کمردرد ناشی از این بیماری می‌تواند زندگی روزمره را تا حد زیادی مختل کند؛ به‌همین دلیل نیز باید با بروز اولین علائم به پزشک ارتوپد مراجعه کنید.
ما در این مطلب دیسک فتق، انواع آن و راه‌های درمان این بیماری را برای شما شرح می‌دهیم پس تا انتهای مقاله با ما همراه باشید.
دیسک کمر چیست؟
فتق دیسک بیماری است که با ایجاد درد در نواحی مختلف، نشان می‌دهد که دیسک‌های بین مهره‌ای تشکیل‌دهنده ستوان فقرات، دچار مشکل شده‌اند.
ساختار ستون فقرات به‌صورت یک‌پارچه نیست و از مهره‌هایی بهم پیوسته شبیه به دانه‌های تسبیح ایجاد شده و دیسک به بخشی گفته میشود که این قطعات را به‌یکدیگر متصل می‌کند.
دیسک؛ 2 ساختار دارد که یکی نرم و ژله‌ای و دیگری سفت و سخت است. بخش نرم درون دیسک را تشکیل داده و لایه سخت به‌نوعی از آن محافظت می‌کند.
علائم این بیماری به‌دلیل تحریک اعصاب توسط فتق دیسک به‌وجود می‌آید و معمولا شامل درد کمر، ضعف بازوها و ضعف پاها است.
اما سوال اینجاست که دیسک کمر از چیست؟ در واقع زمانی که لایه سخت بیرونی آسیب‌پذیر و ضعیف شود توانایی محافظت از غشای درونی را نداشته و با بیرون‌زدن این بخش نرم از قسمت پارگی، فتق دیسک رخ می‌دهد.
علائم دیسک کمر چیست؟
فتق دیسک معمولا در دیسک‌های پایینی اتفاق می‌افتد اما امکان ایجاد آن در ستون فقرات گردنی نیز وجود دارد. علائم این بیماری برای همه افراد به‌یک صورت رخ نمی‌دهد اما معمول‌ترین نشانه‌های آن به شرح زیر است:
مورمور شدن بدن
بی‌حسی یا مورمور شدن بدن افراد می‌تواند یکی از علائم فتق دیسک باشد که معمولا این نشانه برای فرد مبتلا بسیار آزاردهنده است.
درد در پاها یا بازوها
اینکه درد بیشتر در کجا رخ دهد به مکان فتق دیسک بستگی دارد. در شرایطی که درد بیشتر در ران، ماهیچه و باسن به‌وجود آید نشان‌هنده فتق در کمر است. البته احتمال اینکه پاها نیز درگیر شوند زیاد است.
درد بازو و شانه معمولا زمانی اتفاق می‌افتد که فتق در دیسک‌های گردنی رخ دهد. البته این درد گاهی در اثر انجام حرکات مختلف یا حتی حین عطسه و سرفه می‌تواند به‌شدت در پاها و همچنین پایین بازوها احساس شود.
اختلالات حرکتی و ضعف عضله‌ها
از مهم‌ترین علائم این بیماری که به‌وفور نیز دیده میشود ناتوانی بیمار در حرکت یا نگه‌داشتن لوازم مختلف است. دلیل این موضوع نیز ضعف عضلات آسیب‌دیده بوده و به‌مرور زمان به‌وجود می‌آید.
به‌طور کلی باتوجه به فتق دیسک، علائم متفاوتی در بیمار ایجاد می‌شوند. همچنین ممکن است فرد تا مدت‌ها هیچ نشانه‌ای از بیماری در خود مشاهده نکند.
بی‌اختیاری در دفع مدفوع و ادرار
این علائم به‌ندرت در بیماران دیده شده و معمولا جزء عوارض دیسک و ناشی از فشرده‌شدن ریشه‌های عصبی در ستوان فقرات است. فرد با دیدن این نشانه باید فورا به پزشک مراجعه کند.
انواع دیسک کمر
برای آشنایی کلی با این بیماری بهتر است انواع آن را نیز بشناسید. به‌طور کلی 7 نوع فتق دیسک وجود دارد که هر فردی می‌تواند به آنها دچار شود. این موارد به شرح زیر هستند:
ترک‌های روی دیسک
این مشکل بیشتر با افزایش سن دیده میشود. به‌وجود آمدن ترک روی دیسک یک اتفاق طبیعی در بدن است که معمولا توسط خود بدن نیز ترمیم میشود.
وقتی مایع دیسک از بین برود معمولا علائم خفیف شروع به رشد کرده و ترک‌ها نیز از جهت‌های مختلف باعث به‌وجود آمدن مشکل خواهند شد.
دیسک بیرون‌زده
دیسک مکان مشخصی برای نگهداری قطعات استخوانی ستون فقرات دارد. در صورتی که از این مکان جلوتر بیاید دیسک بیرون‌زده نامیده شده وقاعده آن باریک‌تر میشود.
