در موارد شك به بدخیمی (مثل كیستهای بزرگ چند حفرهای سپتومدار با زایده پاپیلری درون آن و افزایش جریان خون در آن) باید بلافاصله جراحی شوند. درمان پیچخوردگی تخمدان در هر سنی جراحی است.
روشهای آسپیراسیون تحت نظارت سونوگرافی یا سیتیاسكن در زمان مشكوك به بدخیمی نباید استفاده گردد. روش دیگر استفاده از جراحی لاپاراسكوپی است كه در مورد تودههای خوشخیم با توجه به مهارت جراح میتوان انجام داد.
گروه سنی قبل از بلوغ
كمتر از 5 درصد بدخیمیهای تخمدان در كودكان و در سنین نوجوانی رخ میدهد تومورهای تخمدان تقریبا مسئول یك درصد كل تومورهای این گروه سنی هستند 35 درصد كل نئوپلاسمهای تخمدان در سن كودكی و نوجوانی رخ میدهند كه بدخیم هستند دیده شده در دختران كمتر از 9 سال تقریبا 80 درصد نئوپلاسمها مربوط به تخمدان است.
تومورهای ژرم سل: 60 درصد نئوپلاسمهای تخمدان در كودكان و نوجوانان را شامل میشوند. براساس مطالعات انجام شده در زنان و دختران جوانتر از 20 سال، تودههای غیرنئوپلاستیك دو سوم تومورها را تشكیل میدهد حتی در دختران كمتر از 10 سال 60 درصد تودهها حالت غیر نئوپلاستیك داشتند و دو سوم تودههای نئوپلاستیك خوشخیم بودند.
كیستهای عملكردی فولیكولی: این كیستها ممكن است در جنین نوزاد و سنین قبل از بلوغ رخ دهد این كیستها ممكن است با بلوغ زودرس جنسی همراه باشد.
درد شكم از شایعترین علامت این گروه است كه همراه با تورشن (پیچخوردگی) رخ میدهد، از سونوگرافی به عنوان بهترین روش تشخیص استفاده میشود كیستهای تك حفرهای تقریبا همیشه خوشخیم هستند و در عرض 6- 3 ماه پیشرفت میكنند و به درمان جراحی نیازی ندارند.
احتمال خطر پیچخوردگی را باید به والدین گوشزد كرد، جراحی پیش از موعد به منظور درمان این كیستها میتواند سبب بروز چسبندگیهای لولهای تخمدان میشود. سیتیاسكن و MRI و سونو داپلر نیز به تشخیص كمك میكند.
تودههای تخمدان در سن نوجوانی
كیستهای عملكردی تخمدان به طور شایع در دوران نوجوانی رخ میدهند. این كیستها امكان دارد به طور اتفاقی در طی معاینه تشخیص داده شود یا اینكه با درد ناشی از تورشن و یا نشست مواد یا پارگی بروز كند. تومورهای جرم سل شایعترین خطر نئوپلاسم بدخیم در اولین دهه زندگی هستند ولی در طی دوران نوجوانی با شیوع كمتری رخ میدهند.
درمان تودهها در سن نوجوانی
تودههای تك حفرهای بدون علامت، بهتر است محافظهكارانه درمان شود زیرا احتمال بدخیمی در آنها بسیار اندك است. در صورت نیاز به عمل جراحی باید جهت حفظ تخمدانها بسیار دقت شود.
گروه سنی پس از یائسگی
هر تخمدانی كه پس از یائسگی در معاینه قابل لمس باشد غیرطبیعی است و نیازمند بررسی است كشف كیست تخمدان در خانمهایی كه فاقد علامت بوده مشكلآفرین است. در كیستهای فاقد علامت با قطر كمتر از 5 سانتیمترحفرهای با جدار نازك، در صورت طبیعی بودن ماركر ca125 خطر بدخیمی بسیار اندك است در این بیماران محافظهكارانه است و بدون انجام عمل جراحی باید بیمار را تحت پیگیری قرار كرد.
ولی در صورت وجود سابقه خانوادگی ابتلا به سرطان تخمدان، پستان، رحم و كولون است. ممكن است انجام عمل جراحی ضرورت داشته باشد.
برای خواندن بخش اول- مروری بر تومورهای تخمدان- اینجا کلیک کنید.