دکتر محمد آذربایجانی؛ اعصاب؛ روان و مشاوره
به ویژگیهای سنی کودکان توجه داشته باشید.
مطابق با تحقیقات دقیقی که روانشناس بزرگ پیازو گلبرگ روی کودکان انجام دادهاند به این نتیجه رسیدهاند که اخلاق کودکان به شیوههای متفاوتی بروز میکند. و قواعدی کودکان سنین مختلف در رفتار اخلاقی خود به کار میبرند، متفاوت است. آنها قضاوتهای اخلاقی متفاوتی دارند.
اگر داستانی به یک کودک خردسال تعریف میکنیم به این صورت که پسری بطور اتفاقی 15 فنجان را میشکند کار بدتری کرده است یا پسری که از روی لجبازی و عصبانیت هنگامی که مادرش در خانه نیست 1 عدد فنجان را شکسته است؟ دیده میشود که کودکان کوچکتر پسری را که 15 فنجان شکسته است را پسر بدتر میشناسند و معتقد کار و رفتار او بدتر از پسری بوده که از سر لجاجت یک شیئ فنجان را شکسته است.
بتدریج که کودکان بزرگتر میشوند حدود 12-13 سالگی پسری را مقصر و رفتار او را بد میدانند که یک فنجان را شکسته ولی کار بد او عمدی و از سر لجاجت بوده است. بنابراین لازم است در آموزش رفتار اخلاقی به کودکان سطح اخلاقی و میزان درک آنها را از رفتار اخلاقی مدنظر داشته باشیم. اگر تلاش کنیم به یک کودک خردسال تفهیم کنیم که پسر دوم کارش بدتر بوده موفق نخواهیم شد.
الگوی مناسب
خانواده و در راس آن والدین مهمترین الگوها برای فرزندانشان هستند. بنابراین اگر میخواهند رفتاری را به کودکان خود آموزش دهند در مرحله اول باید خود نسبت به انجام آن رفتار تعهد داشته باشند. و به اینتریتب الگوی مناسبی برای فرزندانشان باشند.
فرزندان ما بویژه در سنین پایین بیشتر از راه مشاهده و همانندسازی یاد میگیرند تا از راه آموزش مستقیم بویژه این مساله در مورد ایجاد رفتارهای اخلاقی آنها اهمیت دارد. به جای اینکه درس اخلاق به آنها بدهیم ابتدا الگوی خوبی برای آنها باشیم.
عقاید اخلاقی
باور و عقاید اخلاقی خود را بشناسیم.قبل از آنکه رفتارهای اخلاقی کودک را پرورش دهیم باید در مورد باورها و عقاید خود شناخت مناسب داشته باشیم. بنابراین در یک فرصت مناسب ارزشهایی که دارید را شناسایی کنید و سپس به دنبال روشهایی آموزش رفتار اخلاقی به کودک باشید. والدینی که کمک کردن به دیگران را جزو ارزشهای خود نمیدانند، نمیتوانند این رفتار را در کودک پرورش دهند.
فرصتهای مناسب
آموزش رفتارهای اخلاقی در منزل مانند آموزش دروس در مدرسه نیست که ساعت و زمان و برنامه مشخصی داشته باشد. والدین برای ایجاد این رفتارها باید در کمین فرصتها باشند. در زندگی روزمره و در مدت زمانی که فرزندان با والدین به سر میبرند فرصتهای زیادی پیش میآید که بتوان ذهن آنها را نسبت به مسائل اخلاقی آشنا ساخت.
زمانی که مشغول یک فیلم اخلاقی هستید، زمانی که فرزند شما در مورد یک رفتار اخلاقی یا غیر اخلاقی همکلاسی اش صحبت میکند و ... فرصتهایی از این قبیل هستند...
برای خواندن بخش دوم- پرورش اخلاق در فرزندان- اینجا کلیک کنید.