زندگی آنلاین؛ مجله اینترنتی سبک زندگی

تحریریه دنیای سلامت

آپاندیس یك لوله باریك چند اینچی است كه مانند كرمی به سكوم (لولین قسمت روده بزرگ) چسبیده و انتهای آن بسته است. لایه داخلی آپاندیس مقدار كمی موكوس تولید می‌كند كه از سمت باز آپاندیس به داخل سكوم جریان می‌یابد. دیواره آپاندیس از بافت لنفاوی تشكیل شده كه قسمتی از سیستم ایمنی بدن برای تولید آنتی بادی است.

همچنین مانند روده بزرگ از یك لایه عضلانی نیز تشكیل شده كه این لایه بسیار ضعیف می‌باشد. آپاندیسیت به معنی التهاب آپاندیس است. به نظر می‌رسد كه این عارضه با مسدود شدن قسمت باز آپاندیس آغاز می‌شود. انسداد ممكن است به علت تجمع ترشحات مخاطی داخل آپاندیس و یا ورود مدفوع از روده به آپاندیس ایجاد گردد. ترشحات مخاطی و یا مدفوع، مانند یك سنگ سفت شده و آپاندیس را مسدود می‌كند.  این سنگ را «سنگ مدفوعی» می‌نامند.

در موارددیگر نیز تورم بافت لنفاوی می‌تواند موجب انسداد آپاندیس شود. در این حالت، باكتری‌هایی كه به‌طور معمول در داخل آپاندیس وجود دارند، به دیواره آپاندیس حمله و آن‌را آلوده می‌كنند و بدن در برابر حمله این باكتری‌ها از خود واكنش نشان می‌دهد و ملتهب می‌شود. آپاندیش ترك خورده و كمی پاره می‌شود و با ورود باكتری‌ها به داخل آن ملتهب می‌گردد. البته علت این ترك خوردگی مشخص نیست، اما ممكن است به تغییراتی كه در بافت لنفاوی رخ می‌دهد، مرتبط باشد.

با گسترش التهاب و عفونت در دیواره آپاندیس، ممكن است آپاندیس پاره و در سراسر شكم پخش شود؛ اما معمولاً عفوت یك منطقه كوچك در اطراف آپاندیس محدود و اطراف آن یك آبسه كوچك تشكیل می‌گردد. در مواردی كه عفونت و التهاب به سایر نقاط بدن منتشر نشده باشد، مشكل بدون عمل جراحی درمان می‌شود. شایع‌ترین عارضه آپاندیسیت سوراخ شدن آن است كه می‌تواند به آبسه (توده‌ای پر از چرك) و یا عفونت تمام شكم و لگن منجر گردد.

دلیل اصلی پارگی آپاندیس، تأخیر در تشخیص و درمان است و هر چقدر تشخیص دیرتر صورت گیرد، احتمال پارگی آپاندیس بیشتر می‌شود. خطر سوراخ شدگی 36 ساعت پس از شروع علائم، حداقل 15 درصداست. بنابراین درست در لحظه‌ای كه تشخیص داده شد مشكل مربوط به آپاندیس است، درمان یا جراحی باید بدون هیچ تأخیری آغاز شود. كمترین عارضه شایع آپاندیسیت، انسداد در روده است.

التهاب آپاندیس ممكن است منجر به انسداد روده شود و عضلات روده نتوانند به خوبی كار خود را انجام دهند؛ در نتیجه محتویات داخل روده در جای خود باقی مانده و دفع نمی‌شوند (این انسداد می‌تواند منجر به تهوع و استفراغ بیمار بشود) كه در این صورت ممكن است لازم باشد از طریق دیگری تخلیه شوند (مثلاً با وارد كردن یك لوله از راه بینی به مری و معده و روده). سخت‌ترین و خطرناك‌ترین عارضه آپاندیسیت، عفونت است. در این وضعیت، باكتری و آلودگی‌ها وارد خون شده و قسمت‌های مختلف بدن را درگیر می‌كنند كه در این صورت، خطر بسیار جدی است و حتی زندگی فرد را تهدید می‌كند. البته خوشبختانه این مورد به ندرت اتفاق می‌افتد.

علائم

مهم‌ترین علامت آپاندیسیت، درد شكمی است. درد ابتدا از یك نقطه شروع شده و كم كم به سایر نقاط گسترش می‌یابد. گاهی یك درد موضعی ضعیف ممكن است ناشی از آپاندیس و یك مشكل بزرگ باشد. درد آپاندیس به یك نقطه محدود نمی‌شود به صورت چرخشی در قسمت مركزی شكم بروز می‌كند.

دومین نشانه این بیماری، از دست دادن اشتهاست كه می‌تواند با حالت تهوع و حتی استفراغ نیز همراه باشد. (تهوع و استفراغ معمولاً به علت انسداد روده ایجاد می‌شود). با افزایش التهاب آپاندیس، التهاب به پوشش بیرونی و حتی پوشش شكم گسترش می‌یابد. پوشش شكم، یك غشاء نازك به نام مفاق است كه وقتی التهاب از آپاندیس به آن می‌رسد، درد تغییر می‌كند و پس از آن می‌توان به وضوح منطقه درد را تشخیص داد؛ چرا كه به یك محدوده كوچك منتقل می‌شود و این محدوده، فاصله میان جلوی استخوان ران راست و ناف است.

در صورت پارگی آپاندیس و انتشار عفونت به شكم، درد دوباره به سراسر شكم منتقل می‌گردد. این عارضه توسط پزشك و یا یك معاینه فیزیكی تشخیص داده می‌شود.  اغلب، دمای بدن بیمار افزایش می‌یابد و هنگامی كه پزشك قسمت مورد نظر را لمس می‌كند، درد بیمار بیشتر می‌شود. تعداد گلبول‌های سفید خون معمولاً با عفونت افزایش می‌یابند. در مراحل اولیه كه آپاندیس ملتهب است و هیچ عفونتی ندارد، تعداد گلبول‌ها طبیعی است؛ ولی با ایجاد عفونت، تعداد گلبول‌های سفید خون به صورت غیر طبیعی افزایش می‌یابد. بنابراین افزایش تعداد گلبول‌های سفیدخون نیز یكی از راه‌های تشخیص آپاندیسیت است.

تشخیص

 آزمایش ادرار یك آزمایش میكروسكوپی است كه با آن سلول‌های قرمز خونی و گلبول و سلول سفید خون و باكتری موجود در ادرار تشخیص داده می‌شود. وقتی التهاب و یا سنگی در كلیه و مثانه وجود داشته باشد، آزمایش ادرار غیر طبیعی خواهد بود و از آنجایی كه آپاندیس نزدیك مثانه قرار دارد، التهابات آن موجب غیر طبیعی شدن آزمایش ادرار می‌شود.

البته توجه داشته باشید كه آزمایش ادرار بیشتر بیماران مبتلا به آپاندیسیت، طبیعی است؛ بنابراین حتی اگر در آزمایش ادرار هیچ علامت مشكوكی وجود نداشت، باز هم ممكن است بیمار به آپاندیسیت مبتلا باشد. استفاده از اشعه ایكس نیز یكی دیگر از راه‌های تشخیص است كه با آن می‌توان ماده‌ای را كه موجب مسدود شدن آپاندیس شده است، مشاهده كرد. از این روش بیشتر در كودكان استفاده می‌شود...

برای خواندن بخش دوم- ماجرای آپاندیس- اینجا کلیک کنید.