تحریریه ماهنامه دنیای سلامت
بهتر است برخی مواد مغذی و پر ویتامین را تهیه كنید و در مقابل کودک بگذارید تا او هر كدام را كه دلش میخواهد انتخاب كند. برخی كودكان در این مورد بسیار سرسختی از خود نشان میدهند (حدود 10 درصد از كودكان این گونه هستند). این كودكان اغلب كمخواب و ناراحتند، اما حدود 35- 40 درصد كودكان از نظر خوردن غذا و كنترل ادرار و مدفوع راحت هستند و اگر شروع به گریه كردن كنند، سریعتر ساكت میشوند. و اما 50 درصد باقی كودكان، تركیبی از صفات شخصیتی دو گروه اول و دوم را دارند. در این مورد مادر باید با خصوصیات كودكش آشنا باشد تا بتواند مسائل مربوط به تغذیه و خواب او را كنترل كند.
اغلب كودكان ترجیح میدهند غذاهایی را بخورند كه قبلا خوردهاند و با طعم آنها آشنایی دارند. آنها به رنگ غذا توجه زیادی میكنند. هنگام تغذیه كودك از چرب زبانی و گول زدن او بپرهیزید. برای غذا دادن به كودكتان حدود 30 دقیقه زمان صرف كنید. كودكان نسبت به جریانات عادی و روزمره و هر آنچه كه به یك كار عادی تبدیل شود، احساس راحتی بیشتری میكنند؛ بنابراین غذاهای آشنا و روزمره را روی میز غذایشان بگذارید.
اجازه ندهید كودك هنگام غذا خوردن با اسباب بازیهایش مشغول باشد. ارزش و احترام گذاشتن به غذا و جمع خانوادگی مسئلهای است كه باید از همان دوران كودكی به او آموخت. وقتی كه كودك سه ساله شما همراه خانواده سر میز غذا نشسته است، از او انتظار نداشته باشید كه به شیوه صحیح از قاشق و چنگال استفاده كند و درست مثل شما غذا بخورد.
15 دقیقه قبل از خوردن غذا به او بگویید كه به زودی زمان خوردن غذا فرا میرسد. ممكن است كودك شما سخت مشغول بازی و بسیار هیجانزده باشد و احساس گرسنگی نكند؛ با این كار به او یادآوری میكنید كه زمان خوردن غذا نزدیك است. اگر كودك شما دوست دارد كه با دست غذا بخورد، اجازه دهید كه این كار را انجام دهد. كودك شما باید روزانه 3-2 میان وعده غذایی داشته باشد.
اغلب كودكان نوپا در وعدههای اصلی آنقدر غذا نمیخورند كه تا وعده غذایی بعدی گرسنه نشوند. برخی از میان وعدههای خوب غذایی عبارتند از: پنیر كمچرب، ماست، سیب، یك تكه كوچك گوشت بوقلمون، غلات، توت فرنگی.
زمان غذای میان وعده به زمان غذای اصلی نزدیك نباشد. در واقع باید زمان بین دو وعده غذایی اصلی را غذای میان وعده اختصاص دهید. اگر كودكتان به خوردن غذای اصلی تمایلی نشان نداد، بهتر است برای غذای میان وعدهاش یك چیزی مقوی و مناسب تهیه كنید تا جبران غذایی كه نخورده است نیز بشود.
گاهی اوقات كودك با امتناع از غذا خوردن میخواهد عدم وابستگی و استقلالش را نشان دهد. این خود بخشی از مراحل تكامل اوست. والدین اگر هیجانزده باشند و به كودك فشار بیاورند، سبب كندی جریان ترشح معده كودك و مانع از هضم غذای او میشوند. به علاوه، كودك از توجه والدین لذت میبرد و میآموزد كه امتناع از خوردن، یكی از راههای جلب توجه آنان است.
كودكان معمولا غذای بخصوصی را برای مدتی دوست دارند و بعد ممكن است به غذای دیگری علاقه نشان دهند؛ یعنی غذایی را كه تا چند روز پیش دوست داشتند، دیگر نمیخورند. در این حالت میتوانید رنگ، نوع و پخت غذا را تغییر دهید و شروع به تعریف و تمجید از غذا كنید. اگر باز هم از خوردن امتناع كرد، صبور باشید و اصلا او را به اجبار وادار به خوردن نكنید.
كودك تا شش ماهگی ارتباط بسیار نزدیكتری با مادر خود دارد. او را میشناسد و به او دلبسته و وابسته است. اگر مادر در دسترس او نباشد و یا به هر دلیل دیگری مثل خستگی، رابطه عاطفی بین كودك و مادر مخدوش شود، كودك درست تغذیه نمیشود. كودك به رابطهای گرم و صمیمانه با مادرش نیاز دارد. این دلبستگی دو طرفه است.
برای برقراری همین ارتباط و دلبستگی تماس پوست مادر با نوزاد در ساعات اولیه بعد از زایمان ضروری است. كودكی كه از مادرش انتظار چنین توجهی دارد، اگر او را در نزدیكی خود نیابد، روی سایر رفتارهای او مثل غذا خوردن و خوابیدنش تاثیر میگذارد. پدر و مادرها علاوه بر برطرف كردن نیازهای عاطفی كودك خود باید به رفتارهای مهم تغذیهای او هم اهمیت دهند.
برای كودكتان فضای دلنشین و مكان راحتی برای غذا دادن انتخاب كنید. همیشه وقت معینی را به غذا خوردن اختصاص دهید، چون با این كار اشتهای او تحریك میشود. اگر كودك خسته است، به او غذا ندهید و بگذارید كمی استراحت كند. محیط اطراف كودك در زمان غذا دادن باید آرام باشد.
برخی صداهای آزاردهنده، حواس او را پرت میكند. بهتر است برای خوش خوراك كردن كودكان، به علایق آنها احترام بگذارید. كودكان خود را هنگام خرید به فروشگاه ببرید و در انتخاب میوه و سبزی به نظر آنها توجه كنید. بیاشتهایی كودكان اغلب جنبه روانی دارد. معمولا كودكانی كه با یكی از اعضای خانواده خود مشكل دارند، آنهایی كه پدر و مادر مستبد دارند و یا مورد اذیت اعضای خانواده قرار میگیرند، بیاشتها میشوند.
برخی مواقع، كودك از طریق ابراز بیمیلی و یا غذا نخوردن قصد دارد نظر دیگران را به خود جلب كند. یكی دیگر از عوامل بسیار مهم در غذا خوردن كودك، شور و اشتیاق والدین و اطرافیان است. هر چه این شور و اشتیاق بیشتر شود، كودك میل بیشتری به خوردن غذا پیدا میكند. مادری كه رژیم دارد، پدری كه بعضی غذاها را نمیخورد و از غذاها ایراد میگیرد، باعث میشود كه نگرش كودك نیز نسبت به غذاها نامناسب باشد.