دکتر احمدرضا درستی : متخصص تغذیه و رژیمدرمانی
سوال : سبزی خوردن را چگونه و با چه موادی بشوییم که خوردنش بیخطر باشد؟ من شش ماه است سبزی نپخته نخوردهام و فقط کاهو میخورم. میترسم آلوده باشد و با شستشو پاک نشود. سبزیها خیلی خاصیت دارند، مخصوصاً گشنیز. خوشحال میشوم راهنمایی شوم.
پاسخ : مام سبزیجات هنگام برداشت با خود مقداری گل و لای و گاهی تخم انگلها را به همراه دارند.درون گل و لای نیز به تبع آلودگیهای احتمالی محیط، انواع متعددی از ویروسها، باکتریها و قارچهای تک سلولی وجود دارند که در مجموع به آنها میکروبها گفته میشود.
مقاومت تمام انواع میکروب در طبیعت بسیار متفاوت است. برخی ویروسها مثل ویروس هپاتیت C میتوانند ماهها در خاک و آب زنده بمانند؛ در حالی که مطالعات فعلی عمر ویروس کرونا در محیط بیرون و بهویژه در مقابل نور خورشید را حداکثر چند روز اعلام کردهاند.
به همین ترتیب، برخی باکتریها در عرض چند روز در محیط مزارع از بین میروند، ولی مثلا میکروب سیاهزخم ممکن است حتی تا 10 سال نیز در محیط درون اسپور خودش زنده بماند. همین مطلب در مورد تفاوت عمر قارچها نیز کم و بیش قابل طرح میباشد.
تمام میکروبها در طبیعت در ضایعات گیاهی و مواد دفعی حیوانی وجود داشته و بین خاک و درون گیاه و یا بین خاک و بدن حیوان، در تردد میباشند. بعضی از آنها بیخطر هستند و حتی زمانی که وارد بدن انسان شوند، آزاری به آن نمیرسانند؛ ولی مشکل اینجا است که برخی از میکروبها اگر وارد بدن شوند، آزار شدید، مسمومیت، بیماری و حتی گاهی ضایعات شدید جسمی ایجاد میکنند.
با این توصیف، لازم است همواره هنگام مصرف میوه و سبزی، آنها را پاکیزه بشویند تا نگرانی از وجود میکروبها و بیماریزایی آنها، از بین برود.
سازمان خواروبار و کشاورزی جهانی معتقد است شستشوی سبزیجات با مایع ظرفشویی میتواند نگرانی درباره آثار سوء این مواد شوینده بر بدن را به همراه داشته باشد و لذا پیشنهاد میدهد که سبزیجات صرفا با آب تمیز شستشو شده و حداکثر با کمی مواد ضدعفونی کننده (که ترکیب آنها عموما کلر است)، آنها را ضدعفونی کرده و مصرف کنند.
با این وجود، در شرایطی که سبزیجات مورد دسترس ما میتوانند آلودگی بالایی داشته باشند و ضمنا ویروسهای جدید نیز نگرانی بیشتری را برای مردم بهوجود آوردهاند، پیشنهاد اینجانب استفاده از 1 قاشق چایخوری مایع ظرفشویی در 4 لیتر آب و قرار دادن سبزیجات بهمدت 5 دقیقه در آن است. سپس این سبزیجات از سطح رویی سطل آب به آرامی برداشته شده و در آبکش قرار گیرند و بهخوبی شستشو و آبکشی شوند. بهنظر میرسد به این ترتیب میتوان با خیال راحت سبزیجات خام را مصرف نمود و از ارزش غذایی بالای آنها بهره گرفت.