دكتر محسن بهمنی كشكولی؛ فوق تخصص جراحی پلاستیك چشم
در سراسر جهان جراحی‌های مختلف در پوست با استفاده از سه روش عمده انجام میشود؛ روش اول؛ استفاده از چاقوی جراحی در برش، روش دوم استفاده از لیزر و روش سوم با استفاده از امواج رادیویی صورت می‌گیرد.
در روش اول، تیزی چاقو باعث ایجاد برش میشود، بنابراین میزان ادم، خونریزی حین انجام عمل جراحی و كبودی پس از عمل زیاد است، به این دلیل از حدود بیست سال پیش استفاده از لیزر (به جای چاقو) در برش‌های جراحی مورد توجه قرار گرفت.
در این روش با استفاده از حرارت تولید شده از لیزر ضمن ایجاد برش، میزان ادم و كبودی پس از عمل كمتر بود، پس از مدت‌ها جراحان به این نتیجه رسیدند كه لیزر ضمن ایجاد حرارت، باعث ایجاد صدمه به بافت‌های سالم مجاور نیز میشود.
پس از آن با ورود دستگاه‌های جدید به بازار، با استفاده از امواج رادیویی، (به جای نوری كه لیزر به حرارت تبدیل می‌كند)، با تبدیل صوت به حرارت، حرارت مورد نظر با دقت و كنترل بیشتری به نوك پروبی كه برای برش استفاده میشود، منتقل شده، در نتیجه به بافت‌های اطراف صدمه‌ای وارد نمی‌شود.
این مطالعه برای اولین بار، توسط گروه جراحی پلاستیك چشم وابسته به دانشگاه علوم پزشكی ایران انجام گرفته است. هدف از این مطالعه مقایسه و بررسی اثر نوین‌ترین روش برش پوست در اعمال جراحی پلاستیك با استفاده از امواج رادیویی در مقایسه با روشهای قبلی می‌باشد. این مقایسه در اواخر سال (2008) در American journal, society of ophthalmic plastic «ژورنال آكادمی جراحان پلاستیك چشم امریكا» به چاپ رسیده است.
این مطالعه بر روی تعدادی از بیماران كه تحت عمل جراحی پلاستیك چشم قرار گرفتند، انجام گرفته است.در این مطالعه، چند عامل مختلف مورد بررسی قرار گرفته است.
این عوامل شامل: اسكار پوستی باقیمانده از عمل جراحی (براساس سیستم درجه‌بندی بین‌المللی)، اندازه‌گیری برگشت حس پلك پس از انجام برش‌های مختلف با دستگاه‌های مخصوص نیز مورد ارزیابی قرار گرفت.(قابل ذكر است، با انجام هر نوع برشی كه در منطقه خاصی از پوست انجام می‌گیرد، حس پوست ناحیه مورد نظر كاهش یافته ولی به تدریج با جوانه زدن اعصاب آن ناحیه به حالت اولیه باز می‌گردد.
در این تحقیق، بررسی شد كه آیا استفاده از روشهای مختلف برای انجام برش در سرعت برگشت حس ناحیه تحت عمل جراحی، تفاوتی وجود دارد یا خیر؟
با توجه به اینكه در مطالعات امریكا، به این نتیجه رسیده بودند كه در استفاده از لیزر، علاوه بر ایجاد برش به پوست سالم اطراف ناحیه برش نیز صدمه وارد میشود، این تئوری در مورد امواج رادیویی نیز وجود داشت اگرچه میزان حرارت این امواج در حدی است كه فقط در ناحیه مورد نظر تأثیر می‌گذارد، ولی نگرانی در مورد آسیب بافت‌های مجاور وجود داشت بنابراین مورد دیگری كه در این مطالعه مورد ارزیابی قرار گرفت.
با ارسال پوست و بافت‌های اضافی كه در عمل پلاستیك برداشته می‌شد، به مركز پاتولوژی بیمارستان رسول اكرم(ص)، بررسی‌ها و روشهای مختلف آزمایشگاهی انجام گرفت در این بررسی درصد صدمه بافتی در ناحیه عمل، میزان خونریزی و صدمه بافتی مورد بررسی قرار گرفت.
براساس مطالعه انجام شده با در نظر گرفتن متغیر نوع پوست (با توجه به اینكه نژادهای مختلف دارای انواع متفاوت پوستی هستند، و در جامعه ایرانی معمولا پوست‌های درجه دو و سه را شامل می‌شوند)، و انجام آنالیزهای آماری (به مدت دو سال)، به این نتیجه رسیدیم كه اگرچه سرعت برگشت حس پوست، در جراحی‌هایی كه با استفاده از امواج رادیویی صورت گرفت، بهتر و سریع‌تر بود. ولی تفاوت عمده‌ای با روشهای دیگر نداشت.
در مرحله دیگر با در نظر گرفتن اسكار ناحیه عمل در افراد مختلف و انجام تحقیقات لازم به این نتیجه رسیدیم كه در استفاده از امواج رادیویی میزان اسكار باقیمانده و صدمه بافتی در بافت سالم مجاور در مقایسه با روشهای قبلی بسیار متفاوت است، زیرا در استفاده از این روش حرارت تنها در ناحیه عمل وارد شده میزان حرارت در حدی است كه مانع از تخریب بافت‌های مجاور میشود.
بنابراین با توجه به اینكه نتیجه كار جراحی پلاستیك، با هنر جراحی، و عوارض روش جراحی سنجیده میشود.در انتخاب روش جراحی، سهولت در عمل جراحی و كم خطر بودن و ترمیم بهتر ناحیه عمل مورد توجه است.
نتیجه‌گیری
1- سرعت برگشت حس پوست در جراحی‌هایی كه با استفاده از امواج رادیویی صورت می‌گیرد بهتر و سریع‌تر است ولی در مقایسه با روشهای دیگر تفاوت چندانی ندارد.
2- در استفاده از امواج رادیویی، میزان اسكار باقی مانده بسیار ناچیز بوده، صدمه بافتی به بافت‌های سالم مجاور، وجود ندارد، كه این امر نشان دهنده، ایمنی بالای امواج رادیویی، در هنگام انجام برش می‌باشد.
