دکتر احمد شجاعی باغینی؛ جراح و متخصص بیماریهای چشم؛ فوقتخصص قرنیه و عیوب انکساری دانشیار دانشگاه علوم
ورم ملتحمه آلرژیک (کنژنکتیویت آلرژیک) شایعترین شکل حساسیت چشمی است. این بیماری اغلب در اثر حساسیت به گرده گلها و گیاهان ایجاد میشود، به همین علت در فصل بهار شایعتر است، اما در افرادی که به گرد و خاک خانگی، کپک ها، مو و پر حیوانات یا مواد شیمیایی یا داروهای خاص حساسیت دارند، ممکن است علائم حساسیت در هر فصلی از سال ایجاد شود.
ورم ملتحمه آلرژیک فصلی، اغلب با آب ریزش از بینی همراه است. علائم مهم ورم ملتحمه آلرژیک عبارتند از: خارش، سوزش و قرمزی چشمها، اشک ریزش، ترشحات آبکی و تورم پلک و ملتحمه.
راههای درمان و بهبود آلرژیهای چشمی شامل موارد زیر است
پرهیز از عامل حساسیتزا: در مواردی که بتوان ماده مسئول ایجاد آلرژی را شناسایی کرد، بهترین و مؤثرترین درمان پرهیز از تماس با این ماده است.
پاک سازی و بهبود محیط زندگی: تمیز نگه داشتن خانه به منظور به حداقل رساندن گرد و غبار، پرهیز از نگه داری حیوانات خانگی، حفظ رطوبت مناسب در هوا، خنک کردن هوای منزل و استفاده از صافیهای جذب کننده غبار میتواند به کنترل علائم آلرژی کمک کند.
پرهیز از خاراندن چشمها
استفاده از کمپرس سرد: کمپرس سرد باعث کم شدن تحریک چشمها و احساس خارش میشود و معمولا اثر تسکین دهنده دارد.
آلرژی درمانی: در مواردی خاص، ممکن است بتوان با روشهایی مثل تلقیح ماده آلرژیزا و افزایش تدریجی مقدار آن، واکنش دستگاه ایمنی بدن به یک ماده خاص را تغییر داد و مانع بروز علائم آلرژی در فرد مبتلا گردید. البته این روش پرهزینه و وقتگیر است و در بسیاری موارد امکانپذیر نمیباشد.
استفاده از داروهای مناسب
قطره اشک مصنوعی
قطره اشک مصنوعی گرچه اثر مستقیمی در درمان آلرژی ندارد، اما استفاده از آن باعث رقیق شدن مواد آلرژی زا تجمع یافته در چشم میشود. به علاوه تا حدی از چسبیدن مواد آلرژیزا به سطح ملتحمه جلوگیری میکند و عملکرد دفاعی لایه اشک را بهبود میبخشد. استفاده از این قطرهها به عنوان درمان کمکی به خصوص در افرادی که علاوه بر آلرژی، زمینه خشکی چشم دارند، گاه اثرات درمانی عالی دارد.
قطرههای آنتی هیستامین و دکونژستانت
به هیچوجه از قطرههای آنتی هیستامین و دکنونژستانت (ضد احتقان) نظیر قطره نفازولین + آنتازولین بیش از 2-1 هفته بصورت متوالی استفاده نکنید، زیرا مصرف طولانی مدت این قطرهها خود میتواند باعث تحریک و قرمزی چشم شود و حتی ممکن است در اثر عدم مصرف قطره، چشم شدیداً قرمز شود.
قطرههای آنتی هیستامین، اثر هیستامین در ملتحمه را خنثی میکنند و باعث کاهش خارش چشمها میشوند، اما روی تورم و قرمزی اثر چندانی ندارند. قطرههای آنتی هیستامین دو مزیت عمده نسبت به اشکال خوراکی آنتیهیستامین دارند: اولا این قطرهها سریعتر از قرص و شربت اثر میکنند. ثانیاً مصرف دارو به صورت قطره کمتر از مصرف خوراکی باعث ایجاد خشکی چشم میشود.
قطرههای دکونژستانت قرمزی چشم را کم میکنند و در نتیجه ظاهر فرد بهبود پیدا میکند، اما این قطرهها اثری روی خارش ندارند. این داروها باعث تنگ شدن رگهای ملتحمه میشوند و در نتیجه قرمزی چشم کم میشود. البته در صورت مصرف طولانی مدت، خود این قطرهها میتوانند باعث تحریک و قرمزی چشم شوند. به علاوه پس از چند روز مصرف مداوم، چشم اصطلاحاً به این قطرهها عادت میکند و قطره بیاثر میشود و حتی ممکن است در اثر عدم مصرف قطره چشم شدیدا قرمز شود.
بنابراین به هیچ وجه نباید این قطرهها را بیش از یکی دو هفته به صورت متوالی استفاده کرد. مصرف قطرههای دکونژستانت در افراد مبتلا به آب سیاه (گلوکوم) ممکن است خطرناک باشد. بنابراین این افراد هرگز نباید به صورت خودسرانه این قطرهها را مصرف کنند...
برای خواندن بخش دوم- آلرژی چشم- اینجا کلیک کنید.