پیام بهزادی؛ کارشناس ارشد میکروبشناسی
آسپرژیلوزیس، به گستره وسیعی از بیماری های قارچی انسانی و حیوانی گفته میشود که عامل آن جنس Aspergillus می باشد.
امروزه بیش از 100 گونه از قارچ آسپرژیلوزیس شناسایی شده که در محیط های گوناگون انتشار و پراکندگی دارند. مهمترین گونه بیماری زا در انسان Aspergillus fumigatus گزارش شده است ولی گونه های دیگر نیز در بیماری زایی افراد انسان نقش دارند.
انواع آسپرژیلوزیس
1- مسمومیت ناشی از قارچ Aspergillus، که به دنبال استفاده از غذاهای آلوده به آن اتفاق می افتد.
2- بروز آلرژی و دیگر علائم حساسیت زا، به دلیل وجود اسپورها و یا رشد سریع ارگانیزم در حفرات مختلف بدن.
3- بیماری زایی از طریق ایجاد کلنی های محدود در حفرات بدن و بافت های ناتوان.
4- عفونت زایی، به دنبال تهاجم، التهاب، ایجاد دانه و نکروزه نمودن ششها و دیگر اعضای بدن.
5- ایجاد بیماری های منتشره و سیستماتیک مرگ بار.
نوع بیماری و شدت آن، با شرایط فیزیولوژیک بدن میزبان و گونه جنس آسپرژیلوزیس ارتباط مستقیم دارد. بایستی توجه داشت که عوامل قارچی عفونت زا، انتشار جهانی داشته و گونه های متفاوتی را شامل میشوند.
آسپرژیلوزیس ریوی
در این مبحث بیشتر به نوع شایع آسپرژیلوزیس كه نوع ریوی آن است میپردازیم.آسپرژیلوزیس ریوی، انواع آسپرژیلوزیز آلرژی زا، مهاجم و آسپرژیلوما را در بر میگیرد.
نشانه های بالینی آسپرژیلوزیس ریوی بسیار گوناگون بوده و دامنه آن از تشکیل کلنی های بی ضرر ساپروفیتی تا بیماری های حاد مهاجم را شامل میگردد. روند آسپرژیلوزیس آلرژی زا که علت اصلی آن استنشاق اسپورهای قارچ آسپرژیلوزیس می باشد، به صورت زنجیر وار و پیاپی بوده و به اشکال متفاوت از آسم گرفته تا تورم سلول های ریه و آسپرژیلوزیس ریوی-برونشی (تورم ریه ها به همراه حساسیت شدید) ظاهر میگردد.
علائم
عبارتند از: آسم، ترشحات متناوب و یا مداوم ریوی، ائوزینوفیلی محیطی، پاسخ مثبت آزمون پوست نسبت به ترکیبات آنتی ژنیک قارچ آسپرژیلوزیس، پاسخ مثبت آزمون های ایمیونودیفیوژن پریسیپیتین که در نتیجه تولید آنتی بادی علیه قارچ آسپرژیلوزیس تولید میگردد، افزایش IgE کل و افزایش IgE اختصاصی علیه آسپرژیلوزیس.
پر شدن ریه از خلط و داشتن سابقه برونشیت مزمن نیز بسیار شایع است. نشانه های بیماری میتواند ملایم و بدون علائم پیشرونده باشد، اما بازگرد متوالی بیماری، منجر به برونشیکتازی و فیبروزیز میگردد.
آسپرژیلوزیز غیر مهاجم یا آسپرژیلوما (توپ قارچی یا Fungus ball) با کلنی سازی سویه های ساپروفیتی در حفراتی که طی عفونت های پیشین ایجاد شده آغاز و معمولا به صورت عفونت ثانویه بعد از بیماری های سل یا سارکوییدوزیس پدیدار می گردد. نشانه های این بیماری اغلب به اشکال زیر میباشد:
سرفه کردن همراه با بالا آوردن خون و خلط خونی، پاسخ مثبت آزمون های ایمیونودیفیوژن پریسیپیتین که در پی تولید آنتی بادی علیه قارچ آسپرژیلوزیس تولید می گردد و افزایش IgE اختصاصی علیه آسپرژیلوزیس. اگرچه، در بسیاری از موارد هیچ علامتی ظاهر نشده و معمولا از طریق عکسبرداری معمولی با اشعه ایکس قابل تشخیص می باشد...
برای خواندن بخش دوم- آسپرژیلوزیس ریوی- اینجا کلیک کنید.