دكتر فرناز خداپرست؛ متخصص قلب و عروق
از آنجائی‌كه فشارخون بالا هیچ نشانه خاصی ندارد، همین مسأله باعث می‌شود بیشتر خانم‌ها بیماری‌شان تا سال‌ها تشخیص داده نشود. فشارخون بسیار بالا به رگ‌ها فشار آورده، خطر لخته شدن خون و برخی آسیب‌های دیگر را به همراه دارد. این اتفاق باعث سفت‌تر شدن رگ‌ها و افزایش خطر سكته و حملات قلبی می‌شود. ضعف دیواره رگ‌های خونی، باعث به وجود آمدن شرایطی به نام آنئوریسم (aneurysm) می‌شود.
آنئوریسم اختلالی است كه در آن قسمتی از رگ به صورت غیر طبیعی متورم می‌شود و اگر با پاره شدن آن رگ همراه باشد، بسیار خطرناك است. سخت شدن رگ‌ها و یا افزایش حجم خونی كه وارد قلب می‌شود، به همراه نمك بیشتر، باعث اختلال در عملكرد قلب و سخت‌تر شدن كار پمپاژ خون شده تمام این موارد به نارسایی قلبی منجر می‌گردد.
فشارخون بالا باعث محدود شدن جریان خون می‌شود و ارگان‌های بدن به اندازه كافی مواد مغذی دریافت نمی‌كنند، لذا ممكن است كلیه‌ها و حتی مغز نیز دچار نارسایی و اختلال شود. بی‌توجهی به فشارخون بالا در واقع باعث وقوع یك بدبختی بزرگ می‌شود. مثل آنكه با ماشینی رانندگی كنید كه لاستیك‌هایش بیش از حد پر‌باد هستند. به همین دلیل است كه مراجعه به پزشك به‌طور مرتب اهمیت زیادی دارد تا از برخی خطرات پیشگیری شود. هرچه در سنین پایین‌تر اقدام به درمان كنید، نتیجه بهتری می‌گیرید.
ارتباط فشارخون با مصرف نمك
در اغلب موارد پزشكان نمی‌دانند كه دلیل واقعی فشارخون بالا چیست، اما ژنتیك و سبك و شیوه زندگی از بقیه عوامل تأثیر‌گذارترند. خانم‌هایی كه بیشتر نمك مصرف می‌كنند. نیز بیشتر در معرض خطر هستند. كلیه‌های شما كه به‌طور طبیعی میزان سدیم خون را تنظیم و كنترل می‌كنند، بار سنگینی متحمل شده و نمك اضافی وارد جریان خون می‌شود.
نمك اضافی موجود در جریان خون باعث افزایش جریان و حجم خون در رگ‌های خونی و فشار به آنها می‌شود. متأسفانه، تعداد زیادی از زنان آمریكایی روزانه حدود 3000 میلی‌گرم سدیم مصرف می‌كنند؛ یعنی دو برابر مقدار مجاز (1500 میلی‌گرم) و این مقدار حدود 2 قاشق چایخوری است. بخش اعظم این نمك از طریق فست‌‌فودها، غذاهای آماده و گوشت‌های فرآوری شده مصرف می‌شود.
غذاهای رستورانی شورتر از غذاهای خانگی هستند. این مشكل در افرادی كه به حساسیت شدید به سدیم دچارند، مشكلات بیشتری به همراه خواهد داشت (رگ‌های خونی با افزایش خاصیت ارتجاعی خود را از دست می‌دهند) این اتفاق در سنین بالای چهل سال رخ می‌دهد.
كاهش وزن
افزایش وزن باعث افزایش میزان فشارخون در خانم‌ها می‌شود. هر چه چاق‌تر باشید بدن‌تان نیاز به خون بیشتری دارد تا اكسیژن و سایر مواد مغذی را به بافت‌ها برساند. این اتفاق باعث افزایش حجم خون جریان یافته در بدن از طریق رگ‌های خونی می‌شود و به همین ترتیب فشار روی دیواره رگ‌ها بالا می‌رود. داشتن یك وزن متناسب باعث كاهش خطر فشارخون بالا، حداقل تا 40 درصد می‌شود. حتی داروهای فشارخون نیز به اندازه كاهش وزن در این زمینه مؤثر نیستند.
