جوشگاه پوست صورت و درمان آن
در شماره قبل درخصوص انواع روشهای درمان جوشگاههای باقیمانده از آكنه و بیماریهای دیگر صحبت كردیم و در این قسمت چند روش جدیدتر را نام میبریم.
تزریق كلاژن: از آنجا كه در اسكار علاوه بر طبقه سطحی اپیدرم، الیاف كلاژن هم در اسكار از بین میرود لذا در اسكارهای فرو رفته مانند اسكارهای آكنه، آبله مرغان، تصادفات و اسكارهای بعد از عمل جراحی میتوان از كلاژنهای ساخته شده در محل اسكار تزریق كرد و آن را پر كرد روش تزریق، مقدار تزریق، التهاب نوع كلاژن و غیره بستگی به تجربه و مهارت پزشك دارد چون امكان عوارض جانبی مانند حساسیت به ژل كلاژن تزریق شده وجود دارد و در مواردی كه پزشك تزریقكننده مهارت نداشته باشد میتواند به برجستهتر شدن اسكار یا ورود ژل به بافت سالم اطراف اتفاق افتد به عیب این روش اثرات موقتی آن است و بعد از چند ماه تا یك سال خود به خود جذب میشود تزریق ژلهای كلاژن ماندگار و دائمی مانند سیلیكون خطر جابجیی ژل در آینده هست كه مانند كیسهای در حاشیه فك تحتانی و یا زیرچانه آویزان میشود و یا احتمال واكنشهای آلرژیك و یا حتی بیدار شدن واكنشهای اتوایمون میرود به همین دلیل تزریق ژلهای دائمی مانند سیلیكون ممنوع شده است. حتی تزریق ژلهای موقتی هم ممكن است مانند یك ماده جسم خارجی باعث واكنشهای ایمنی شخص گردد به همین دلیل بهتر است ابتدا یك اسكار مورد تزریق قرار گیرد و در صورتی كه بعد از چند هفته واكنشی دیده نشد بقیه اسكارها تزریق گردد.
تزریق چربی: در دهه اخیر تزریق از چربیهای خود بیمار به اسكار وارد درمان شده است به طوری كه از چربیهای ناحیه باسن یا شكم به روشهای دقیق برداشت كرده و بعد از رقیق كردن و هموژنیزه كردن به داخل اسكار خود بیمار تزریق میشود در این روش چون اختلال آنتیژن وجود ندارد خطر واكنش ایمنی وجود ندارد این روش بسیار مشكل و نیاز به آموزش تخصصی پزشك و تهیه وسایل لیپوفیلینگ و لیپوساكشن است این روغن بسیار موثر و خطرات احتمالی تزریق ژل را ندارد.
پیلینگ شیمیایی: برای پیلینگ یا لایهبرداری پوست از مواد مختلف اسیدی استفاده میشود كه بسته به قدرت ماده اسیدی و میزان نفوذ آن در پوست و اسكار آن را به انواع سطحی، متوسط و عمیق طبقهبندی میكنند بدیهی است هر چه پیلینگ شیمیایی عمیقتر باشد اثر درمانی آن بیشتر ولی عوارض احتمالی آن هم بیشتر است. در این روش با تخریب لایههای سطحی و میانی پوست اسكار، كلاژنسازی تحریك میشود و بعد از پوستهریزی تا چند ماه كلاژنهای جدید ساخته میشود تا بتوانند كلاژنهای از بین رفته اسكار را ترمیم كنند در این روش به علت افزایش كلاژن سازی پوست سالم حاشیه اسكار حتی در اسكارهای عمیق هم اسكار بهتر میشود بدیهی است برای نتیجه بهتر باید پیلینگ شیمیایی به دفعات تكرار شود چنانچه مهارت پزشك كافی نباشد و انتخاب بیمار برای پیلینگ شیمیایی مناسب نباشد خطراتی مانند سوختگی پوست، ایجاد لكهای روشن و تیره، قرمزی پایدار و حتی اسكار جدید احتمال بروز دارند.
لیزر تراپی: در دهههای اخیر از اشعه لیزر در بسیاری از درمانهای رشته پزشكی خصوصا رشته پوست استفاده میشود اشعه لیزر با تخریب بافت مورد هدف مانند موهای زاید، عروق زاید مانند مویرگهای ظریف صورت و پاها، لكهای تیره پوست و همچنین الیاف كلاژن فرسوده و پیر و یا تخریب شده موثرند بدیهی است به دلیل اختلاف طول موجهای بافت مورد درمان از دستگاههای مختلف لیزر استفاده میشود در اسكار آكنه از لیزرهایی كه در جوانتر كردن پوست و ساخت و ساز الیاف كلاژن جدید به كار میروند استفاده میكنند در گذشته از نیروهای Erbium, Co2 و نور IPL استفاده میكردند در سالهای اخیر لیزر جدیدی به نام Fraxel وارد بازار شده است كه قدرت تخریب و سازندگی لیزرهای قدیمی را دارد ولی عوارض آنها را ندارد این لیزر چنانچه به دفعات و فواصل مناسب استفاده گردد به تدریج باعث بهبود نسبی اسكارها میشود.
روشهای درمانی مختلف اشاره شده برای درمان جوشگاه یا اسكار آكنه كه به اختصار توضیح داده شد بسته به سن، جنس، بیماریهای زمینهای بیمار، مسائل روانی بیمار، امكانات مالی و غیره و همچنین نوع اسكار و محل آن و مدت زمانی كه اسكار ایجاد شده است فرق میكند یك پزشك ماهر و با تجربه ممكن است از یك یا چند روش تواما برای درمان استفاده كند. آماده كردن روحی روانی بیمار، توضیحات كامل از نحوه اثر، دفعات انجام، عوارض احتمالی، هزینههای اعمال و غیره باید برای بیمار مشخص بوده و به او تفهیم شود و در مورد نوجوانان والدین بیمار هم باید توجیه شوند. در پایان لازم به یادآوری است در بیماران مضطرب و عصبی و آنها كه از روشهای درمانی پزشكی انتظار معجزه دارند باید قبلا توسط روانپزشك و روانشناس بررسی گردد و چنانچه بیمار از نظر روانی در حالت تعادل بوده و انتظارات بیش از واقعیتها نداشته باشد مورد درمان قرار گیرد در غیر این صورت ممكن است حتی بهترین نتایج درمانی مورد رضایت بیمار نباشد.