تحریریه زندگی آنلاین : یکی از مسائلی که بازماندگان پس از مرگ متوفی پیگیری می‌کنند، نحوه تقسیم سهم‌الارث است. ما در این مقاله اطلاعاتی در این رابطه ارائه داده ایم تا بتوان با مطالعه آن راحتتر مسائل مربوط به سهم‌الارث و حقوق وراث را پیگیری نمود. پس در این مقاله با ما همراه باشید.به طور کلی تمامی‌اموال متوفی اعم از منقول و غیر منقول می‌تواند بسته به درخواست وراث مطالبه شود. اموال به جای مانده بین تمامی‌ورثه مشاع است و آنها می‌توانند سهم متعلق به خود را به صورت جداگانه مشخص و اخذ نمایند. در شرایطی که هدف تقسیم شرکت باشد، تمامی‌شرکا باید طرف دعوا در نظر گرفته شوند. زیرا هرگونه تصمیمی‌که در این رابطه گرفته شود و یا اقدامی‌که صورت بگیرد، می‌تواند در حقوق سایر اصحاب دعوی تاثیرگذار باشد.فوت و یا محجور شدن هر یک از ورثه تاثیر مستقیم دادرسی بر وراث خواهد داشت. در این شرایط با استناد به ماده 105 قانون آئین دادرسی مدنی، دادرسی متوقف خواهد شد. با توجه به ماده 300 قانون مدنی کشور هر یک از وراث می‌توانند به صورت جداگانه برای دریافت سهم‌الارث خود اقدام نمایند.
بیشتربخوانید:
دانستنی های حقوقی پیرامون تقسیم ارث
نکاتی در مورد تقسیم سهم‌الارث
پس از درخواست دادرسی از سوی وراث به منظور دریافت و تقسیم سهم‌الارث ، ابتدا دادگاه وضعیت را با توجه به توافقات صورت پذیرفته مابین وراث پیگیری می‌نماید. اگر وراث به توافق خاصی رسیده باشند، آن را به صورت مکتوب در آورده و در نهایت به امضای ورثه می‌رساند. اما در صورتی که توافقی بین بازماندگان شکل نگیرد دادگاه برای رسیدگی به موضوع، کارشناس تعیین خواهد کرد. بر طبق ماده 315 قانون مدنی کشور، کارشناس موظف است تا ارزش اموال قابل تقسیم و غیر قابل تقسیم را معین کند و سهام آن را تحویل دهد. لازم به ذکر است که ملاک ارزیابی اموال، بهای روز ان خواهد بود. در تقسیم اموال به گونه ای رفتار می‌شود که برای هر یک از وراث از هر یک از اموال حصه ای در نظر گرفته شود. در برخی مواقع برای تعدیل کار، پولی به اموال ضمیمه می‌شود تا سهام متعادل شود و به سایر وراث ضرر و لطمه ای وارد نشود. پس از تعیین حصه برای واگذاری ان به بازماندگان اقدام خواهد شد.
بر طبق ماده 319 قاننون مدنی، در صورتی که وراث پس از تشخیص و تحویل سهم‌الارث به کارشناسی و تعیین حصه راضی نباشند، در دادگاه مرتبط قرعه کشی سهام صورت می‌پذیرد. دادگاه اقدام به تنظیم صورت جلسه تقسیم و تعیین حصه می‌پردازد و در نهایت آن را به امضای صاحبان و دادرس می‌رساند که این صورت جلسه در دفتر دادگاه نگهداری خواهد شد.در صورتی که مال به جای مانده از متوفی، قابلیت تقسیم و تعدیل نداشته باشد، فروخته خواهد شد و بهای آن به عنوان سهم‌الارث مابین وراث تقسیم می‌شود. اگر ماترک از اموال غیر منقول تشکیل شده باشد، می‌توان فروش آنها را درخواست کرد.
دادگاه صالح برای تقسیم سهم‌الارث کدام است؟
با توجه به ماده 20 قانون آیین دادرسی مدنی و ماده 2 قانون تصدیق انحصار وراثت که در سال 1309 مصوب شد، در صورت عدم تقسیم ترکه، دادگاه صالح برای رسیدگی به آن و تصدیق گواهی انحصار وراثت، دادگاه آخرین محل اقامت دائمی‌متوفی در نظر گرفته می‌شود که با توجه به مقررات موجود در گواهی تصدیق انحصار وراثت در شورای حل اختلاف قابل پیگیری خواهد بود. در شرایطی که آخرین محل اقامت متوفی مشخص نباشد، دادگاه آخرین محل سکونت متوفی در ایران در نظر گرفته می‌شود و اگر در ایران زندگی نمی‌کرده است، دادگاهی که مال غیر منقول در ان واقع شده است، انتخاب می‌شود. اگر این چنین نبود دادگاهی که مال منقول در آن قرار دارد، دادگاه صالح رسیدگی خواهد بود. اگر هیچ یک از این شرایط وجود نداشته باشد، دادگاه محل سکونت یکی از ورثه صالح اعلام می‌شود. در شرایطی که ترکه بین وراث تقسیم شده باشد، دادگاه صالح با توجه به محل سکونت خوانده در نظر گرفته می‌شود.
