زندگی آنلاین؛ مجله اینترنتی سبک زندگی

تحريريه دنياي سلامت

مدت كوتاهی است كه از داروی بوتاكس جهت رفع سردرد نیز استفاده می‌شود. شاید خیلی از افراد اولین باری باشدكه این جمله را می‌شنوند و استفاده از بوتاكس را شیوه عجیبی در درمان سردردهای شدید بدانند؛ ولی واقعیت این است كه با بوتاكس می‌توان میگرن و سردردهای شدید را درمان و از بسیاری از آنها جلوگیری كرد.

بوتاكس به‌عنوان دارویی برای درمان سردردهای شدید به‌طور كاملاً تصادفی كشف شد. بیمارانی كه از میگرن رنج می‌برند، همگی بر این عقیده‌اند كه با تزریق بوتاكس جهت كاهش چین و چروك‌ها، سردردهای‌شان نیز بسیار كاهش یافته است.

بوتاكس كه فقط برای رفع چین و چروك‌های پوست استفاده می‌شود، در صورت استفاده به عنوان داروی ضدسردرد باید ابتدا مراحلی را پشت سر بگذارد.

پزشكان هنوز هم از عملكرد بوتاكس و تأثیر آن روی كاهش یا بهبود كامل سردرد مطمئن نیستند. بوتاكس نوعی پروتئین و سم غذایی بسیار قوی است كه از نوعی باكتری تهیه می‌شود.

این سم بعد از تزریق، بافت ماهیچه‌ای را بی‌حس می‌كند و ‌آنها را از كار می‌اندازد. طی ده سال اخیر بوتاكس برای رفع خطوط و چین و چروك‌های صورت، پلك، خطوط میان ابروها و رفع تعرق بیش از حد زیر بغل مورد استفاده قرار گرفته است.

بوتاكس از طریق بی‌حس كردن ماهیچه‌ها و غدد (ماهیچه‌های پلك، غدد زیر بغل و ماهیچه‌های صورت) این كار را انجام می‌دهد. اگر قرار باشد بوتاكس به عنوان دارویی برای رفع درد استفاده شود، پزشك آن را به پیشانی، گردن و شانه‌ها و نقاطی كه درد و گرفتگی دارد، تزریق می‌كند، این سم عضلات را بی‌حس كرده و از گرفتگی و درد می‌كاهد.

اغلب پزشكان بر این باورند كه بوتاكس كاری فراتر از غیر قابل حركت كردن ماهیچه‌ها می‌كند و ظاهراً می‌تواند گیرنده‌های درد در سلول‌های عصبی را مسدود كند.

در پنج سال گذشته تحقیقات گسترده‌ای در این زمینه انجام شده است. در یكی از این تحقیقات، به 500 نفر از كسانی كه از هر 30 روز ماه، 16 روز سردرد شدید داشتند، بوتاكس تزریق شد؛ ولی خودشان از این موضوع اطلاعی نداشتند. نیمی از این افراد بعد از تزریق از سردرد رهایی یافتند و در نیم دیگر میزان آن بسیار كاهش یافت.

استفاده از بوتاكس به نوع سردرد بستگی دارد. دانشمندان معتقدند از بوتاكس باید برای رفع سردردهای میگرنی استفاده شود و اثر آن حدود 4-6 ماه بعد از تزریق از بین می‌رود و مجدداً باید تزریق شود.

البته این روش درمانی در حال حاضر پرهزینه است و اغلب پزشكان هم با این روش آشنایی كامل ندارند. ماجرای استفاده از بوتاكس در درمان میگرن و سردرد حدود ده سال پیش، وقتی كه مراجعه‌كنندگان برای جوان شدن پوست خود با تزریق بوتاكس از شر سردردهای میگرنی خلاص می‌شدند، به‌طور تصادفی كشف شد.

بعد از آن‌ شركت آلرژن كه تولیدكننده اصلی بوتاكس است، شروع به فروختن آن به عنوان داروی سردرد كرد و سالانه فروش بسیار بالایی هم دارد.

این دارو كه بیش از همه به خاطر توانایی‌اش برای صاف كردن چین و چروك‌های روی پیشانی شهرت دارد، می‌تواند برای درمان اسپاسم (گرفتگی عضلات) گردن، اختلالات عضله چشم و تعریق بیش از حد زیر بغل هم به كار رود. بوتاكس نه تنها مانع ترشح استیل كولین از پایانه‌های عضلی می‌شود، بلكه جلوی آزاد شدن نوروترانسمیترهای واسطه درد، مانند «ماده پی» را هم می‌گیرد.