برخی روش‌های طبیعی برای كاهش فشارخون
تغییر در سبك و شیوه زندگی می‌تواند اثر زیادی در كاهش خطر فشارخون داشته باشد (تا 78درصد خطر را كاهش می‌دهد) حتی اگر به‌طور ژنتیكی به فشارخون بالا نیز دچار باشید.
هوشیارانه غذا بخورید
رژیم غذایی شما تأثیر زیادی در كاهش فشارخون‌تان خواهد داشت. یك برنامه غذایی كم سدیم كه در آن میوه‌ها و سبزیجات، آجیل‌ها و بنشن‌ها نقش عمده‌ای دارند، هم مواد مغذی بیشتری را به بدن می‌رساند و هم به كنترل فشارخون كمك می‌كند. سعی كنید بیشتر در خانه غذا تهیه كنید و از غذاهای آماده و رستورانی كمتر استفاده كنید.
در صورت استفاده از غذاهای كنسروی و آماده، به برچسب آنها توجه و میزان سدیم موجود در آنها را كنترل كنید. سعی كنید از چاشنی‌های دیگر استفاده كنید كه حاوی سدیم كمتری هستند و به غذاها نیز طعم می‌دهند.
تحرك داشته باشید
سعی كنید هر روز 30 دقیقه ورزش كنید تا متوجه تغییر و تأثیر فراوان آن شوید. علاوه بر آن، قلب ما ماهیچه‌ای است كه هر چه بیشتر كار كند، راحت‌تر خون را پمپاژ می‌كند و رگ‌ها نیز انعطاف‌پذیری بیشتری نشان می‌دهند.
به اندازه كافی بخوابید
خواب كمتر از شش ساعت در شبانه‌روز باعث افزایش خطر فشارخون بالا می‌شود. خواب هورمون استرس را كنترل می‌كند و سیستم عصبی را سالم نگه می‌دارد.
به آرامش بیشتری برسید و استرس را از خود دور كنید
زندگی اجتماعی شما تأثیر زیادی در احساسات شما دارد. وقتی‌كه دچار استرس هستید بدن هورمون‌های ترشح می‌كند (مثل كورتیزول و آدرنالین) و این اتفاق با افزایش نسبی فشارخون همراه است در این شرایط ضربان قلب تندتر و رگ‌های خونی باریك‌تر می‌شود. شیوه‌های ریلكس كردن مثل نفس عمیق و مدیتیشن به كاهش فشارخون كمك می‌كند.
پری‌اكلامپسی
یك شرایط بسیار جدی است كه معمولاً در سنین بالای چهل سال و یا در افرادی كه دوقلو یا سه قلو باردار هستند، رخ می‌دهد. این وضعیت باعث می‌شود جنین خون كافی دریافت نكند و به او اكسیژن و مواد مغذی حیاتی كافی نرسد. علاوه بر این‌ها، خطر زایمان زود هنگام نیز وجود دارد. تنها راه نجات از این وضعیت، زایمان است.
فشارخون بالا و بارداری
معمولاً در هفته بیستم بارداری، زیاد و باعث زایمان زودهنگام می‌شود. علاوه بر آن برخی خطرات مثل سكته و حمله قلبی را می‌تواند در پی داشته باشد و همچنین موجب نارسایی كلیه‌ها در آینده شود. این وضعیت را غالباً می‌توان با دارو كنترل كرد. برخی مواقع نیز بعد از تولد نوزاد، خودبه‌خود رفع می‌شود.
حدود 8 درصد از زنان باردار، دچار فشارخون بالا می‌شوند. این مسأله برای مادر و نوزاد می‌تواند بسیار خطرناك باشد. خطر فشارخون بالا با سنگین‌تر شدن مادر بیشتر می‌شود.