بیشتربخوانید:
دانستنی های حقوقی پیرامون تقسیم‌نامه ارث
آیا سهام عدالت به ارث می رسد؟
سهام عدالت از جمله دارایی‌هاییست که از سوی دولت و برای یک گروه خاصی از افراد در نظر گرفته شده است. این سهام در واقع نوعی تسهیلات است که دولت از طریق فروختن بخشی از سهام شرکت‌های دولتی معینی برای کمک به دهک‌های بالای جامعه است تا با توجه به سطح پایین درآمد آنان، کمک خرجی برایشان باشد.
مشمولین دریافت سهام عدالت
همانطور که گفته شد، سهام عدالت برای همه مردم جامعه نیست و فقط به گروه‌های خاصی تعلق دارد. مشمولان سهام عدالت مددجویان کمیته امداد امام خمینی و سازمان بهزیستی، روستاییان و عشایر، کارگران فصلی ساختمانی و سایر اقشار جامعه مانند گروه‌های کم‌جمعیت مانند خبرنگاران، زنان سرپرست خانوار، طلاب، خادمان مساجد، گروه کارمندان و بازنشستگان دولتی، دستگاه‌های عمومی و بازنشستگان کشوری و لشکری، می‌باشند.
به ارث رسیدن سهام عدالت
عمر بسیاری از مشمولین سهام عدالت آن‌قدر قد نمی‌دهد که رشد سالیانه سهام اختصاصی خود را ببینند و از آن استفاده کنند. در صورت فوت هر یک از افرادی که مشمول یکی از گروه‌های دریافت سهام عدالت هستند، تکلیف این سهام چه خواهد بود؟ آیا همانطور که از سوی دولت توزیع می‌شود به دارایی دولت بازمی‌گردد یا جزئی از اموال متوفی مشمول به حساب می‌آید؟ آن افرادی که نرسیدند سهام خود را آزاد کرده و بفروشند، بعد از فوت سهام عدالتشان مانند دیگر اموال و دارایی‌هایی که دارند، جزئی از ماترکه محسوب شده و به وراث فرد می‌رسد. قوانین تقسیم این سهام بین وراث و دیگر مسائل به هنگام ارث رسیدن، دقیقا همان قوانینی است که برای ارث دیگر اموال برقرار می‌شود. پس در این باره تفاوتی بین یک ملک مانده از متوفی با سهام عدالتش نخواهد بود.
اقدامات لازم از سوی وراث برای آزادسازی سهام
شما به عنوان وراث متوفی، قبل از اینکه برای سهام عدالت اقدام کنید باید گواهی حصر وراثت را دریافت کرده باشید و بعد از آن به همراه دیگر وراث قانونی فرد برای آزاد کردن سهام عدالت متوفی اقدام نمایید.وراث قانونی شخص متوفی که مشمول دریافت سهام عدالت بوده است، برای چک کردن وضعیت سهام وی باید به سایت www.samanese.ir مراجعه کنند. با وارد کردن اطلاعات هویتی متوفی، تمام اطلاعات سهام عدالت وی نظیر ارزش سهام تخصیصی اولیه بر اساس تعداد افراد خانواده، مجموع مبالغ دریافت شده توسط دولت از محل سود سهام، سود پرداخت‌شده نقدی، ارزش اقساط تسویه شده، بهره‌مندی از تخفیف دو دهک اول، باقی‌مانده ارزش اولیه سهام تخصیصی و دارایی مشمول که همان ارزش اسمی سهام متعلق به مشمول است؛ را مشاهده نمایید.بعد از اینکه میزان و ارزش سهام عدالت متوفی توسط وراث او بررسی شد، وراث باید به یکی از شعب دفاتر پیشخوان خدمات الکترونیک دولت مراجعه کنند و مدارک لازم را جهت دریافت تقسیم‌نامه سهام عدالت نسبت به سهم هر یک از وراث و منافع وی، ارائه دهند. این تقسیم‌نامه پس از تنظیم باید به امضای همه وراث قانونی فرد برسد تا اعتبار پیدا کند.در صورتی که حتی یک نفر از وراث قانونی متوفی، تقسیم‌نامه را امضا نکند؛ به آن ترتیب اثر داده نشده و موافقت نمی‌شود. پس امضای همه وراث قانونی متوفی لازم و اجباری است.
مدارک لازم برای مراجعه به دفتر پیشخوان خدمات الکترونیک دولت
1.کد ملی و تاریخ تولد متوفی
2.اصل کارت ملی همه وراث قانونی
3.اصل گواهی حصر وراثت شخص متوفی
4.شماره شبای هر یک از وراث
5.نشانی و کد پستی محل اقامت یکی از وراث