دیسک کم‌آب
این دیسک دژنره نام دارد و در ام‌آرآی با اصطلاح دیسک سیاه نیز شناخته میشود. در این بیماری دیسک‌ها سفت شده و خاصیت اسفنجی آنها از بین می‌رود.
فتق دیسک
این دیسک کمر زمانی رخ می‌دهد که تمام 16 لایه حلقه پاره شوند. همچنین در برخی موارد این پارگی در محل یا نقطه خاصی دیده میشود.
برجستگی دیسک
در شرایطی که شکاف موجود بین دیسک‌ها گشاد شود ممکن است برخی دیسک‌ها از داخل حلقه بیرون بزنند که به آنها دیسک برجسته گفته میشود.
دیسک جداشده
دیسک جداشده وقتی رخ می‌دهد که حلقه دیسک، قسمتی از هسته خود را از دست بدهد و این بخش به‌صورت یک قطعه آزاد به‌حساب بیاید.
دیسک مهاجر
وقتی دیسک بیرون‌زده دارای تحرک باشد به آن مهاجر می‌گویند. دیسک مهاجر لایه غضروفی بالا و پایین را پاره کرده تا خود را به مهره فتق برساند.
دیسک کمر چگونه درمان میشود؟
درمان‌های مختلفی برای این بیماری وجود داشته که مناسب‌ترین آنها توسط پزشک با توجه به نوع دیسک و شدت آن برای بیمار تجویز میشود. در ادامه با این راه‌های درمان آشنایی بیشتری پیدا می‌کنیم.
درمان دارویی دیسک
برای درمان دیسک از طریق دارو معمولا داروهای مسکنی مانند ایبوپروفن و استامینوفن تجویز میشود. همچنین داروهایی مانند شل‌کننده عضلات و کورتون برای این بیماران مناسب است.
درمان سنتی دیسک
در درمان سنتی دیسک کمر باید تغییر اساسی در برنامه روزانه فرد به‌وجود بیاید. به این صورت که از انجام برخی فعالیت‌های سنگین حذر کرده و در مقابلT انجام برخی حرکات ورزشی را وارد روتین خود کند.
داشتن برنامه روزانه مناسب در کنار مصرف مسکن‌های توصیه‌شده، می‌تواند در مدت‌زمانی کوتاه تا متوسطی علائم بیماری را تا حد زیادی کاهش دهد.
استفاده از طب سوزنی
طب سوزنی نمی‌تواند دیسک را درمان کند اما به‌دلیل خاصیت کاهش دردی که دارد، افراد بیمار معمولا از آن استفاده می‌کنند تا دردهای گردن و کمر خود را تسکین دهند.
در چه مواردی برای درمان دیسک از جراحی استفاده میشود؟
شاید بیشتر افراد با شنیدن نام دیسک کمر اولین روش برای درمان آن را جراحی بدانند اما در واقع این‌طور نیست.
پزشک در ابتدا تمام روش‌های درمان را حداقل به‌مدت 6 هفته ادامه می‌دهد و درصورتی که علائم کاهش نیابد یا نشانه‌های زیر هنوز در بیمار وجود داشته باشد معمولا جراحی را تجویز می‌کند.
- وجود مشکلات حرکتی و ناتوانی در سرپا ایستادن
- عدم کنترل کافی روی دفع مدفوع و ادرار
- درد شدید و کنترل نداشتن روی آن
- ضعف و بی‌حسی در بدن
جراحی معمولا به‌صورت لیزری انجام میشود اما برای برخی بیماران نیز لازم است تا دیسک به‌صورت کامل توسط جراح خارج شود.
برای اینکه بیمار توانایی حرکت داشته باشد؛ از یک گرافت استخوانی استفاده و مهره‌های ستون فقرات را به‌یکدیگر متصل می‌کنند.
در صورتی که دیسک خارج شود برای جوش‌خوردن استخوان‌ها مدت‌زمان زیادی لازم است و بیمار باید توصیه‌های پس از جراحی پزشک را کاملا رعایت کنند.
فردی که به دیسک کمر مبتلا میشود معمولا علائمی مانند بی‌حسی، مورمورشدن بدن، ناتوانی در حرکت و درد کمر، پاها و بازوها را تجربه خواهد کرد.
دیسک در ستون فقرات وظیفه اتصال بخش‌های استخوانی مختف را بر عهده دارد. در صورتی که لایه بیرونی آن دچار آسیب شود، مایع درونی خارج شده و در واقع فتق دیسک رخ می‌دهد.
بیمار در این شرایط ممکن است تا مدت‌ها علائمی نداشته باشد یا در صورت شدید بودن دیسک، درد زیادی برای وی به‌وجود آید. برای درمان این بیماری مراجعه به ارتوپد لازم است.
