زهرا قنبری - کارشناس ارشد علوم تغذیه
سوال : برای افرادی که مبتلا به پرفشاری خون هستند، چه توصیههایی در زمینه اصلاح برنامه غذایی جهت بهبود این بیماری میتوان داشت؟
جواب : پرفشاری خون هم علت بیماری و هم معلول بیماری است، بنابراین باید توجه ویژهای به درمان آن داشت. در زمینه تغذیه جهت بهبود پرفشاری خون در کنار دارو درمانی تجویزی توسط پزشک میتوان به موارد زیر اشاره داشت:
مصرف نمک در محدوده مجاز باشد. این میزان برای افراد با فشارخون طبیعی 6 گرم و برای افراد مبتلا به پرفشاری خون 3 گرم میباشد.
غذاهای کنسروی، تنقلات (چیپس، پفک و ...)، غذاهایی که در بیرون از خانه تهیه و سرو میشود (پیتزا، ساندویچ و ...) و حتی برخی از نانها حاوی مقدار قابل توجهی نمک هستند که باید آنها را مد نظر داشت و از آنها پرهیز کرد.
جهت بهبود فشارخون بالا، رژیم غذایی تحت عنوان «توقف فشار خون بالا از طریق برنامه غذایی» وجود دارد، این برنامه غذایی بر مصرف میوه و سبزی (به دلیل داشتن پتاسیم و منیزیم)، لبنیات کمچرب (به دلیل پپتیدهای ویژه شیر (واحد سازنده پروتئین) و کلسیم)، گوشت بدون چربی، مغزها (بادام، گردو و...) تاکید دارد. رعایت این برنامه غذایی به طور قابل ملاحظهای سبب کاهش فشار خون میشود که البته جهت تنظیم بهتر این برنامه غذایی بهتر است به کارشناسان و متخصصان تغذیه مراجعه شود. نکته دیگر اینکه پیروی از این برنامه غذایی برای مبتلایان به بیماری کلیوی به ویژه مرحله آخر بیماری کلیوی (ESRD) به سبب داشتن پتاسیم، فسفر و پروتئین بالا مناسب نمیباشد.
وزن خود را به محدوده سلامت برسانید، زیرا بهترین روش برای پیشگیری یا درمان پرفشاری خون، دستیابی به وزن متناسب میباشد. افزایش وزن به دلیل آزاد شدن فاکتورهای پیشالتهابی و مولکولهای چسبندگی و سایر عوامل از چربیهای احشایی، سبب افزایش فشار خون میشود.
راهکار دیگر برای کاهش فشار خون، ورزش میباشد. ورزش با شدت متوسط به صورت سه تا چهار روز در هفته و حداقل به مدت روزی 40 دقیقه میتواند به کاهش فشار خون کمک کند، البته افرادی که تا به حال زندگی بیتحرک یا کمتحرکی داشتهاند، بهتر است با شدت کمتر و همچنین مدت زمان کمتر ورزش خود را انجام داده و به تدریج بر شدت و مدت آن اضافه نمایند.
مصرف سیر با مکانیسم گشادی عروق میتواند سبب کاهش فشار خون شود.
قرار دادن ماهی در سبد غذایی خانواده، آن هم حداقل به مقدار 2 بار در هفته. ماهی به سبب داشتن اسید چرب امگا 3 منجر به کاهش فشار خون میشود.
ویتامین D علاوه بر نقش شناخته شده آن بر سلامت استخوان و...، میتواند کاهش فشار خون سیستولیک را نیز به همراه داشته باشد، بنابراین در صورتی که کمبود ویتامین D در بدن شما از طریق آزمایش خون مشخص شده است، با تجویز پزشک، مکمل این ویتامین را مصرف نمایید.