، اول از همه به چشمهایتان که مدتهاست به یک صفحه در فاصله ثابت خیره شده است، استراحت میدهد و در مرحله بعد هم کمی بدنتان را از حفظ یک حالت تکراری به مدت طولانی خلاص میکند تا بتواند کمیآزاد باشد (اگر هم حالت درست بدن و ارتفاع مناسب برای کار را رعایت نمیکنید، مطمئن باشید بدنتان حتی خیلی بیشتر از این به استراحت نیاز خواهد داشت).
* صاف و درست بنشینید: رعایت حالت صحیح بدن موقع نشستن مزایای زیادی دارد که شامل پیشگیری و کاهش درد مزمن گردن و کمر، کاهش میگرن و سردرد، افزایش انرژی و البته اعتماد به نفس میشود.
به علاوه مطمئن باشید اگر موقع نشستن و کار کردن با دستگاه موبایل و... حالت مناسب به بدنتان بدهید، فشار و استرس کمتری به بدنتان وارد میشود.
* استفاده از گردن بند، کمربند و پشتبندهای طبی: استفاده از گردنبند، کمربند و پشتبندهای طبی به بدن شما یاد میدهند که چطور وضعیت صحیح بدن را رعایت کنند.
لازم نیست همیشه از آن استفاده کنید. مثلاً کافی است ۳۰ دقیقه در روز کمربند طبی ببندید تا هم به کمر و شانهها کمک کرده باشید که از زیر فشار و استرس خارج شوند و هم به تدریج حالت درست بدن در ذهن ماندگار شود.
البته به غیر از افرادی که مشکل گردن پیامکی دارند، کسانی که زیاد در حالت نشسته هستند هم میتوانند از این محصولات استفاده کنند.
مثلاً افرادی که دارای مشاغلی هستند که بیشتر ساعات روز را باید بنشینند، در طولانی مدت، در معرض مشکلات مختلف بدنی قرار میگیرند.
افراد پشت میز نشین، باید به خودشان عادت دهند که طوری روی صندلی قرار بگیرند که کمرشان صاف باشد و در ضمن تسلط کافی به میز، مانیتور و دیگر تجهیزات اطرافشان داشته باشند تا لازم نباشد حالت بدنشان را برای کار کردن به هم بزنند.
پاها باید صاف بر روی زمین باشد، زانوها باید خم باشند و در کل همه اجزای بدن در موقعیت مناسب خود قرار بگیرند.
با رعایت کردن حالت صحیح، در آینده از اینکه به مشکلات قلبی و عروقی، مشکلات کمردرد، استرس، سردرد و کشیدگی و تنش عضلات دچار نشدهاید، قطعاً خوشحال خواهید بود.
آسیبهای ناشی از گردن پیامکی و موقعیت نامناسب سر و گردن
اگر مشکل گردن پیامکی و عدم رعایت حالت صحیح بدن ادامه پیدا کند و فکری برای آن نکنید، در نهایت به مشکلات بدتر و ناخوشایندتری دچار میشوید که شاید دیگر درمان آنها چندان ساده نباشد مثل بیرون زدگی دیسک، فرسایش ستون فقرات، آرتروز ستون فقرات، از بین رفتن انحنای ستون فقرات، آسیب به ریشههای عصبی، کاهش اکسیژن دریافتی، بیخوابی یا وقفه تنفسی در خواب.
گردن پیامکی چیست؟
* کار کردن دائم و توجه به صفحه گوشی موبایل، اول از همه یک اثر نامطلوب اجتماعی دارد و آن این است که بیشتر افراد، امروزه به جای توجه به اطراف و تلاش برای برقراری ارتباط در دنیای واقعی و حرکت در یک مسیر واقعی، تمرکز خود را به دنیای مجازی داخل گوشی خود معطوف کردهاند.
* دومین مشکل این فرهنگ این است که ما با استفاده طولانی مدت با گوشی موبایل خود آن هم در حالی که حالتهای نامناسب را به بدنمان تحمیل میکنیم، در واقع به ستون فقرات و گردنمان آسیب میزنیم.
شاید به نظرتان این حرف اغراقآمیز باشد. قطعاً تا وقتی از فشاری که حالت نامناسب بدن میتواند بر روی ستون فقرات و مهرهها وارد کند و شدت آسیبی که ممکن است به خود بزنید آگاه نباشید، درک خوبی از این موضع نخواهید داشت.
به طور متوسط، وزن سر هر فرد در حدود ۵ - ۶ کیلوگرم است.
بهعنوان یک قانون کلی و ساده میتوان گفت که به ازای هر یک سانتیمتری که سرتان را به سمت جلو خم میکنید، گردن، شانهها، کمر و ستون فقرات باید حدود ۲ کیلوگرم وزن بیشتری را تحمل کنند.
مثلاً کافی است شما برای نگاه کردن به صفحه گوشیتان سرتان را فقط بهاندازه یک بند انگشت جلو بیاورید تا گردنتان مجبور شود وزن یک بچه چهار ماهه را تحمل کند.
بیشتر بخوانید: