اعظم محمودوند
كلید رشد و پرورش كودك سالم، برقراری یك نظام حمایتی استوار در خانه است؛ زیرا با احساس رضایت از موفقیت‌ها و اهدافش رشد می‌یابد. به عنوان یك پدر و مادر، هدف شما ایجاد احساس رضایت و اعتماد به نفس در كودك و ایجاد حس علاقه‌مندی و هدف‌مندی در خود است.
این آموزش و پرورشی است كه قبل از ورود به مدرسه صورت می‌پذیرد و برای رشد و پرورش كودك بسیار مهم و ضروری است. چنانچه خواهان ارتقای توانایی‌های یادگیری كودك و افزایش عملكرد تحصیلی وی هستید، باید پایدار، فداكار و صبور باشید. كودكان‌تان را با عشق، شادی، تشویق و دلگرمی بزرگ كنید تا برای رسیدن به اهداف‌شان اعتماد به نفس داشته باشند. اگر انتظار دارید كودكی تربیت كنید كه سالم و تندرست و از عملكرد‌هایش راضی و خرسند باشد به 7 تكنیك ذیل توجه كنید.
ترغیب مهارت‌های ویژه
هر كودكی دارای ذوق و استعدادهای منحصر به فرد است. این ویژگی‌های خاص می‌توانند در ساعات معمول مدرسه بروز كنند اما كودكان بسیاری نیز وجود دارند كه خارج از كلاس‌های درسی می‌درخشند. به‌رغم اینكه فعالیت‌هایی نظیر كلاس‌های موسیقی مادر و كودك و درس‌های كاراته میتواند ذهن آنها را باز كند، اما نیازی نیست كه حتما هزینه‌ای صرف شود.
قدرت بازی‌های بدون ساختار را دست‌كم نگیرید. بازی پرتاب و دریافت توپ در حیاط، انجام حركات موزون در اتاق نشیمن، دنبال كردن كرم‌های شب‌تاب و... فرصت‌های مناسبی را برای پرورش ذهنی، فیزیكی و شخصی فراهم می‌كنند.
تمجید و تحسین تلاش‌ها
بر اساس پژوهش‌های انجام شده طرز فكر یك فرد میتواند رفتار او را تحت تاثیر قرار دهد. به جای اینكه كودك‌تان را «باهوش» یا «با استعداد» خطاب كنید، تلاش سخت او را تحسین نمایید. معمولاً افراد دارای نگرش «مقدر شده و ثابت» مایل به رویارویی با چالش‌ها نیستند، زیرا معتقدند موفقیت‌های‌شان ناشی از توانایی‌های ذاتی‌شان است.
حال آنكه افراد دارای نگرش «رشد» بیشتر با چالش‌ها و كارهای سخت روبه‌رو می‌شوند، زیرا همواره به فراگیری مهارت‌های جدید اعتقاد دارند. بالاتر از همه به یاد داشته باشید كه نمره چیزی نیست كه یك دانشآموز ممتاز را برای موفقیت برانگیزد، بلكه علت آن محرك ذاتی و درونی‌اش برای یادگیری است. اگر شما هنگام تایپ یك ایمیل یا تراز دسته چك به سكوت كامل نیاز دارید، به این معنا نیست كه فرزندتان نیز هنگام انجام تكالیف مدرسه‌اش به محیطی بی‌سروصدا نیاز دارد.
پژوهشگران هشت نوع اطلاعات یا روش را كه كودكان بهتر می‌آموزند، ابداع كردند برخی از آنها دارای ویژگی‌های آهنگین، منطقی، ریاضی، كلامی و بین فردی هستند. نكته اصلی این است كه چگونه فرزندتان بهتر می‌آموزد. بنابراین شما می‌توانید شیوه خاص یادگیری وی را شناسایی كنید.
برای مثال، چنانچه فرزند مدرسه‌ای شما به صورت بصری بهتر می‌آموزد. برای كمك به حفظ جدول ضرب از فلش كارت استفاده كنید. در صورتی‌كه فرزندتان در طبقه‌بندی اطلاعات میان فردی قرار دارد (یعنی، هوشمندی‌های افراد را پیش رو دارد) با اضافه كردن كلمات توصیفی به افرادی مانند دوستان، خویشان و شخصیت‌های تاریخی، به او در بهبود فرهنگ لغاتش كمك كنید.
كتابخوانی
انتخاب یك كتاب و خواندن داستان برای كودك تنها مقوله‌ای است كه باید بسیار زود شروع شود. خواندن كتاب برای پیش دبستانی‌ها و نگهداری كتاب در خانه، موجب توسعه مهارت‌های زبانی، مهارت‌های خواندن، و موقیت‌های آتی كودك در مدرسه می‌شود.
حتی اگر فرزندتان هنوز آنقدر كوچك است كه قادر به درك هیچ‌یك از گفته‌های‌تان نیست، باز هم به ضرب آهنگ‌های زبان توجه خواهد كرد و این به واژه‌های شنیداری كمك می‌كند. در حقیقت، ثابت شده است كه خواندن كتاب برای كودك، از نظر احساسی به او كمك می‌كند، مطالعات نشان داده است، كودكان پنج ساله‌ای كه پدر و مادر روزانه برایشان كتاب خوانده بودند؛ در مدرسه كمتر مشكلات رفتاری داشتند.
صرف شام با یكدیگر
نگران نباشید كه آشپزی بالاترین مهارت شما محسوب نمی‌شود؛ فرزندتان از گفت‌وشنود و صحبت كردن با شما پاداش‌های آموزشی و احساسی دریافت خواهد كرد، نه از خوراك جوجه! بحث‌های غیر رسمی مثل روزت چطور بود؟ در چه زمینه علمی بحث می‌كنی؟ چطوری برای آن امتحان درس می‌خوانی؟
و... امكان یادگیری ارزش‌های خانواده را برای كودك فراهم می‌كند. مطالعه پژوهشگران نشان داد، فرزندانی كه دست‌كم پنج وعده غذایی را در هفته با خانواده‌هایشان صرف می‌كنند، احتمالاً نمرات بالاتری در مدرسه كسب كرده و كمتر دچار اختلال خوردن می‌شوند.
در صورتی كه برنامه كاری همه افراد منزل با یكدیگر تفاوت دارد و نمی‌توانید هم‌زمان با یكدیگر شام میل كنید، یك وعده غذایی دیگر، مانند صبحانه یا عصرانه را انتخاب كنید؛ به‌طوری كه خانواده‌تان بتوانند در كنار یكدیگر بنشینند و اتفاقات روز را مرور كنند.
زمان خواب معین
معین كردن یك زمان خواب و پایبند بودن به آن، میتواند بسیار موثر واقع شود، با این‌حال پیشنهاد می‌شود كه 30 دقیقه قبل از فرا رسیدن ساعت خواب، كامپیوتر و تلویزیون را خاموش كنید. چنانچه فرزندتان به تلفن همراه دسترسی دارد، قبل از ساعت خواب آن را از او بگیرید، زیرا 62 درصد از كودكان اعتراف می‌كنند كه پس از خاموش شدن لامپ‌ها از تلفن همراه استفاده می‌كنند و والدین‌شان نمی‌دانند!
پژوهشگران دریافته‌اند كه تنها یك ساعت كاهش خواب میتواند برای كاهش توانایی تشخیصی فرزند تقریباً تا دو سال آتی كافی باشد. یك دانشآموز پایه پنجم ابتدایی كه خواب ارزشمند شب قبل از یك امتحان مهم را از دست می‌دهد، ممكن است در سطح یك دانشآموز سوم ابتدایی ظاهر شود.
در آغوش گرفتن بی‌نهایت كودك
در آغوش گرفتن فرزند در طول روز موجب تسكین هر تنش و اضطرابی می‌شود كه ممكن است او احساس كند هیچ چیز مانند تماس به فرزند احساس امنیت نمی‌بخشد. مطالعات نشان داده است، كودكانی كه از محبت و عاطفه بهره‌مند نیستند، ممكن است به استرس مزمن دچار شوند كه میتواند بخش‌های مربوط به تمركز، یادگیری و حافظه مغز را مختل كند.
براساس مطالعه مجله آمریكایی سلامت عمومی، چاپ 2005، لمس ملایم و آرام كودك میتواند علائم احساسی، رفتاری و جسمی استرس را كاهش دهد و در آغوش گرفتن كودك نه تنها موجب بهبود توانایی او در تمركز می‌شود، بلكه برای پدر و مادر نیز مفید است و احساس فوق‌العاده‌ای در آنها به وجود می‌آورد.
