زندگی آنلاین؛ مجله اینترنتی سبک زندگی

دكترسید مصطفی کرباسی و دكتر حبیب اله مسعودی فرید

 آیا هرروز صبح كه از خواب بیدار می‌شوید، اولین چیزی كه جاذبه زیادی برای شما دارد، ماوس رایانه‌تان است؟ آیا به طور وسواس گونه پست الكترونیك خود را نیمه شب بررسی می‌كنید؟

اگر این چنین است، ممكن است شما نیز جزء 10درصد استفاده كنندگان از اینترنت باشید كه دچار «اعتیاد به اینترنت» شده‌اند.

فناوری اینترنت و تلفن همراه به سرعت در زندگی خانوادگی، تحصیلی، و اجتماعی كودكان، نوجوانان و جوانان گسترش یافته و وابستگی انسانی به این فناوری‌ها روز به روز بیشتر می‌شود. توسعه اینترنت با پهنای باند زیاد، دسترسی تلفن‌های همراه به اینترنت، انواع موتورهای جست‌وجو و میلیون‌ها شبكه اینترنتی و اینترانتی؛ توجه به موضوع فوق را قابل تأمل‌تر می‌نماید و این نگرانی فزاینده وجود دارد كه ممكن است افراد آنقدر در فضای خود غرق شوند كه ارتباطات واقعی آنها (ارتباط با خانواده، جامعه، و ارتباط معنوی و مذهبی) دچار اختلال شود.

صرف استفاده از اینترنت و تلفن همراه، آسیب‌زا نبوده،‌ اما استفاده وسواس‌گونه كه منجر به اختلال عملكرد فرد شود، می‌تواند آسیب زننده باشد و به عنوان «اعتیاد به اینترنت» طبقه‌بندی گردد. در این مقاله به تعاریف، علائم و عوارض اعتیاد به اینترنت و روش‌های پیشگیری و درمان آن، به ویژه توصیه‌هایی برای کاربران و خانواده ها می‌پردازیم. اعتیاد به اینترنت و رایانه،  عبارت است از استفاده وسواس‌گونه از آنها به صورتی كه منجر به اختلال عملكرد در فعالیت‌ها و مسؤولیت‌های فردی، خانوادگی و اجتماعی شود.

انواع اعتیاد به اینترنت

دست‌كم پنج  نوع خاص اعتیاد به اینترنت وجود دارد:

- استفاده وسواس‌گونه از اینترنت

- اعتیاد به مسائل جنسی در اینترنت شامل اعتیاد به اتاق‌های گفت‌وگوی بزرگسالان و (پایگاه‌های اطلاعاتی غیراخلاقی).

- اعتیاد به ارتباطات اینترنتی (دوستی در اتاق‌های گفت‌وگو)

- اجبار در استفاده از شبكه (خرید وسواس گونه لوازم و وسایل از طریق اینترنت)

- اعتیاد به كسب اطلاعات فوق العاده زیاد و اكثراً بدون كاربرد از اینترنت (جست‌وجوی بیمارگونه در شبكه برای دسترسی به اطلاعات) كه اصطلاحاً به عنوان« بمباران اطلاعاتی» و یا «آشغال جمع‌کن اینترنتی» نام برده می‌شود.

- اعتیاد به رایانه (استفاده وسواس‌گونه از بازی‌های رایانه‌ای یا موضوع‌های برنامه‌ریزی و نرم‌افزارهای مختلف در رایانه)

تمام گروه‌های سنی، از هر نژاد و طبقه اجتماعی ممكن است به اینترنت معتاد شوند، اما بیشترین گروه در معرض خطر، نوجوانان هستند. عوامل مستعد كننده زیادی برای اعتیاد به اینترنت بیان شده است كه مهم‌ترین و شایع‌ترین آنها شامل مشكلات خانوادگی، اضطراب، افسردگی، تنهایی، نارضایتی زناشویی، سابقه اعتیاد به مواد و یا چیزهای دیگر و ارتباطات اجتماعی محدود می‌باشد.

راهنمایی والدین

پدر و مادرها می‌توانند با اقدامات زیر در كنترل اعتیاد فرزندان‌شان به اینترنت، موثر باشند:

- اتخاذ موضعی واحد از سوی پدر و مادر و سایر افرادی كه روی فرزندان تأثیر دارند، درخصوص نحوه استفاده‌ از اینترنت نشان دادن مراقبت پدر و مادر در مورد نحوه استفاده از اینترنت به فرزند تا بداند آنها حواس‌شان هست.

- توافق با فرزند بر روی زمان مشخص برای استفاده از اینترنت تدوین قوانین منطقی قرار دادن رایانه در محلی كه قابل مشاهده باشد.

- تشویق فرزندان به دیگر فعالیت‌ها از قبیل ورزش، گردش، دیدار دوستان و آشنایان (رفتار پدر و مادر بهترین تشویق است).

- استفاده از منابع و افراد خارج از منزل در صورت نیاز (مشاوره ـ رواشناس ـ روانپزشك)...