به قلم : مینا یاری
تحریریه زندگی آنلاین : از سالهای ابتدایی انقلاب تاکنون مسئله حجاب و نحوه برخورد با مظاهر بیحجابی یکی از چالشهای پیش روی مسئولین کشور ما بوده است. موضوعی که در ماههای اخیر بسیار پررنگتر از گذشته به نظر میرسد. اما قبل از اینکه بخواهیم به نحوه مواجهه با این پدیده بپردازیم شاید لازم باشد تا ریشههای آن را بیابیم.
با توجه به ازدیاد مظاهر بیحجابی و تسری آن در جامعه خصوصاً در میان نسل جوان و نوجوان، میتوان به روشهایی که تا کنون اجرا شدهاند با دیده تردید نگریست. حجاب پیش از آن که به عنوان قانون شناخته شود یک مسئله فرهنگی است. هر جامعهای مطابق با فرهنگ دینی و ملی خود دارای ارزشهای اجتماعی متعددی است. این ارزشها بر اساس میزان اهمیتشان میتوانند به هنجارهای اجتماعی بدل شوند که زیر پانهادن آنها به عنوان ناهنجاری، خوشایند افراد آن جامعه نباشد. از این رو انسانها عموماً با وضع قوانین به مقابله با این ناهنجاری پرداختهاند.
بیشتربخوانید:
راهبرد گمشده مسأله عفاف و حجاب
مسئله حجاب نیز به عنوان یکی از مقولات ارزشی از همان ابتدای تشکیل حکومت اسلامی در کشورمان در زمره قوانین قرار گرفت. اما این قانون به عنوان یک مسئله فرهنگی با دیگر قوانین متفاوت است. امروزه شاهد هستیم که ضرورت حجاب به عنوان ارزش در اذهان برخی زنان و دختران شناخته نمیشود و این اتفاق ناشی از کمکاری در حوزه تبیین اهمیت این مسئله است. اگر تاریخ را کمی به عقب برگردیم میبینیم که در سالهای اولیه انقلاب با توجه به بحرانها و مسائل مختلفی که نظام نوپای جمهوری اسلامی با آن مواجه بود فرصت کمتری برای روشنگری در این زمینه فراهم میشد. از همان ابتدا تقابلهایی میان طرفداران حجاب و مخالفان آن وجود داشت اما مبدلشدن این مسئله فرهنگی به قانون و اقبال خودخواسته جامعه به حجاب تحت تأثیر آرمانهای انقلاب اسلامی ماجرا را به حاشیه برد و به تبع تبیین و استدلال در این زمینه برای تربیت نسل جدید اتفاق نیفتاد. متأسفانه حتی در سالهای پس از جنگ نیز تلاش مفیدی برای آن صورت نگرفت.
حتی در حوزه طراحی لباس و انواع مدلهای پوشش بانوان نیز کمکاری شد. در کنار آن رشد روزافزون رسانهها خصوصاً سینمای پس از انقلاب و سلبریتیپروری در صداوسیما و نیز هجمههای تفکر غربی، که از سالهای پیش از انقلاب در بطن جامعه وجود داشت، موجب شد که برخی خود را با سؤالات متعددی در مورد مبانی دینی و فرهنگی مواجه ببینند که حجاب مشخصترین آنهاست.
بیشتربخوانید:
شاید اولین خطای راهبردی در زمینه حجاب تعریفکردن آن ذیل گفتمان جمهوری اسلامی باشد. اگر تاریخ پوشش در ایران را بهدرستی بررسی کنیم درمییابیم که مسئله پوشیدگی بانوان نه تنها به جمهوری اسلامی بلکه به بازه تاریخ اسلام نیز محدود نمیشود. کشور ما با سابقۀ تمدنی طولانی همواره ویژگیهای متفاوتی از سایر جوامع و تمدنها داشته است. در گذشته حجاب در ایران برای بانوان نوعی ارزش و مایه افتخار به حساب میآمد. زنان ایرانی از دیرباز به پوشیدن لباسهای بلند و پنهان داشتن زیباییهای خود از نامحرمان شناخته میشدند.
تا جایی که ویل دورانت صاحب کتاب تاریخ تمدن، حجاب را به کلی ایران نسبت میدهد و در اظهار نظری افراطی حتی اسلام را متأثر از پوشش ایرانیان میداند. در حالی که این رفتار فطری ریشه در نوع آفرینش انسان دارد که او را از سایر موجودات متفاوت کرده است. اما آنچه از سخنان ویل دورانت بر میآید این است که تمدن ایران از دوران باستان بر پوشیدگی و نوعی از حجاب تاکید داشته که در تقابل با برهنگی و بیحیایی یونان و روم باستان بوده است. از این رو درمییابیم که حجاب در ایران مختص به دوران پس از ورود اسلام نیست.
بیشتربخوانید:
16 نکته کاربردی برای تغییر پوشش همسرمان
چگونه با حجاب به آرامش میرسیم؟