البته نباید تصور كرد كه بوتاكس برای هر نوع سردردی مناسب است؛ بلكه سردردهای تنشی، میگرن و سردردهای خوشه‌ای غالباً با تزریق بوتاكس كاهش می‌یابند. به هنگام تزریق، بیمار خود كانون‌های اصلی درد را مشخص می‌كند؛ زیرا تشخیص این نقاط اهمیت بسیاری دارد.

 جوان‌سازی پوست با تزریق بوتاكس

برای جوان كردن پوست مقادیر بسیار كمی از سم بوتولینوم توسط پزشك به داخل عضلات خاصی كه بیشتر در ناحیه صورت قرار دارند، تزریق می‌شود.

با این كار سیگنال‌های عصبی كه به این عضلات می‌رسد، بلوك شده و در نتیجه عضله موقتاً از حالت انقباض درمی‌آید و شل می‌شود. با شل شدن عضله خطوط و چین‌های روی پوست آن ناحیه نیز كاهش یافته یا از بین می‌رود.

هر یك از تزریق‌ها چند ثانیه بیشتر طول نمی‌كشد. برای این كار نیاز به استراحت نیست. بعد از عمل تزریق می‌توان صورت را آرایش كرد؛ ولی نباید آن را فشار داد. نتایج عمل تزریق حدود سه تا هفت روز بعد از تزریق پدیدار می‌شود.

با از بین رفتن اثر تزریق، به تدریج قدرت عضله مربوطه برمی‌گردد و خطوط پوست مجدداً نمودار می‌شوند.

در این هنگام باید تزریق را دوباره تكرار كرد. به خاطر داشته باشید كه وجود سم بوتولینوم در مواد غذایی باعث مسمومیت غذایی می‌شود؛ ولی تزریق آن به شكلی كه توضیح داده شد، هرگز باعث این گونه مسمومیت نمی‌گردد. از نظر زیبایی، شكل و محل قرار گرفتن ابرو در زنان و مردان با یكدیگر متفاوت است.

ابروی مردان قوس كمی دارد ولی قوس ابروی خانم‌ها بیشتر است. با افزایش سن، ابرو در یك‌سوم انتهایی دچار افتادگی بیشتر می‌شود و بالا رفتن این بخش از ابروها برای خانم‌ها اهمیت زیادی دارد. با تزریق بوتاكس می‌توان این مسأله را برطرف كرد.

كاربردهای دیگر بوتاكس 

از بوتاكس برای حجیم كردن لب فوقانی نیز می‌توان استفاده كرد. افرادی كه هنگام خندیدن لثه بالایی‌شان، بیش از حد پدیدار می‌شود، با استفاده از تزریق بوتاكس می‌توانند این مشكل را برطرف كنند.

البته این كار نیاز به دقت بسیار زیاد دارد. در برخی افراد گوشه لب‌ها، به سمت پایین آویزان است؛ به طوری كه قیافه فرد همیشه خسته یا عصبانی به نظر می‌رسد!

با استفاده از تزریق بوتاكس می‌توان این عارضه را نیز برطرف كرد. یكی از كاربردهای دیگر تزریق بوتاكس درمان برخی از انواع «تعریق بیش از حد» است.

تعریق بیش از حد به آن میزان از عرق كردن گفته می‌شود كه فعالیت‌های روزانه فرد را مختل كند. این تعریق‌ها در اثر بیماری‌های مختلف، مثل پركاری تیروئید، پاركینسون، دیابت، یائسگی، مصرف الكل، موادمخدر و . . . ایجاد می‌شود.

هشدار:

مصرف نادرست بوتاكس عوارض بسیار جدی به دنبال دارد و فرد را حتی به مرگ نیز می‌كشاند. تزریق بوتاكس باید توسط پزشكان دوره‌دیده انجام و به برچسب آن نیز توجه شود.

در برخی موارد سم به سایر قسمت‌های بدن گسترش می‌یابد و عواقب جدی، مانند فلج ماهیچه‌های تنفسی و دشواری در بلع را به همراه دارد و باعث ابتلا به ذات‌الریه می‌شود.

افرادی كه پیشینه اختلالات عصبی دارند یا دچار مشكلات بلع یا مشكلات تنفسی هستند، باید با احتیاط بیشتری از بوتاكس استفاده كنند. بوتاكس‌های غیراستاندارد، توسط افراد غیرمتخصص، خطرآفرین است.

دوز استفاده از این دارو باید بسیار مورد توجه قرار گیرد. به هر حال این ماده نوعی سم است و چنانچه درست تهیه و نگهداری و همچنین درست تزریق نشود، می‌تواند عوارض جبران‌ناپذیری به بار آورد. افتادگی پلك‌ها،‌ غیرقرینه شدن صورت و ابروها، فلج شدن بخشی از صورت به دنبال استفاده نادرست از بوتاكس و تزریق آن توسط فرد غیرمجرب ایجاد می‌شود.