مادری هستم که یک دختر یکساله دارم. در اکثر اوقات دخترم عادت دارد که انگشت شست خود را به دهان می‌گیرد و من نمی‌توانم مانع این عادت دخترم شوم. اطرافیان می‌گویند که ممکن است دخترم بعد از بزرگ شدن، دندان‌هایش به شکل مرتب رشد نکنند و این موضوع باعث نگرانی من شده
پاسخ ارائه شده توسط: دكتر آرش منتظری ،دندان‌پزشك
مادری هستم که یک دختر یکساله دارم. در اکثر اوقات دخترم عادت دارد که انگشت شست خود را به دهان می‌گیرد و من نمی‌توانم مانع این عادت دخترم شوم. اطرافیان می‌گویند که ممکن است دخترم بعد از بزرگ شدن، دندان‌هایش به شکل مرتب رشد نکنند و این موضوع باعث نگرانی من شده است. لطفا مرا راهنمایی فرمایید چه کار باید بکنم و آیا مکیدن انگشت باعث نامرتب رشد کردن دندان‌ها در آینده می‌شود؟عادات دهانی به دسته‌ای از رفتارهای ارادی کودک گفته می‌شود که در صورت تداوم، باعث ایجاد ناهنجاری‌های دهانی و دندانی (ارتودنتیک) در سنین بالاتر خواهد شد.
یکی از شایع‌ترین این عادات، عادت دهانی مکیدن انگشت شست (مکیدن غیرتغذیه‌ای) می‌باشد که به طور معمول تا سن 3 سالگی نرمال در نظر گرفته می‌شود و از 3 سالگی به بعد، به طور معمول این عادت توسط خود کودک ترک می‌شود، ولی در صورت باقی ماندن آن ممکن است باعث ایجاد ناهنجاری‌های دهانی- دندانی (ارتودنتیک) در سنین بالاتر شود. درمان در این کودکان باید با برنامه خاصی صورت گیرد. به کودک باید فرصت داد که عادتش را پیش از رویش دندان‌های دایمی متوقف کند. درمان اغلب بین سنین 6- 4 سالگی انجام می‌شود و تاکنون سه روش مختلف جهت درمان این عادت پیشنهاد شده است. انتخاب هر کدام از این روش‌های درمانی، بستگی به تمایل خود کودک برای متوقف ساختن عادتش دارد.
1- درمان یادآوری: این روش درمان برای کودکانی که همکاری لازم را دارند و خودشان تمایل به ترک عادت مذکور را دارند، مناسب است. در این روش می‌توان یک نوار چسب ضد آب روی انگشت شست کودک چسباند که به کودک یادآوری می‌کند که انگشت خود را داخل دهان نبرد. این نوارچسب باید تا زمانی که عادت به طور کامل از بین نرفته است، روی انگشت وی باقی بماند و یا می‌توان با مالیدن محلول‌ها یا کرم‌های بدطعم بر روی انگشت کودک، از این عادت جلوگیری کرد. البته باید مراقب بود که این مورد از نظر کودک به عنوان یک تنبیه تلقی نشود، زیرا در این صورت کودک اقدام به مقابله کرده و درمان نتیجه‌ای دربرنخواهد داشت.
2 – درمان پاداش: در این روش، بین کودک و والدین یا دندانپزشک، قراردادی بسته می‌شود. قرارداد به این صورت است که به کودک گفته می‌شود اگر برای مدتی این عادت را تکرار نکند، در پایان مدت تعیین شده جایزه دریافت می‌کند. ارزش و بهای جایزه اهمیتی ندارد ولی باید حتما مورد علاقه کودک بوده و او را تحریک کند. این درمان به طور مداوم تکرار می‌شود و هر بار که کودک قرارداد مربوطه را رعایت کرد، جایزه دریافت می‌کند. باید در نظر داشت که در حین همکاری کودک جهت ترک عادت، او را به‌طور کلامی نیز مورد تشویق قرار دهیم.
3- استفاده از وسایل ترک عادت: اگر عادت پس از یادآوری و پاداش درمانی هنوز برطرف نشده است ولی خود کودک تمایل به ترک عادت دارد، می‌توان از روش کاربرد وسایل ضد عادت استفاده کرد. در این روش وسیله‌ای در دهان کودک قرار داده می‌شود که به طور فیزیکی ادامه عادت را برای وی مشکل می‌سازد. در این میان دندانپزشک حتما باید کودک و والدینش را توجیه کند که این وسیله جنبه تنبیهی ندارد و صرفا به عنوان یادآور می‌باشد. نکته حایز اهمیت این است که به علت گیر کردن غذا و مواد قندی چسبناک به سیم‌های به کار رفته در این وسایل، رعایت بهداشت دهان و دندان در طول مدت استفاده از وسیله باید به طور جدی مدنظر کودک و والدین وی قرار گیرد
